Voorspelen, variaties en een serenade

Van de eerste 21 gezongen liederen uit genoemd boek werd een voorspel van circa tien, en een intonatie van twee maten gepubliceerd. Als het psalmvoorspelen waren geweest, hadden de meesten onzer er waarschijnlijk meer aan gehad, want de voorspelen zijn duidelijk gedacht voor gebruik in de eredienst. Vermeldenswaard is verder het voorwoord, waarin een korte terugblik wordt gegund op het ontstaan van deze bekende muziekuitgeverij. De prijs van de bundel bedraagt 15,95 gulden.

Rinck
Ars Nova staat bekend als uitgever van muziek met een wat eigentijds, klankidioom en oude barokke muziek. Dat dit niet geheel terecht is, blijkt uit de (her)uitgave van zes koralen met variaties van de vroeg-romanticus Christian Heinrich Rinck. Deze werken —een selectie uit de oorspronkelijke serie van twaalf koralen— worden voorafgegaan door een uitgebreide inleiding van de verzorger van deze heruitgave, Willem van Twillert.
De variaties, die overigens ook zeer waargeschikt zijn als studiemateriaal, zijn geschreven over de koralen "Nun ruhen alle Walder", "Wer nur den lieben Gott lasst walten", "Wie schönleucht't uns der Morgenstern", "Allein Gott in der Höh' sei Ehr", "Herr Jesu Christ" en "Liebster Jesu". De muziek van Rinck ligt gemakkelijk in het gehoor en is zeker niet moeilijk te spelen. De prijs is 17,95 gulden.

Widor
Om nog even in romantische sfeer te blijven, bij Unisong (Musiscript) verscheen een bundeltje met twee korte werkjes van Charles Marie Wider (1844-1937). Widor kreeg met name bekendheid als orgelcomponist, dank zij zijn Orgelsymfonieën, waargeschikt van de vijfde weer de bekendste is. De thans uitgegeven werkjes, een Serenade in G groot en een Pastorale in a klein, zijn gearrangeerd door Herman van Vliet. Geen van beide behoren ze tot de toppers van Widor, al is met de Serenade (kortstondig) succes te oogsten. De moeilijkheidsgraad is, zeker naar Widor-maatstaven, niet hoog. De uitgave gaat u 11,95 gulden kosten.

Van Westenbrugge
Naast bovengenoemde uitgave verscheen in de Musiscript-serie van Unisong ook een viertal bundels met geestelijke muziek. Jan van Westenbrugge, organist van de hervormde gemeente te Wateringen, liet een voorspel en koraal over psalm 124: 1 uitgeven. Vrolijke, hier en daar wat frivool aandoende muziek. Uit dat oogpunt acht ik de uitgave dan ook niet geschikt voor gebruik in de eredienst. De prijs van deze bundel is eveneens 11,95 gulden.

Een geheel andere sfeer ademen de drie psalmvoorspelen van de Rijssenaar Dick Sanderman. De voorspelen over de psalmen 10, 105 en 136 zijn stuk voor stuk staaltjes van gedegen vakmanschap. Deze muziek is tevens zeer geschikt voor de eredienst. De metronoomaanduidingen bij elk voorspel geven trouwens wel duidelijk te kennen dat Sanderman stevige tempi prefereert. Ik vind het resultaat met het tempo een paar streepjes lager zeker niet minder. Dat geldt met name voor psalm 136. De bundel is voor (wederom) 11,95 gulden uw eigendom.

Mannee
Bespraken we hierboven het opus van min of meer bekende organisten, de naam Jan Mannee zei me tot voor kort helemaal niets. Dat dit inmiddels veranderd is, vindt zijn oorzaak in een uitgave van Unisong, waarin Mannee een aantal gezangen bewerkt. Voor het merendeel stijlimitaties, volgens een terechte opmerking in het voorwoord, maar daar is de kwaliteit niet minder om. Goede en bruikbare bewerkingen, met mijns inziens een hoogtepunt in de bewerking è la Bastiaans over gezang 174 ("Ik wil mij gaan vertroosten"). Verder werden bewerkingen opgenomen van gezang 194 (trio), de Avondzang (trio), gezang 174 (kleine fantasie) en gezang 141 (kleine partita). Prijs (voor verandering) 11,95 gulden.

Bonefaas
Als laatste telg uit de Musiscript-serie melden we een bundel met de wijdse titel "Orgelklanken uit de Alblasserwaard". Een bundel met koraalwerk van bekende en onbekende vogels van verschillende pluimage. Van Jan Bonefaas werd een forse inleiding over psalm 75: 1 opgenomen, die me maar matig kan boeien. 'Organistenmaker' Cornells Brouwer (overleden in 1983) schreef een bewerking over het Gebed des Heeren met de melodie zowel in de sopraan' als in de bas. Cor de Haan zag een mij niet erg overtuigende inleiding over gezang 330 opgenomen. Veel beter kon ik overweg met een bewerking over "Neem mijn leven, laat het Heer" van de in 1967 overleden Jan Koppenol, terwijl ook Jan Stolks bewerking over gezang 265 bij mij een ruime voldoende scoort. Leo Terlouw schreef als laatste een inleiding en koraal over psalm 101. Gedegen muziek in barokke stijl. De prijs van de bundel bedraagt 15,95 gulden.

Hoogendoorn
Van Herman Hoogendoorn, organist van de christelijke gereformeerde kerk te Mijdrecht, verscheen een bundel met korte koraalvoorspelen, uitgegeven door Dirk Jan Warnaar, Bodegraven. De voorspelen kenmerken zich door hun lage moeilijkheidsgraad nagenoeg geheel manualiter te spelen en over het algemeen makkelijker dan Worp). Toch kunnen de voorspelen me lang niet altijd overtuigen. Naast een opvallend veelvuldig gebruik van voorhoudingen en naslaande noten, komen ook echte niemendalletjes (psalm 99) voor. De voorspelen zijn geschreven voor de psalmen 38, 68, 75 2x), 81 (2x), 93,92, 97,99, 100, 119 en 140 (2x). De bundel kost 11,95 gulden.
In de laatste maand van het jaar zal menig organist zijn voorraad kerstmuziek weer te voorschijn halen. Ik heb althans mijn hele verzameling weer geïnventariseerd en ben tot de conclusie gekomen dat er maar bar weinig muziek geschikt is voor de eredienst.

Lindenberg
En met „geschikt voor de eredienst" bedoel ik dan met name de lofzangen, want 'herdertjes' mogen wat mij betreft thuisblijven. Nu is het begrijpelijk dat componisten niet staan te dringen om muziek uit te geven die elf maanden per jaar niet gespeeld wordt, maar die ene maand zit je er mooi om verlegen. Bij organisten die daar enige aanleg voor hebben, kan de 'dikke duim' uitkomst bieden, maar die is ook niet altijd gevuld...
Erg blij ben ik dan ook met de uitgave in de Magnificat-serie van Lindenberg, waarin Dick Sanderman in partita-vorm de Lofzang van Maria voor het voetlicht brengt. De muziek van Sanderman kenmerkt zich door een uitstekende vormbeheersing, met originele uitschieters en een fraaie stemvoering. Tevens kan hem aandacht voor het detail niet ontzegd worden. Dat zijn muziek daarnaast nog klinkt is, hoewel zeker niet vanzelfsprekend, wel een feit.
De partita is geschreven ter gelegenheid van de gereedgekomen uitbreiding van het Witte-orgel in de Rijssense Zuiderkerk. Op 24 december 1985 voerde de componist het werk voor het eerst uit, tijdens een uitvoering van het Noordermannenkoor in genoemd kerkgebouw. (Sanderman speelde het werk ook voor de cassette met bewerkingen van zijn hand die is uitgegeven ten bate van het zendingswerk van de Gereformeerde Gemeenten).
In het voorwoord van de nu uitgegeven bundel wordt, naast de dispositie van het orgel, ook de toen gebruikte registratie vermeld. Dat echter ook andere registraties het prima kunnen doen, viel me op in het eerste deel van de partita, een preludium, dat het zowel barok als Frans-romantisch geregistreerd goed doet. Na een uitkomend te spelen koraal volgt een tweetal trio's, waarvan met name het eerste imponeert. Vervolgens komen aan de beurt: eeri versierd koraal met voorimitaties, een quartett, een variatie met de cf in de bas, terwijl een stevig koraal voor de afsluiting zorgt. Om kort te zijn: goede, verantwoorde muziek. Met name geschikt voor de eredienst. Enige studie zal zeker nodig zijn. De bundel gaat u 14,90 gulden kosten.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen