IJsbrekers varen voor tankerkonvooien uit

Al in oktober stellen tien grote oliemaatschappijen samen een ijsplan op, een soort draaiboek voor de wintermaanden. Bekeken wordt ondermeer welke depots graag bevoorraad willen worden. In de provincies Groningen en Friesland worden de depots goed op voorraad gehouden. Als de aanvoer door strenge vorst zou stagneren kunnen energiecentrales, industrieën, tankstations en pMticulieren gewoon beleverd worden. Zodra de ijstoestand achter de rug is worden de depots weer op volle sterkte gebracht.

Vanuit Rotterdam bevoorraden binnenvaarttankers het noorden met brandstof. Door de Oranjesluizen te Lelystad gaan sommige schepen naar Zwolle of de Flevocentrale, terwijl andere via de Lemmer doorvaren naar de depots in Leeuwarden, Groningen en Delfzijl. Vrijwel ieder jaar vriest het IJsselmeer dicht. Door de ondieptes ontstaat zeer snel grondijs. Eerst wordt het water dik, dan ontstaan er „kwalletjes" ijs en tenslotte zit de hele zaak dicht. Begin december werden er bij Enkhuizen al ijsschoUen gesignaleerd. In de laatste week van die maand werd het IJsselmeer langzaam maar zeker een ijsmeer.

De coördinatoren in het olieeentrvifei te Pemis gaan letterlijk en figuurlijk niet over één nacht ijs. Van uur tot uur laten ze zich over de vaarsituatie informeren door Rijkswaterstaat, sltiiswachters, schippers, het KNMI, enz. Vrijwel dagelijks worden er ijsvergaderingen gehouden. Op de eerste dag van dit jaar was het zover. De heer Vink, eerste walkapitein van de Shell-binnentankervloot en evenals zijn collega Eekhof konvooicoördinator van de tien samenwerkende oliemaatschappijen, moest ijsbrekers bestellen en het eerste konvooi indelen. Een dag later vertrok dit konvooi van zes geladen tankers uit de Oranjesluizen te Amsterdam, voorafgegaan en begeleid door vier ijsbrekers.

IJSBREKERS

Ieder jaar wordt gebruik gemaakt van vrijwel dezelfde ploeg ijsbrekers. Rijkelijk vertegenwoordigd zijn daarbij de Urkers, die nu eenmaal goed thuis zijn op ,,hun" IJsselmeer: de duw/sleepboot Jan van Hasselt Sr. van A. Hakvoort, de Coby van A. Kapitein en de Zephyrus van Scheffer. Ieder jaar weer zijn ook de broers Wilson uit Zwijndrecht en Rotterdam van de partij met hun sleepboten Katharina W. en Alfons W. Sr., als ze tenminste geen charter elders hebben op het moment dat er voor het eerst ijs moet worden gebroken.

Zeven uur 's morgens in de Oranjesluizen te Amsterdam. Kapitein A. Wilson van de Katharina W. en zijn bemanning wrijven zich de slaap uit de ogen. Walkapitein Vink uit Vlaardingen vaart vandaag mee als konvooileider. Over de marifoon roept hij de andere schepen. Het moet een groot konvooi worden vandaag: twaalf tankers begeleid door vijf ijsbrekers. Er liggen echter pas zeven tankschepen voor de sluis. De overige zijn onderweg naar de Oranjesluizen, maar nog op te grote afstand om wachten zinvol te maken. Ze zullen met het volgende konvooi mee moeten. Tegen acht uur, als deze situatie geSleepbootkapitein A. Wilson (rechts) en konvooileider C. Vink (links) in het stuurhuis van de Katharina W. Hun poses zijn typerend: Vink altijd in de buurt van de marifoon en Wilson vrolijk lachend of uiterst geconcentreerd de kantjes van het ijs schurend. Klaard is, geeft Vink het startsein. De Coby, de ijsbreker Poolvos van de Vereniging voor Algemene Scheepvaartbelangen uit Amsterdam en de Alfons W. Sr. varen voorop en banen een weg door het ijs. Op enige afstand daarachter vaart de grote sleepboot Katharina W. met aan boord de konvooileider.

Aan de spits van de lange rij tanKers schuurt de Katharina W. de kantjes van het ijs af om de vaargeul te verbreden. De Jan van Hasselt Sr. vormt de achterhoede. Dit schip neemt af en toe een ,,zwakke broeder" onder de tankers op sleeptouw om de gang erin te houden.

De route die we aanhouden is over net Oostvaardersdiep, dat met circa 27 cm dik ijs is bedekt. De toestand van het ijs is van enorm veel factoren afhankelijk. Heel belangrijk is de weerstoestand wanneer het voor het eerst gaat vriezen. Als er dan bijvooroeeld veel wind staat stapelt het ijs zich op en krijg je direct zogenaamde duinvorming, die erg hinderlijk is voor de scheepvaart. Wanneer in een vaargeul veel ijs moet worden gebroken bestaat dé kans dat het ijs zich door oe kracht van het schroefwater van de passerende schepen opstapelt.

Omdat we langs de dijk varen heeft net konvooi geen last van de vrij sterice zuidenwind. Als de wind echter uit ae andere richting was gekomen had het konvooi via Enkhuizen moeten varen, want bij wind uit noordwestelijke richting „loopt" al het ijs naar de wal bij het Oostvaardersdiep. In zo'n geval kan wel een zes meter hoge bult ontstaan langs de dijk en wordt het varen daar onmogelijk.

De vader van de vier broers begon in 1940 met een eigen sleepdienst, in de tijd dat 100 PK nog wat betekende. Omdat ze vaak ijs moesten breken in opdracht van de oliemaatschappijen kwam vader Wilson tegen het eind van de jaren zestig trots bij de coördinerende walkapiteins om de bouwtekeningen van een sleepboot voor de binnen- en buitenwateren te laten zien, die door scheepsbouwer T. van den Beidt uit West-Graftdijk bij Alkmaar speciaal was ontworpen om er tevens ijs mee te breken. Een paar

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen