Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

De breekbare schoonheid van kathedraal van Reims

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

De breekbare schoonheid van kathedraal van Reims

Gewijde plaats sinds h 2t jaar 401

7 minuten leestijd Arcering uitzetten

Wie een bezoek aan het Noordfranse Reims brengt, kan onmogelijk om de kathedraal heen. In de eerste plaats door haar omvang. Niet minder door haar culturele schatten. Meer dan 2300 beelden sieren het gebouw. Wereldberoemd zijn de gebrandschilderde ramen, waaronder een roosvenster uit de dertiende eeuw, maar ook ramen die uit 1974 dateren en beschilderd zijn door de joodse kunstenaar Mare Chagall. In deze kathedraal werden eeuwenlang de Franse potentaten gezalfd tot koning. Kosten nog moeiten zijn gespaard om het monument voor het nageslacht te bewaren<br />

Het front van de kathedraal van Reims wordt ontsierd door steigers. Werklieden takelen de materialen omhoog waarmee de stellage moet worden verhoogd. Ze hebben weinig oog voor de versteende groten van Frankrijk, bij wie ze tijdelijk mogen verkeren. De gloed van de late middagzon geeft het imposante monument een glans die niet van deze wereld lijkt. Maar voor de ingang schuifelt een zwerver. Hij heeft de kerk niet opgezocht om te genieten van haar schoonheid. Zijn enige drijfveer is de hoop hier erbarmen te vinden. Naar binnen gaat hij niet. Voor bedelaars is in de kathedraal geen plaats. Hij verspreidt een weerzinwekkende lucht. De meeste bezoekers lopen met een wijde boog om hem heen. Hij is het gewend en kijkt niet eens meer op als iemand hem passeert. Het enige wat hij doet is zijn hand ophouden.

Roosvenster
De Cathédrale Notre Dame vormt het onbetwiste hoogtepunt van Reims, zowel in letterlijke als figuurlijke zin. Voor beminnaars van architectuur en cultuur is de kerk een lust voor het oog. Het monument telt meer dan 2300 beelden, 2061 aan de buitenkant en 241 binnen. Uit kalksteen vervaardigde gestalten van mensen, engelen en dieren. Het merendeel ervan dateert uit de dertiende eeuw. Glazeniers konden zich uitleven in het beschilderen van de hoge ramen. Van de breekbare schoonheid is helaas veel verloren gegaan door plunderingen, oorlogen en branden. Bewaard bleef het schitterende roosvenster boven het hoofdportaal. Het dateert uit de 13e eeuw en heeft een doorsnede van twaalf en een halve meter. Het medaillon in het hart stelt de tenhemelopneming van Maria voor. Boven het roosvenster bevindt zich de blikvanger van de voorgevel, de "Galerie des Rois" (Galerij der koningen). Niet minder dan 56 beelden met een hoogte van vier en een halve meter blikken neer op het aards gewemel: 54 koningen, de koningin Clotilde en de heilige Remigius of St. Remi. Te midden van de vorsten een beeld dat de doop van koning Clovis weergeeft.

Verdwaald
In de kathedraal hangt een stilte die door de eeuwen heen bewaard bleef, tot in onze rumoerige tijd toe. Het zonlicht wordt door de gebrandschilderde ramen maar in beperkte mate toegelaten. Bij de ingang zit een vrouw op een harde stoel. In haar schoot houdt ze een bakje met daarin enkele munten. Ze zit roerloos. Alleen wanneer iemand door een gift zijn liefde voor de kerk toont, knikt ze. De bezoekers worden opgeslokt door de geweldige ruimte, 138 meter lang, 15 meter breed en 38 meter hoog. Het is een gevarieerd publiek dat de kathedraal bezoekt. Een groep al wat oudere toeristen wordt rondgeleid door een vrouwelijke gids. De jongen met een skateboard onder zijn arm lijkt verdwaald. Na enkele minuten heeft hij al het moois al gezien. In de Kapel van Onze Lieve Vrouw staat een gerimpelde dame. Ze slaat een kruis en knielt neer op een van de knielbanken om in alle rust haar paternosters te bidden. Een toerist kijkt haar aan alsof ze een curiositeit uit grootmoeders tijd is. In het oude Gallië heette Reims Durocortoum en was de hoofdstad van de Remi, een stam die zich bij de komst van de Romeinen aan de kant van Julius Caesar schaarde. De Romeinse krijgsheer betoonde zijn dank door Durocortoum te verheffen tot de hoofdstad van de Romeinse provincie Belgica secunda en haar de naam Remensis te geven. De stad werd een van de belangrijkste bases van het Romeinse rijk. De Romeinen brachten niet alleen hun beschaving naar Gallië, maar ook de schat van het Evangelie van de gekruisigde Christus. Al aan het einde van de derde eeuw was Reims bisschopsstad. In 401 wijdde bisschop Nicasius de eerste kathedraal van Reims aan de maagd Maria. Vijfjaar later werd hij op de drempel van het heilige gebouw vermoord door Vandalen, die het land teisterden met hun invallen en plundertochten.

Clovis
Bijna een eeuw later had in de basiliek een gebeurtenis plaats die ingrijpende gevolgen zou hebben voor het Frankenland in het algemeen en Reims in het bijzonder. Met Kerstfeest 498 liet de koning der Franken Chlodovech, beter bekend als Clovis, zich door bisschop Remigius dopen. Na de doop werd hij gezalfd met olie uit een ampul die volgens de legende door een uit de hemel neergedaalde duif was aangedragen. De indrukwekkende gebeurtenis gaf Reims een zeer bijzondere status in de christelijke wereld. Dat had niet alleen gevolgen op kerkelijk, maar ook op politiek en cultureel terrein. In 816 liet Lodewijk de Vrome, zoon van Karel de Grote, zich in de bisschopskerk van de stad tot keizer zalven.

Bouwmeesters
De basiliek moest plaats maken voor een tweede kathedraal die op dezelfde plaats verrees en in 852 werd gewijd door bisschop Hincmar. Eeuwenlang hield het gebouw stand. Maar in 1210 vernielden vlammen in korte tijd wat door bouwlieden in vele jaren was opgericht. Eenjaar later werd een aanvang gemaakt met de bouw van de huidige kathedraal. De veertiende eeuw was reeds begonnen toen de laatste steen werd gelegd. De 83 meter hoge torens werden pas rond 1475 voltooid. Drie bouwmeesters hadden hun leven besteed aan de verrijzing van het monument: Jean d'Orbais, Gaucher-deReims en Bernard de Soissons. Dat de kathedraal ondanks de lange bouwtijd een opvallende stijleenheid vertoont, is te danken aan het feit dat zij zich hielden aan het gemaakte bestek. Wat nog aan de eerste basiliekherinnertisde" Crypte deSt. Remi", de gewelfvormige ondergrondse kapel die alle eeuwen door intact bleef. Rode kussens op de stenen banken in nissen langs de wand noden de bezoeker om in meditatie neer te zinken of te verwijlen in het verieden. Kathedraalschoonmaker Patrick Durand-Viel zal hem niet storen. Woordeloos veegt hij de grijze stenen vloer. Zijn blote voeten steken in oude sandalen. Hij voelt zich een met de kerk. Voor hij de crypt verlaat schudt hij het stof van zijn voeten.

Eerste Wereldoorlog
In navolging van Lodewijk de Vrome lieten ook de Franse koningen na hem zich in de kathedraal van Reims zalven. Vanaf 1226, toen Lodewijk de achtste tot koning werd gekroond, ondergingen niet minder dan 25 vorsten hier dit ritueel. De laatste zalving was die van Karel de tiende in 1825. De Eerste Wereldoorlog leek een einde te zullen maken aan de roemrijke historie van de kathedraal. Al in 1914 werd het eeuwenoude monument door de Duitsers gevorderd en door duizenden balen stro omgevormd tot lazaret. In september van hetzelfde jaar zette een bombardement de kerk in lichteriaaie. In de loop van de oorlogsjaren vielen niet minder dan 287 granaten neer op de trots van Reims. De bouwval leek in 1918 rijp voor de sloop. Toch werd met steun van de Rockefeller Foundation begonnen aan de herbouw. In 1937 was de Notre-Dame in haar oude glorie hersteld. Ze werd gewijd en heropend door kardinaal Suhard, aartsbisschop van Reims en legaat van de paus.

Mare Chagall
Het middenschip van de kathedraal is van de smalle zijbeuken gescheiden door pilaren. Het koor wordt afgesloten door een kooromgang, waarop vijf straalkapellen uitkomen. In een van de kapellen bevinden zich drie ramen die zijn beschilderd door de in 1985 overleden joodse kunstschilder Mare Chagall. De meeste voorstellingen zijn uitgevoerd in hemelsblauw, de kleur waarvoor Chagall een grote voorliefde toonde. Naast oudtestamentische taferelen als het offer van Izak en het bezoek van de drie engelen aan Abraham heeft de wereldberoemde joodse schilder ook nieuwtestamentische geschiedenissen uitgebeeld, onder meer de kruisiging en de opstanding van Christus. De toegang tot de straalkapellen is versperd door smeedijzeren hekken. Erachter mag alleen Patrick Durand-Viel komen. Zittend op een krukje poetst hij het smeedijzer glimmend. Een Hollandse huisvrouw zou in paniek raken als ze de kathedraal een grote beurt moest geven. Patrick is als de bouwmeesters van de kathedraal. Hij laat zich niet opzwepen door de tijd. Elke dag heeft genoeg aan zijn eigen kwaad.

De nieuwe dag
Als we de kathedraal verlaten is het nabij de avond. De zwerver is verdwenen. De nacht werpt haar schaduwen vooruit. Nu de zon ondergaat valt te meer op hoezeer de steigers domineren. Een groot deel van het Godsgebouw wordt erdoor aan het oog onttrokken. Totdat de dag aankomt en de schaduwen vlieden. Dan zal het steigerwerk worden afgebroken. Dan is de heilige tempel, waarvan God Zelf de Bouwmeester is, voltooid. Dan zullen bedelaars als Lazarus niet meer buiten staan, maar rusten in Abrahams schoot en de Koning der koningen aanbidden.

Dit artikel werd u aangeboden door: Terdege

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 januari 1990

Terdege | 64 Pagina's

De breekbare schoonheid van kathedraal van Reims

Bekijk de hele uitgave van woensdag 17 januari 1990

Terdege | 64 Pagina's