„Een onderzoeker moet ook schrijven"

j „Toen we hier pas woonden, wilde I ik iets meer over m'n huis weten. Je gaat dan naar het kadaster en je zoekt het uit. Dat is niet zo moeilijk.

Ik had al gauw de geschiedenis van » het huis uitgezocht vanaf het begin van het kadaster (omstreeks 1830). Hoe het precies gekomen is weet ik niet, maar op een bepaald moment dacht ik: De geschiedenis van heel het dorp is ook wel interessant. Dat moet te doen zijn, want het is een klein dorp, dus de geschiedenis is overzichtelijk. Maar dat was toch een vergissing. Dat „klein" is waar, maar „overzichtelijk" is het helemaal niet. Er is over de geschiedenis van Gameren veel in de archieven bewaard gebleven. Daar ga je aan beginnen. En dat loopt langzaam uit de hand. Het is weliswaar een hobby, maar ik heb er nog steeds te weinig tijd voor. Dat komt wel als ik gepensioneerd ben.

Ik had een aantal boeken gelezen over de geschiedenis van Zaltbommel en van de Bommelerwaard, dus ik wist dat Gameren oud was. Dat is eigenlijk het begin geweest. Ik heb een drukke baan. Ik heb altijd het principe gehad dat als je hard werkt, je ook geestelijk bezig moet zijn. Dat is goed voor je werk en voor je gezondheid.

Een tweede reden was het feit dat Gameren zo dicht bij Zaltbommel ligt. Op momenten die in de vaderlandse geschiedenis interessant waren, speelde Gameren ook een rol. Dat wist ik uit een publikatie over Zaltbommel. Er zijn in Gameren dingen gebeurd die ook landelijke geschiedeniszijn".

Archieven

Toen ik begon, had ik toegang tot het archief van het polderdistrict. Daar zat ik af en toe een vrije middag in te snuffelen. Later is dat archief verhuisd naar het streekarchief. Daar kun je niet altijd terecht. Maar voor het zover was, had ik dat archief doorgewerkt. En dan ga je verder zoeken. In de kerkelijke archieven. In Arnhem bij het Rijksarchief, waar ik in de vakantie af en toe hele dagen verblijf. De meeste mensen kunnen niet begrijpen dat het leuk is om de hele dag in een boek van 300 jaar geleden te lezen en daar alles uit te halen wat op Gameren betrekking heeft. Nou, voor mij is dat wèl leuk. Maar dan moet je er ook af en toe iets mee doen. Ik ben dus begonnen om te publiceren in het blad van de Historische Kring Bommelerwaard. Vorig jaar heb ik een boekje over Gameren geschreven. Alleen maar onderzoek doen en niets schrijven, vereist wel erg veel spankracht. Je schuift wel vaak een onderwerp voor publikatie voor je uit, want je weet dat je altijd nieuwe dingen vindt waaruit blijkt dat het gepubliceerde nie; helemaal juist is. Ik heb al een paar keer een publikatie moeten bijstellen.

Als je naar zo'n dorp kijkt, dan zijn er een heleboel interessante dingen. De manier waarop het vroeger bestuurd werd, het dagelijks leven. Dat is wat mij het meest interesseert. Vroeger leerde je op school jaartallen. Dat heette vaderlandse geschiedenis. Je hebt dan echter voornamelijk te maken met de bovenlaag van de bevolking. Als je dit soort onderzoek doet, stuit je op de heel gewone dingen. Veel dingen die tot voor enkele tientallen jaren voor de inwoners van het dorp tot de gewoonste zaak van de wereld behoorden, waren zaken die honderden jaren teruggingen. Ik vind het buitengewoon leuk om dat te onderzoeken".

Stambomen

„Doordat je met het dorp bezig bent, ben je met de mensen bezig. Af en toe krijg ik een briefje van mensen die hun voorgeslacht aan het uitzoeken zijn. Ik heb twee dozen met daarin de bevolking van Gameren vanaf ongeveer 1650 tot 1850. Over het algemeen is het zo: als iemand de naam van zijn grootouders weet, heb ik die daar waarschijnlijk als baby inzitten. Ik heb de geboorteregisters tot ongeveer 1850 doorgewerkt. Van na die tijd kan iedereen het zelf nazoeken.

Ik ben ook bezig om de geschiedenis van alle huizen op een rijtje te zetten. Daarbij ga ik uit van de situatie zoals die was toen het eerste kadaster werd gemaakt. Dat was rond 1830. De boerderijen die er toen waren, staan op een kaart. Voor de verdere gegevens heb je een heleboel archieven nodig. Wat ik over Gameren in de archieven vind, schrijf ik over.

De geschiedenis van een huis haal je uit vroegere eigendomsoverdrachten, uit belastingregisters en uit de geschiedenis van families. Voor sommige huizen is het heel makkelijk, maar voor bij voorbeeld het Molenblok tussen de Hendrikstraat en de Peperstraat is het behoorlijk ingewikkeld.

Ik heb het buitengewoon boeiend gevonden dat ik een aantal jaren geleden de archieven van de kerk heb kunnen doornemen. Ik kan daardoor een aantal dingen met elkaar in verband brengen en beschrijven, omdat er veel dingen instaan, die niets met de kerk te maken hebben maar juist met het dorpsleven. In de zeventiende en achtiende eeuw liep dat erg door elkaar. De mensen die in het kerkbestuur zaten, zaten ook in het gemeentebestuur, en omgekeerd".

Meer dan Zaltbommel

„Van Gameren is veel bewaard gebleven. Iemand heeft mij wel eens verteld dat dat komt doordat het hele gemeentearchief van Gameren voor 1850 bij de familie Van Kerkwijk op zolder terechtgekomen was. Deze familie heeft honderden jaren lang een bestuursfunctie in Gameren vervuld. Dat verhaal heeft wel enige grond van waarheid, want in hetzelfde archief zit een map "Diversen" met daarin liedjes van de kinderen van dat geslacht. Er zitten ook rekeningen in.

Het vage voornemen is om de hele geschiedenis van Gameren op een rij te zetten en daar een boek over te schrijven. Ik weet dat er hier erg veel mensen zijn die belangstelling hebben voor de geschiedenis van het dorp. Een jaar of vier geleden heb ik hier in het dorpshuis een lezing gehouden over Gameren. Het zat toen stampvol. Ik vind het aardig dat ik de mensen kan laten zien dat de geschiedenis van de Bommelerwaard niet alleen de geschiedenis van Zaltbommel is". GAMEREN - J. historie van Gameren.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen