Dutch Reformed Church van Sri Lanka 350 jaar

Ondergetekende bezocht in oktober Sri Lanka vanuit het hoofdbestuur van de Gereformeerde Bond in verband met de viering van het 350-jarig bestaan van de Dutch Reformed Church aldaar.

Korte historische schetsen
6 oktober 1642 is de stichtingsdatum van de Ned. Hervormde Kerk op Sri Lanka (het vroegere Ceylon). De Nederlanders hadden inmiddels het grote fort Galle veroverd op de Portugese bezetters. Dat was in 1640. Voorlopig bleef Galle, gelegen aan de westkust in het zuiden, de zetel van de Hollandse regering op Ceylon. In 1656 werd Colombo veroverd. Spoedig daarna werd deze stad de zetel van het Hollandse gouvernement. In 1659 werd tenslotte Jaffna, helemaal in het noorden, op de Portugezen veroverd. Daarmee was de gehele westkust in handen van de Hollanders.
Aanvankelijk was er een goede verhouding met de koning van Kandy (ligt in het middengedeelte van Sri Lanka), vooral vanwege het feit, dat de koning graag verlost wilde worden van de Portugese bezetting, die vaak wreed optrad. Twintig jaar later was die goede verhouding totaal weg. Na een felle strijd moest de koning van Kandy zich schikken onder de Hollandse regering op het eiland. Tegelijk met de verovering van Ceylon werd ook de gereformeerde religie daar gevestigd. In het gedenkboek, uitgegeven bij het 350-jarig bestaan van de kerk staat het opmerkelijk beschreven: 'De Hollanders kwamen naar Ceylon met het zwaard in de ene hand en de Bijbel in de andere hand. Om hen echter recht te doen, moet wel worden gezegd, dat het zwaard veel minder werd gebruikt dan de Bijbel'. Hervormde kerkgebouwen kwamen tot stand in Galle, Matara, Colombo en Jaffna. In Colombo is dat de bekende Wolvendaalse Kerk, waarvan het fundament werd gelegd in 1749 en in 1757 in gebruik werd genomen voor de erediensten.
De gereformeerde religie werd ook sterk verspreid via heel veel scholen, die van de Portugezen waren overgenomen. Verder zorgde men voor diverse seminaria ter opleiding van predikanten en evangelisten. Geleidelijk aan werd ook de Bijbel in de talen van de bevolking, Singalees en Tamil, overgezet. Eveneens gebeurde dat met de Heidelbergse Catechismus.
Het Hollandse koloniale tijdperk duurde tot 1796. Daarna werd Ceylon een kroonkolonie van Engeland. In 1837 verdween de Nederlandse taal en kwam het Engels ervoor in de plaats, ook wat de Hervormde Kerk betrof. Opvallend is, dat vanaf 1850 er een groot aantal zondagsscholen kwamen bij de verschillende wijkgemeenten in Colombo. Deze zijn er nog en brengen veel kinderen in aanraking met het evangelie.

De huidige Dutch Reformed Church
Behalve de Wolvendaalse kerk bevinden zich in Colombo en in de directe omgeving nog 6 kerken. Het allergrootste gedeelte van de Dutch Reformed Church is in Colombo. De meeste kerken bieden plaats aan zo'n 300 tot 400 kerkgangers. De Wolvendaalse echter zo'n 800. Helaas is het aantal kerkgangers enorm teruggelopen (40 tot 100 per kerkgebouw) vanwege de emigratie van honderden families naar Australië. Die emigratie stond in verband met de verslechterde toestand op Sri Lanka. Ondanks deze terugval leeft de kerk toch in een sterk geloofsvertrouwen en hoop voor de toekomst. Ze is zeer actief op het terrein van zending en evangelisatie. Terwijl de kerk slechts ruim 2000 leden telt, zijn er evenwel vijf predikanten werkzaam en 11 evangelisten. Je komt wel onder de indruk van hun sobere leefwijze. Het is niet te vergelijken niet die van een predikantsgezin in Nederland.
De diensten in de verschillende kerken worden gehouden in het Engels, het Singalees en het Tamil. Om een voorbeeld te noemen: In de kerk van Dehiwela, even ten zuiden van Colombo, worden vier diensten gehouden, 's Morgens om kwart over zeven in het Engels, om kwart over acht in het Tamil, om kwart over negen in het Singalees en om vijf uur 's middags weer in het Engels. (De bevolking van Sri Lanka bestaat voor ongeveer 80 procent uit Singalezen, voor ongeveer 15 procent uit Tamils en voor zo'n 3 procent uit Burghers. De Burghers zijn afstammelingen uit de koloniale tijd). De predikanten hebben behalve hun zorg voor de wijkgemeenten en voor het uitgebreide evangelisatiewerk, ook nog tot taak om jongeren, die zich melden voor theologie-studie, voor een groot gedeelte op te leiden tot predikant en evangelist. Elke predikant neemt een bepaald deel voor zijn rekening.
Op het ogenblik zijn er drie studenten. Na de eerste studiejaren onder leiding van de predikanten, gaan ze voor twee jaar naar India voor verdere studie. (Aanvankelijk vond die voortgezette studie plaats in Amerika en later in Australië, maar vanwege de te hoge kosten gaat men nu naar India naar het Theologisch Seminarium van de Presbyteriaanse Kerk in India).
De diensten in de Dutch Reformed Church hebben een sterk evangelisatorisch karakter, waarin veel eenvoudige liederen worden gezongen. De prediking heeft een duidelijk gereformeerde basis en komt warm en bewogen en inwinnend over.
In de kerken wordt ook de Heidelbergse Catechismus geleerd. De predikant met de gemeente samen zegt een zondag van de catechismus op en legt het opgezegde gedeelte daarna meestal in het kort uit.

Herdenkingen in verband met het 350-jarig bestaan van de kerk
(Verslag met persoonlijke ervaringen)
Voordat mijn vrouw en ik op Sri Lanka aankwamen, was er al een herdenkingsdienst geweest op de exacte begindatum van de kerk, namelijk 6 oktober. Het was een cantatedienst in de kerk van Bambalapitya (een wijk van Colombo). De dienst was vooral bedoeld voor allen, die op enigerlei wijze betrokken waren in het werk voor de kerk. Bovendien was er een grote delegatie van de Nederduits Hervormde Kerk uit Zuid-Afrika aanwezig.
De eerste bijzondere viering, die wij hebben meegemaakt, was op zaterdag, 17 oktober. Het was een soort pelgrimstocht vanuit Colombo naar Galle. 's Morgens om zeven uur moesten we op het station in Colombo zijn. Met zo'n 700 mensen gingen we met een speciale trein naar Galle, ongeveer 120 km naar het zuiden. De Nederlandse ambassadeur en een Nederlandse zakenman met zijn vrouw gingen ook mee. We maakten kennis met hen.
Het was een zeer interessante treinreis langs de kust met prachtige zandstranden. Ook zagen we talloze zeer eenvoudige hutten, soms langs het strand, waar de mensen in wonen.
Sri Lanka is een arm ontwikkelingsland. We werden daar telkens mee geconfronteerd (bedelen, hevig aandringen om iets te kopen of een taxi te nemen).
De treinreis duurde ruim drie uur. In Galle stond buiten het station een auto met luidsprekers, van waaruit aanwijzingen werden gegeven en christelijke liederen klonken.
Alle mensen vormden samen een grote optocht. Voorop liepen er heel wat met grote borden, waarop uitnodigende bijbelteksten waren geschreven in het Engels en Singalees. Men gebruikte de pelgrimstocht tegelijk voor evangelisatiedoeleinden.
Intusen was het een imponerende optocht naar de oude kerk in het fort Galle. De kerk stroomde snel vol. Velen moesten genoegen nemen met een plaatsje buiten in de schaduw van de kerk.
De dankzeggingsdienst begon met het toepasselijke lied: O God, our help in ages past, our hope for years to come, our shelter from the stormy blast, and our eternal home! Het is de Engelse versie van het lied 'O God, Die droeg ons voorgeslacht'. De liturgie werd door verschillende predikanten en evangelisten verzorgd, deels in het Engels, deels in het Singalees. De preek werd gehouden door ds. Koch, de vice-president van de Dutch Reformed Church. Uit Galle en omgeving was een vijftal kerken vertegenwoordigd. Elk van hen bracht een felicitatie en groet over. Al met al een indrukwekkende dienst, die eindigde met de lofprijzing: Alle eer en dank aan God. De kerk heeft een prachtige preekstoel met kunstig gemaakt houtsnijwerk. Vele herinneringsborden spreken van een lange historie.
Na de dienst gebruikten we de lunch in een hotel naast de kerk, dat nog stamde uit de koloniale tijd. Daar ontmoetten we ook verschillende mensen van een groep uit Australië. Ze behoorden tot de Reformed Church van Australië. De meesten waren van Nederlandse afkomst. Tegelijk ontstonden er hartelijke contacten en waren we vrij snel in gesprek over het kerkelijk leven.
Het fort Galle beslaat een grote oppervlakte en is door hoge wallen omgeven. Binnen de wallen bevindt zich ook een oude begraafplaats met veel grafstenen, waarop Hollandse namen voorkomen.
Na een vermoeiende terugreis van opnieuw drie uur kwamen we in ons hotel aan met enorm veel indrukken.
De zondag daarop is ook druk geweest. 's Morgens om kwart over zeven werden we verwacht in Dehiwela voor de kerkdienst. De plaatselijke predikant, ds. Siriweera, verzorgde de liturgie en ik heb de preek gehouden. Na de dienst stonden we als predikanten bij de uitgang om de mensen de hand te drukken en nog wat gedachten uit te wisselen. Gelukkig bleek, dat men mijn preek in het Engels wel begrepen had en dat deze gelukkig ook wel had aangesproken. Je hebt er namelijk helemaal geen vermoeden van, hoe een preek van een Hollandse predikant overkomt.
Na deze dienst moesten we naar de Wolvendaalse kerk voor de dienst van tien uur. We werden daar hartelijk ontvangen. Meteen zagen we ook de gevelsteen in het verenigingsgebouw naast de kerk met de namen erop van ds. L.J. Geluk en van mij. Negen jaar geleden hadden we de eerste steen gelegd voor dit nieuwe gebouw. Het was een geschenk van de Gereformeerde Bond aan de Wolvendaalse kerk. Een vreemde gewaarwording, daar je naam te zien staan.
De dienst in de Wolvendaalse kerk was meer een evangelisatiedienst, waarin ds. Mendis, de plaatselijke predikant, de liturgie verzorgde en de directeur van Youth for Christ de preek hield. Ik heb in de dienst de groeten overgebracht uit Nederland met een toespraakje erbij.
Opvallend in de diensten is het erg afhankelijke gebed, maar anderzijds ook de dringende roep, die van de prediking uitgaat. Het is alles zeer schriftgetrouw.
's Middags om vijf uur zijn we naar de kerk geweest in Wellewatte, een wijk van Colombo, die in het zuidelijk gedeelte ligt. Het is de gemeente van ds. Koch.
Het was een avondmaalsdienst. Ook in deze dienst heb ik gepreekt over dezelfde tekst als 's morgens, maar dan wel toegespitst op de viering van het H. Avondmaal. Ds. Koch leidde de dienst en bediende het H. Avondmaal. Het formulier, dat werd gebruikt, is een wat verkorte weergave van ons oude avondmaalsformulier.
Het gaat er met de viering erg eerbiedig aan toe. Er ging wel wat door ons heen om in een vreemd land met onbekende mensen samen avondmaal te vieren en zo samen een schuilplaats te mogen zoeken en vinden bij Jezus Christus aan Zijn tafel.
We hadden een drukke zondag met drie kerkdiensten, maar het was een heel goede zondag onder Woord en sacrament. Gods werk gaat door, soms in het groot, soms in het klein. Bemoedigend, nu we daar ook de tekenen van hebben gezien.
De volgende dagen hebben we de stad Colombo en vooral de prachtige koningstad Kandy verkend. Kandy ligt in het midden van Sri Lanka, ongeveer 130 km van Colombo. We willen naar aanleiding hiervan enkele indrukken geven van het tropische eiland Sri Lanka.
't Is een prachtig eiland met veel bomen- en plantengroei: enorm veel cocospalmen, waarvan de gele vruchten worden gebruikt voor cocosvlees en cocosmelk en de groene vruchten voor olieproduktie, veel bananenbomen en ananasplanten. Verder uitgestrekte rijstvelden, waarop men druk bezig was met ploegen met buffels. Ze gingen tot hun knieën door de modder heen.
Vlakbij Kandy zijn we in een schitterend aangelegde tuin geweest met heel veel exotische planten en bloemen en bomen. Vooral ook de orchideeënkas was indrukwekkend. We waanden ons soms even in het paradijs vanwege de serene rust en de imponerende natuur.
De werkelijkheid kwam echter snel weer terug. In Kandy zelf bevindt zich de in Sri Lanka zeer beroemde tempel van de tand. In het Boeddhisme denkt en gelooft men, dat zich in die tempel een tand van Boeddha bevindt onder een gouden dak met gouden lotusbloemen. Een prinses uit India zou de tand, verborgen in haar haar, naar Kandy hebben overgebracht. In de tempel zelf is buiten de religieuze plechtigheden om weinig te zien. Wel viel ons de grote tafel op, die stampvol lag met lotusbloemen. Elke dag laden de Boeddhisten deze weer vol ter ere van Boeddha. Een trieste godsdienst, waarbij een ieder op zichzelf aangewezen is ter verlossing van het kwade.
Verder in de week brachten we een bezoek aan het kerkelijk bureau achter de kerk in Wellewatte. Er was daar een gebedsdienst met meditatie voor de predikanten, de evangelisten en de kerkelijke werkers. Ds. De Kretscher uit Australië en ik werden welkom geheten. Na gebed en schriftlezing heb ik het één en ander verteld over de Herv. Kerk in Nederland en de Geref. Bond in het bijzonder. Ds. De Kretscher hield een meditatie over een gedeelte uit de Efezebrief. Voorheen was hij predikant in een wijkgemeente van Colombo. We hebben ook nader kennisgemaakt met het predikantsgezin van de gemeente Dehiwela: ds. Chris Siriweera en Rose Siriweera en de twee kinderen. Gezien de lage inkomsten is alles uiterst sober. Mevr. Siriweera is een Australische van Nederlandse afkomst. We hebben heel fijne dagen met hen doorgebracht. We kwamen onder de indruk van hun geloofsvertrouwen en hun hoop op de trouw van God naar de toekomst toe.
Aan het eind van de week hebben we in Wellewatte nog een plechtigheid meegemaakt in verband met de uitbreiding van een bejaardentehuis. Die uitbreiding is bepaald geen overbodige luxe en ook noodzakelijk vanwege de vele aanmeldingen. Er werd een gedenksteen onthuld met een korte ceremonie.
De Dutch Reformed Church hoopt mede op financiële steun vanuit het buitenland om het uitbreidingsproject ook te kunnen realiseren.
Op zaterdagavond werden we met al degenen, die betrokken waren bij de viering van het 350-jarig bestaan van de kerk, uitgenodigd bij de ambassadeur, dhr. B. Körner. Opnieuw waren er hartelijke en verrassende ontmoetingen met veel mensen.
Zondag, 25 oktober was de grote dag voor de Dutch Reformed Church vanwege de dankzeggingsdienst in de oude Wolvendaalse kerk. De kerk stroomde erg vol met gemeenteleden en genodigden. Onder de genodigden bevonden zich ook de president van Sri Lanka, de oud-president, de eerste minister en de minister van postzaken (deze laatste vanwege een speciale postzegel, die uitgegegven was als herinnering aan het 350-jarig bestaan van de kerk). De plaatselijk predikant, ds. Mendis, verzorgde de liturgie. Ds. Jansz, de president van de Dutch Reformed Church, hield de preek. Deze stond in het teken van dankzegging en hoop voor de toekomst vanwege Gods genade en trouw.
In de dienst werden 13 korte toespraakjes gehouden door de vertegenwoordigers van de verschillende kerken uit binnenland en buitenland. Een en ander werd afgewisseld met koorzang en wel door drie koortjes, resp. in het Tamil, het Singalees en in het Engels.
De dankzeggingsdienst heeft heel veel indrukken bij ons achtergelaten.
Na de dienst hield de president, zijne excellentie Ramasinghe Premadassa een hartelijke toespraak, eerst in het Singalees en daarna in het Engels.
Na afloop hebben we nog talloze ontmoetingen gehad, waaronder ook met de groep mensen uit Australië.
De laatste twee dagen hebben we nog contacten gehad met ds. en mevr. Siriweera en ds. en mevr. Jansz.
Sterk onder de indruk van het geziene en gehoorde en van de vele ontmoetingen, kwamen we weer behouden in Nederland aan. Met grote dankbaarheid zien we terug op dit verblijf op Sri Lanka.
Wat leidt de Heere Zijn kerk op wondere wijze de eeuwen door. Soms ging het over berghoogten, dan weer door diepe dalen. De Dutch Reformed Church van Sri Lanka heeft er op bijzondere wijze getuigenis van afgelegd. 'Gods macht is groot. Zijn trouw zal nooit vergaan'.

Ds. R.J. van de Hoef

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen