De toekomst van het huwelijk
Hoe denkt de Nederlandse samenleving in haar breedte over het huwelijk? Wie zich niet ver houdt van ontwikkelingen in onze maatschappij, bemerkt dat het huwelijk onder druk staat. Onze tijd laat niet alleen aanvallen op de zondag zien, ook op het huwelijk. Beide instellingen zijn geschenken uit het paradijs. Aan negen meer of minder bekende Nederlanders stelden we de vraag: "Welke toekomst heeft het huwelijk in uw oog in onze samenleving?" Het doel hiervan is enigszins een beeld te krijgen hoe er in ons land gedacht wordt aangaande het huwelijk. Opdat we geen vreemde zijn van onze eigen tijd. Is het overbodig te zeggen dat de redactie niet de inhoud van elke bijdrage kan onderschrijven? Dat is gegeven met de opzet van deze collage aan meningen. Waar prof. Weeda uitgaat van zowel hetero- als homoseksuele liefdesrelaties, legt ds. Selderhuis de vinger bij het loslaten van seksualiteit van de huwelijksrelatie. Uit zijn bijdrage ook dit "Voor de kerk en de christenen is het positieve dat zij verplicht worden terug te gaan naar de Schrift: "Wat zegt de HEERE over het huwelijk?" Mag dat de kern zijn!
Veilige werkplaats
Ik ben blij met het huwelijk. Het is een veilige plaats van duurzame liefde tussen man en vrouw. Maar: het is wél een werkplaats... Aanhoudende trouw en inzet worden verwacht. Over en weer moet je bereid zijn, in alle opzichten het belang van de ander nét zo zwaar te laten wegen als het eigenbelang. Binnen de maatschappij van vandaag zijn velen daar ver vandaan gegroeid. Het eigen "ik" kraait koning en seksualiteit is een van de afgoden, die men onbelemmerd wil aanbidden. Tóch denk ik dat in ieder mens het verlangen naar duurzame liefde zit. Ingeschapen door God. Een recente enquête onder jongeren gaf aan dat voor velen huwelijk en gezin nog hoog genoteerd staan. En ook om je heen zie je jonge mensen die samenwoonden alsnog het huwelijksbootje instappen. Blijkbaar is de angst om te mislukken dan overwonnen en het verlangen gegroeid om de veilige plaats zeker te stellen. Ik hoop dat we samen leren van onze fouten en opnieuw bereid worden om te werken aan onze huwelijksrelaties. Wij christenen mogen daarbij het voortouw nemen en iets uitstralen van de duurzame liefde van God, waardoor wij in staat worden gesteld onszelf te overwinnen en duurzame liefde aan anderen te geven.
Joke van Sliedregt, dichteres
Geen einde aan ik-tijdperk
Hoe er in Nederland in het algemeen over het huwelijk wordt gedacht, is bekend. Allerlei alternatieve samenlevingsvormen staan op gelijke voet met het huwelijk. Na jaren van individualisering is er ook de komende tien jaar geen einde aan het ik-tijdperk te verwachten. Dit ik-denken knaagt ook aan het reformatorische huwelijk. Er ontstaat vervreemding door een overbezet leven en een toenemende hang naar bezit. Ook een niet goed inspelen op elkaars behoefte aan samenspraak kan vervreemding in de hand werken of erger nog: tirannie. De gevolgen, zoals ik die in mijn werk aantref, zijn ernstig: ontrouw en (seksueel) geweld, maar meer nog, "elkaar niets meer te zeggen hebben", bij elkaar blijven omdat... het zo hoort. Dan moet je niet raar staan te kijken als ook onze jongeren minder waarde hechten aan het huwelijk. Zij worden beïnvloed door de geest van autonomie en met gebrek aan verantwoordelijkheidsbesef. Ze zullen, gezien de aanstaande verdwijning van het kostwinnerschap en de inperking van de kinderbijslag, ook een economische tol moeten betalen. Gelukkig dat wij in onze hulpverlening aan echtparen ons mogen laten normeren aan Gods Woord en Zijn geboden. De Heere maakt Zijn Woord waar: "Ziet, Ik maak alle dingen nieuw". Kijkend naar de omstandigheden ben ik weinig optimistisch. Toch is er toekomst voor het huwelijk, maar alleen voor mensen met de bede in hun hart: "Heere, wat wilt Gij dat ik doen zal?"
J . J . Pols, maatschappelijk werker Gliagg "De Poort
Spiegel van de liefde
Rozegeur en maneschijn... en ze leefden nog lang en gelukkig! Dat huwelijksbeeld, waarmee zovelen de boot zijn ingestapt, is aan het verdwijnen. Menigeen wil af van automatische verwachtingen en drastische beperking van keuzes die aan het huwelijk kleven, en het niet zelden tot een schijnvertoning maken. Maar verdwijnt daarmee ook de wens om een diepgaande liefdesrelatie met een ander mens aan te gaan? Verliefd worden we wel vaker, het is verrukkelijk tot afschuwelijk, het maakt de rigide geworden mens flexibeler, opener en milder jegens zijn medemensen, maar het is nog geen langdurige partnerrelatie. Welke voldoeningen geeft deze laatste? Liefde geven en ontvangen, intense lichamelijke en geestelijke beleving tezamen brengen, zijn levenservaringen die velen zoeken. Meer dan voorheen zullen paren beseffen dat vaak via de kosten de baten, via de lasten de lusten worden verkregen. Erkennen niet steeds meer mensen dat het samengaan voor langere tijd pijn en problemen kan oproepen, die bij een gezamenlijk verwerken tot persoonlijke groei kunnen leiden? Wordt het niet duidelijker dat in de liefdesrelatie, zowel de heteroseksuele als de homoseksuele, we veel van elkaar kunnen leren over onze eigen 'mannelijke' en 'vrouwelijke' kanten? En groeit niet de overtuiging dat naast dit 'liefdesgenot" en deze 'liefdesstrijd' eigen en gezamenlijke vrienden een onontbeerlijk fundament vormen? Het huwelijk heeft volgens mij toekomst als de bijbehorende maatschappelijke structuur gezien wordt als ondersteuning van de gevoelswereld van mensen en niet als overheerser ervan. Het huwelijk heeft toekomst als mensen hun ontwikkeling naar zelfkennis serieus nemen en zichzelf zonder gewenning durven te bezien in de (soms pijnlijke) spiegel van de liefde. Een vitale reis van het hart, door maatschappij, religie en/of spirituele beleving liefdevol ondersteund via het huwelijk... zou 't zo kunnen in de 21e eeuw?
Prof. Iteke Weeda, hoogleraar emancipatievraagstukken
Partnerschap
Het huwelijk is van alle tijden en zal van alle tijden blijven. Alleen de vorm waarin, verandert. Dat is voor mij overigen niet essentieel. De mens is niet solitair, maar sterk gericht op contact met anderen. Daaraan ontleent de mens zijn eigen identiteit. Hoezeer ik ook als liberaal op zich positief sta tegenover het zogeheten individualiseringsstreven, voor mijzelf heb ik bewust gekozen voor een klassiek huwelijk inclusief twee kinderen. De maatschappelijke ontwikkeling die met de term individualisering wordt geduid, is in mijn visie ook helemaal niet anti huwelijk. Het gaat erom dat beide partners binnen het huwelijk hun eigen individuele ontplooiing kunnen vinden. Het huwelijk maakt dus niet van twee individuen één, maar vormt een partnerschap waarbinnen beide partners zich optimaal kunnen ontwikkelen. Voor mij is het dan ook logisch dat ik mijn partner altijd heb gesteund in haar wens te blijven werken (zij is advocaat), ook toen de kinderen kwamen, en ook de consequenties daarvan voor mijzelf heb geaccepteerd. Geen misverstand: kiest de vrouw of de man ervoor zich geheel aan de opvoeding van de kinderen te wijden, dan is dat voor mij een even respectabele keuze. Een normatieve maatstaf is voor mij daarbij niet aan de orde. Kortom, het huwelijk verandert mee met de maatschappelijke ontwikkelingen. Het huwelijk als partnerschap van twee unieke mensen zal van alle tijden blijven.
Frank de Grove, loco-burgemeester van Amsterdam
Beter nadenken
In mijn ogen heeft het huwelijk wel degelijk toekomst in onze samenleving. Alleen zijn er te veel mensen die te licht over het huwelijk denken. Veel mensen hoor je vaak zeggen: we gaan even het boterbriefje halen. Maar als je op die manier het huwelijk aangaat, kom je ongetwijfeld voor grote problemen te staan. Er wordt dus te weinig nagedacht over het huwelijk, voor men het 'bootje' instapt. Daarna komen vaak de problemen en gaat men pas over het huwelijk nadenken. Naar mijn idee te laat dus. Er wordt ook veel getrouwd door stellen die samenwonen en op het punt zijn gekomen van: "nu willen we wel graag kinderen, dan gaan we nu trouwen". Als man en vrouw beloof je elkaar eeuwig trouw. Vaak gebeurt dit in de kerk waar je toch voor God belooft je hele leven voor elkaar te blijven zorgen. Verder zegt mij het huwelijk één ding: eeuwige trouw aan elkaar.
Folkert Vetten, profvoetballer
Geen paniek of pessimisme
Het ziet er niet zo best uit voor het huwelijk en dat is ook geen wonder. Seksualiteit is losgemaakt van de huwelijksrelatie, een echtscheiding is zo geregeld, man-man- en vrouw-vrouwrelaties zijn gelijkgesteld aan man-vrouwrelaties, een andere vorm van samenleven is doorgaans financieel aantrekkelijker dan trouwen, kinderen hebben is geen gave, maar opgave geworden, kinderen krijgen geen opdracht meer maar keuze, en zo is er nog wel meer te zeggen. Dat ziet er dus voor de toekomst niet best uit. Zeker, mensen zullen blijven trouwen, maar men zal het op een later tijdstip doen, om andere redenen en vooral ook vaker, als u begrijpt wat ik bedoel. Toch alstublieft geen paniek of pessimisme! Voor de kerk en de christenen is het positieve dat zij verplicht worden terug te gaan naar de Schrift: wat zegt de HEERE over het huwelijk? Dat zal ook voor ons zeer verhelderend en verrijkend zijn. Tevens zal blijken dat onze visie op het huwelijk en alles wat daarmee verband houdt ook wel enige Schriftuurlijke bijstelling behoeft. Als gevolg daarvan zullen zij die wat huwelijk en gezin aangaat in Gods weg willen gaan, niet alleen zelf de zegen daarvan ondervinden. Ook de mensen om hen heen, in de kerk en zeker daarbuiten, zullen merken hoe rijk het is om ook in dezen Gods wetten te onderhouden. Kortom, trouwen wordt steeds minder vanzelfsprekend en het huwelijk steeds meer vrijblijvend. Daarbij zal het christelijke huwelijk en het christelijke gezin zich voor moeten bereiden op extra geestelijke en financiële inspanning, maar de toekomst zal leren dat dit de moeite wraard is.
dr. H. J. Selderhuis, christelijk gereformeerd predikant te Zwolle
Met dankzegging
We wilen de stelling verdedigen dat de HEERE God in huwelijk en gezin ons een grote gave heeft geschonken tot zegen van de enkeling en van de maatschappij. Het huwelijk heeft volgens de Schrift alles te maken met de schepping van de mens naar Gods beeld en gelijkenis. God schiep de mens, man en vrouw. Laat de man volop man en de vrouw volop vrouw zijn om elkaar in liefde te dienen. Deze onderlinge liefdesrelatie komt het meest intensief uit in het huwelijk. God gaf de mens een zegenende opdracht om zich te vermenigvuldigen. Het huwelijk en gezin in liefde omvangen is door de HEERE gewild en geschonken. Hier is sprake van gave en opgave. Ook na de zondeval blijft de HEERE de mens aanspreken op zijn roeping. In het huwelijk en gezin zal geborgenheid en wederzijds begrip ervaren worden. Het zal wel te maken hebben met de secularisatie en de individualisering van de moderne maatschappij dat huwelijk en gezin op de tocht staan. Doch zulks kan men niet ongestraft doen. Laten we als christenen huwelijk en gezin recht mogen beleven in het besef dat het goed is met dankzegging genomen, want het wordt geheiligd door het Woord Gods en door het gebed. Wanneer we zo huwelijk en gezin zien mogen, is het te wezenlijk dan dat het niet tot zegen voor heel de maatschappij zou zijn. Ik ben over de toekomst van huwelijk en gezin in de maatschappij optimistisch. Het huwelijk is voor de maatschappij onontbeerlijk. Waakzaamheid is wel geboden.
Ds. M. Pronk, predikant oud gereformeerde gemeente Kralingse Veer
Het gaat om de kinderen
1994 was door de Verenigde Naties uitgeroepen tot jaar van het Gezin. In Nederland willen we principieel niet spreken over "gezinspolitiek", maar wel over "leefeenheden". Want naast het traditionele gezin van een gehuwde man en vrouw met eigen kinderen zijn er in Nederland een half miljoen eenoudergezinnen en vele ongehuwd samenwonende partners. Meer dan 20.000 homoseksuele mannen of lesbische vrouwen wonen duurzaam samen en velen van hen zorgen voor kinderen. Niet de keus van mensen met wie en hoe zij samen willen leven, maar de kinderen kozen wij als invalshoek voor het jaar van het gezin. En met een op de tien kinderen gaat het niet goed. De ellende van mishandeling en verwaarlozing binnen gezin of leefeenheid lijkt te groeien, als we naar de jeugdhulp en de kinderbescherming kijken. Daarom wordt ondersteuning bij het opvoeden steeds belangrijker. Het huwelijk als officieel contract is voor veel mensen geen vanzelfsprekendheid en zeker geen levensverzekering meer. Partners blijven lang niet allemaal hun hele leven bij elkaar en zijn lang niet altijd man en vrouw. We zullen onze zonen en dochters moeten leren zich zelfstandig te kunnen redden; met werk maar ook in de zorg thuis. En de essentie, een warm vertrouwd nest, zullen we ook in de toekomst voor kinderen hard nodig hebben. In welke vorm van leefeenheid ook.
Erica Terpstra, staatssecretaris van volksgezondheid, welzijn en sport
Niet optimistisch
De toekomst van het huwelijk in onze samenleving zie ik niet optimistisch in. Dat komt omdat de centrale gedachte in de westerse samenleving haaks staat op het wezen van het bijbelse huwelijk. Het huwelijk als instelling is goed, omdat het de Heere goed dacht zó man en vrouw samen te laten leven. Binnen de bijbelse verhoudingen van het huwelijk zijn man en vrouw elkaar tot steun. Het huwelijk wordt gebruikt als beeld voor de verhouding van Christus tot Zijn gemeente. Daartegenover plaatst de autonome westerse mens zichzelf in het middelpunt. De ontplooiing van het individu staat centraal. Als het huwelijk gaat knellen, eist ieder het recht op om elders opnieuw te beginnen. Dit gaat de christelijke gemeente niet voorbij. Ook daar kan de scheiding te gemakkelijk als een oplossing worden gezien. Daarom, geen optimistische verwachting voor de plaats van het bijbelse huwelijk in onze samenleving. Dit neemt niet weg dat het denkbaar is dat er op pragmatische grond een hernieuwde belangstelling komt voor duurzame relaties. Er kan weer een zekere erkenning komen dat het huwelijk maatschappelijke waarde heeft. Dat kinderen beter af zijn binnen een stabiel gezin. Dat gehuwden met hun gemeenschappelijke herinneringen een minder eenzame oude dag tegemoet gaan. Ik zou er al blij mee zijn, en de samenleving zou er goed mee zijn, maar daarmee is het bijbelse huwelijk niet terug.
ir. L A. Jansen, rector Van Lodenstein-college Amersfoort
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 28 februari 1995
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van dinsdag 28 februari 1995
Reformatorisch Dagblad | 32 Pagina's