Bolland veilt bijzondere collectie werken van dr. H. F. Kohlbrugge
Boeken ds. Oberman en drs. Locher onder de hamer
AMSTERDAM/OMMEN — „Ik vermoed dat een corrector delen heeft weggeschrapt uit Kohlbrugges verklaring van 1 Petrus 1 tot en met 4. Ik heb namelijk de indruk dat de vertaler enkele zinnen heeft toegevoegd die niet in het oorspronkelijk Duits stonden. De corrector zal dat niet eerlijk gevonden hebben".
Zo luidde het oordeel van ds. D. van Heyst toen hij de eerste Nederlandse editie (van de corrector) zag van een boek dat onderdeel uitmaakt van een zeer bijzondere boekenveiling van Ton Bolland in Amsterdam, op woensdag 27 maart. Daarbij komt zeer veel Kohlbruggiana en de grootste Barth- en Miskotte-collectie die in Nederland aanwezig is onder de hamer, alsmede enkele zeer oude boeken.
De collectie werken van dr. H. F. Kohlbrugge is afkomstig uit de bibliotheken van ds. F. Oberman (overleden in 1914) en van drs. Th. J. S. Locher, die vorig jaar overleed. Ds. Oberman stond van 1876 tot 1879 in Steenwijkerwold, daarna tot 1885 in Ommen en vervolgens tot 1914 in Leiden. Drs. Locher, medicus en theoloog, woonde te Groenekan.
De collectie die geveild wordt, bevat vele Duitse uitgaven en Nederlandse vertalingen, vaak vanaf de eerste Nederlandse uitgave tot en met de huidige herdrukken toe.
Zeer interessant is, volgens de Kohlbrugge-kenner ds. Van Heyst, het 655 pagina's tellende handschrift van Joh. Künzli, de hulpprediker en latere opvolger van Kohlbrugge. Hij schreef namelijk alle preken van Kohlbrugge op en liet die later aan Kohlbrugge lezen, waarna ze gepubliceerd werden. Het handschrift van Künzli blijkt in onberispelijke staat, zeer regelmatig geschreven en met weinig doorhalingen. Door een latere bezitter is soms een Hebreeuws of Grieks woord in de kantlijn vertaald. Ook zijn soms bepaalde Duitse woorden in de kantlijn verduidelijkt.
Uniek
Het is de vraag of deze preken/-Schriftoverdenkingen ooit zijn gepubliceerd. Zo niet, dan komt er een uniek document op de markt, dat nieuw materiaal voor Kohlbrugge-onderzoek geeft. Ds. Van Heyst is echter voorzichtig in zijn oordeel over dit veilingstuk. Hij sluit de mogelijkheid niet uit dat een en ander toch al opgenomen is in de Schriftverklaringen. „Maar dat moet nog onderzocht worden. Als dat niet het geval is, is het inderdaad een bijzondere vondst".
Voor kenners
Verder is er een zogenaamd "brieven-boek". De brieven zijn niet origineel, maar overgeschreven door F. Oberman. De vraag waar het om gaat is of het 'nieuwe' brieven zijn of reeds gepubliceerde. Ook daarover is nog geen duidelijkheid, maar het lijkt onwaarschijnlijk dat Oberman reeds gepubliceerde brieven heeft overgeschreven. Ook hier zal verder onderzoek licht moeten verschaffen. Ds. Van Heyst ontwaarde in de collectie bovendien enkele brieven die hij zelf ooit aan drs. Locher schreef.
De Barth- en Miskotte-collectie die onder Bollands veilinghamer aan de Prinsengracht 494 komt, is de grootste die in Nederland aanwezig is. De rubriek oude boeken biedt voor de kenners van Reformatie en Nadere Reformatie een prachtige verzameling, aldus Bolland. Er is onder andere een eerste vertaling van Calvijns brieven van Paulus, gedrukt in Emden in 1566. Daarnaast is er- een boekje van Saldenus waarvan er volgens de beschrijving van ds. J. van der Haar maar twee exemplaren bekend zijn. Ook is er een bundel met (de eerste) vertalingen van William Perkins uit 1613.
Verder is er een boek te koop van William Penn. Zijn boek "Kruis en Kroon" werd in 1687 vertaald en uitgegeven. Onder zijn naam op de titelpagina staat dat Penn "Gouveneur en Eygenaer van Pennsylvania" was. Penn kocht in 1675 in Amerika grond ter grootte van de helft van Europa en stelde het open voor vervolgde Quakers. Sylvania betekent woudland.
Bolland gaf opnieuw een uitgebreide catalogus uit. Op zaterdag en maandag zijn de kijkdagen.
Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt
voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen,
vragen, informatie: contact.
Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing.
Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this
database. Terms of use.
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 maart 1991
Reformatorisch Dagblad | 22 Pagina's
Bekijk de hele uitgave van woensdag 20 maart 1991
Reformatorisch Dagblad | 22 Pagina's