Anja Ritmeester: „Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik lees"

Het statige pand kan niemand die door Meerkerk rijdt, ontgaan. Boekhandel Ritmeester is gevestigd in een zeventiende-eeuws gebouw. Binnen rijzen tussen hoge ramen imposante kasten op. Klassieke lampen laten hun licht op de inhoud vallen. Twee oorfauteuils rond de open haard brengen klanten bijna in de waan dat ze door de bibliotheek van een oud landhuis dwalen. En kinderen kunnen wegkruipen in een eigen afdeling vol leesvoer en speelgoed.
Boekhandel Ritmeester is geen doorsnee winkel. Het sfeervolle interieur past naadloos bij de monumentale buitenkant. De aankoop van het historische onderkomen noemt Anja Ritmeester dan ook het hoogtepunt in de nu negentienjarige geschiedenis van haar zaak. Als ze de wonderlijke manier waarop ze het pand wist te bemachtigen uit de doeken doet, wordt ze even emotioneel. Over het algemeen denkt ze nuchter en zakelijk. Een boekwinkel runnen, is niet romantisch. En de inkoop van de titels die op de planken staan, wordt gewoon door de verkoopcijfers bepaald.

Ontslag
Ze las als kind al „alles wat los en vast zat - en vooral haar lievelingsboek Bruun de beer van Van de Hulst. Een kleuterschoolfoto laat Anja zien, terwijl ze in de boekenhoek zit.
Dat ze van haar liefhebberij haar vak zou maken, stond desondanks niet vroeg vast. Ze koos voor een commercieel-administratieve opleiding aan de Meao, maar ontdekte dat ze administratie alléén te saai vond. „Ik miste het contact met mensen en ben overgegaan op verkoop. Dat lag me veel meer. Het is merkwaardig, maar als ik in een vreemde winkel ben, lopen mensen dáár ook vaak op me af met de vraag: Kunt u me helpen...? Ik houd ook van bloemen en heb in die sector aanvankelijk veel geholpen. Toch kwam ik uiteindelijk als medewerker terecht bij een christelijke boekwinkel in Gorinchem.
Toen ik daar in 1988 met een ontslag te maken kreeg, viel ik best in een gat. Dat was een verdrietige tijd, maar ik kwam daardoor ook voor de keuze van een eigen onderneming te staan. Dat sprak me eigenlijk altijd al aan. Dat je je eigen visie kwijt kunt, dat vind ik mooi. Ik woon in Hardinxveld, en ben in de regio op zoek gegaan naar een pand. In Meerkerk bleek iets leeg te staan. Het was echt een grote stap, die veel mensen me afraadden, mijn eigen ouders ook wel...
Ik was net 21. Het dorp was voor mij nog onbekend. Ik september vond ik een winkel. Als je wilt starten, moet je dat vóór de cadeautijd doen. Dus wilde ik graag zo snel mogelijk openen. Dat is gelukt en de opkomst was vanaf de open dag verrassend.
Toch zijn de eerste jaren ook best moeilijk geweest. In het begin dacht ik steeds: Als ik de huur maar kan opbrengen! Je moet je klantenkring nog helemaal opbouwen. Ik ben veel geholpen door familieleden. Om mensen te trekken, deed ik er meteen al drukwerk bij. Zo ben ik altijd blijven zoeken naar nieuwe mogelijkheden. Je kunt nooit zeggen: Dit is de markt, want die blijft voortdurend in beweging.

Kinderboeken
De kersverse Boekhandel Ritmeester bleef de aandacht trekken doordat Anja vanaf het begin auteurs uitnodigde. Jac. Overeem, Jan W. Klijn, W.G. van de Hulst jr. en Joke Verweerd –om er maar een paar te noemen– presenteerden hun werk in Meerkerk. Auteurs van hobbyboeken knutselden samen met klanten in de winkel. Een boekbinder kwam er een presentatie geven en Hendrie Westra liet horen hoe hij zijn marimba bespeelde. Anja: „Bij alles wat ik zie, vraag ik me af of de klanten het leuk zouden vinden.
Daarnaast probeert de boekverkoopster zoveel mogelijk van wat er over de toonbank gaat zelf tot zich te nemen. „Er gaat geen dag voorbij zonder dat ik lees. Als ik een nieuw boek in handen heb om het te prijzen, ben ik vaak heel nieuwsgierig. Dan blader ik het even door. Er is nu bijvoorbeeld een jeugdboek over John Knox verschenen. Het geheim van de bedelaar, door de dames Bout en Spaan. Als zoiets binnenkomt, ben ik benieuwd. Nee, ik zit nooit te lezen in de winkel of het magazijn. Dan zou ik me betrapt voelen. Je bent er voor je klanten. Op dat moment moet ik die boeken prijzen. Maar elke week gaat er een tas vol mee naar huis. En het gebeurt nog wel eens dat ik in slaap val met het licht aan... Voor de zondagsscholen lees ik echt alle boekjes. Volwassenen kunnen zelf beslissen, maar kinderen niet.

De naam van de uitgever en de auteur zegt in de meeste gevallen toch al veel?
„Daar moet je nooit blind op varen. Als je zelf geen boeken meer kunt lezen, voel je je in een winkel als deze toch niet meer thuis? Een heel enkele keer moet ik in het najaar zoveel kinderboeken lezen, dat ik aan een nieuwe roman nog niet toegekomen ben. Dat zeg ik dan ook eerlijk tegen een klant die daarnaar vraagt. Maar ik vind dat niet prettig.

Werk en vrije tijd zijn op deze manier wel heel nauw met elkaar verweven...
„Daarom lees ik op zondagavond De Redelijke Godsdienst van Wilhelmus á Brakel. Die staat inderdaad ook in de winkel, maar dat is toch anders.

Gaat u wel met vakantie?
Lachend: „Ja, hoor! Een week naar Echteld als de Duikenburgse Dagen daar gehouden worden... Een week naar Barneveld tijdens de beurs Naar Buiten... Serieus: in zon week ben ik er helemaal uit. Je beleeft andere dingen in een andere omgeving. Ik hoef dan geen bestellingen te doen, geen telefoon en zo. Ik ben echt wel eens op vakantie geweest, maar ik vind dat gewoon niet zo noodzakelijk.

Is er ruimte voor andere dingen dan lezen?
„Ik tuinier rondom de winkel, ik zorg graag voor de bloembakken.

Rentmeester
Voor Anja was het hoogtepunt uit de geschiedenis van haar zaak de aankoop van het oude pand in Meerkerk. Het restaurant dat erin zat, ging failliet. Anja stond op het punt de winkel te kopen die ze op dat moment huurde, maar op het laatste moment zag de eigenaar daarvan af. Uiteindelijk kreeg ze het voormalige restaurant in handen. „Dat heeft best op weerstand gestuit. Het is wel goed dat het zo liep. Als de dingen vanzelf gaan, denk je dat het allemaal menselijk is. Dat is het niet. Dit hoort er ook bij. Anders zou het een success story gaan lijken. Daar zou ik een hekel aan hebben. Ik zeg altijd: Ik heet Ritmeester, maar ik ben rentmeester. Ik wil graag iets voor klanten betekenen. Vaak heb je zelf ook veel aan de gesprekken die je met mensen in de winkel voert. Je wordt soms opgebeurd door wat klanten je vertellen

Nederland kent christelijke boekwinkels, evangelische en reformatorische. Tot welke categorie wordt Boekhandel Ritmeester gerekend?
„Wij zijn alles. Ik wil de drempel zo laag mogelijk houden. Het zou niet goed zijn als niet-christenen niet binnen wilden komen. Ik kerk bij de hersteld hervormden en kom ook regelmatig in de PKN, de Christelijke Gereformeerde Kerken, in de Gereformeerde Gemeenten... Overal.

Ik zie hier wel het RD, geen ND...
„Dat is niet bewust het geval. Op de camping hier in het dorp werd om het RD gevraagd. Toen heeft de campingbaas zelf geregeld dat die krant in onze winkel kwam te liggen.

Beurzen als de Duikenburgse Dagen en Naar Buiten, waar u ook staat, worden gehouden voor een bepaalde kring.
„Die is breder dan je denkt.

Stuurt u wel eens een boek terug?
„Jawel, maar ik zou geen voorbeeld kunnen noemen. Het gebeurt ook niet vaak. Je moet dan goede argumenten hebben. Wat de één nog acceptabel vindt, vindt de ander niet kunnen.

Dat geldt bijvoorbeeld voor boeken van Jan Siebelink en Vonne van der Meer. Verkoopt u die?
„Ja. Natuurlijk aarzel je wel eens als je iets bestelt. We hebben best richtlijnen, maar ik zou die zo niet kunnen noemen. Dvds bijvoorbeeld nemen we af van vertrouwde leveranciers en we bespreken als collegas met elkaar de feed back uit de winkel. Verder zijn het toch vooral de verkoopcijfers die bepalen wat je inkoopt. Cijfers sturen je aan, 't is niet alleen een Fingerspitzengefühl. Van te voren kun je heel moeilijk voorspellen hoe iets gaat lopen. Op dit moment doen de theologische boekjes van ds. P. van Ruitenburg het heel goed. Hoe komt dat? Ze zien er mooi uit en het leest gemakkelijk. Onlangs kwam Max Lucado in opmars. Kinderen, volwassenen, clubwerkers, iedereen wilde zijn prentenboeken hebben. Je probeert in te schatten hoe iets zal aanslaan, maar waarom het nu precies zón succes wordt, dat blijft toch een beetje ongrijpbaar.

Ambitieus
Anja Ritmeester is gewend in de wij-vorm te spreken. Haar medewerkers zijn collegas, geen personeel. Vier fulltimers en vier parttimers helpen haar momenteel haar boekhandel draaiende te houden. Behalve de winkel en de drukkerij in Meerkerk, bezit ze inmiddels ook een boekhandel in Hardinxveld. En de Gorinchemse winkel waar ze aan het begin van haar loopbaan werd ontslagen, mag ze nu –een straat verderop– eveneens haar eigendom noemen. Is ze ambitieus? Anja: „Daar lijkt het op, hè... Ik denk het wel.''

Als het aan u ligt, komen er nog drie winkels bij?
„Ha, ha. 't Is maar net hoe het loopt. Als er een kans komt...''

Wordt het nooit te veel?
„Ik ga elke dag met plezier naar m'n werk!''

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen