Sekteleden raken in eindeloze spiraal

Zes hoog op een flat in Bussum woont Diny Kokken. De bank in haar woonkamer is bezaaid met documenten en artikelen over het onderwerp dat haar obsedeert: Scientology. Vijfjaar lang was ze lid van de sekte. Zes jaar later is de wond die deze periode achterliet nog niet genezen. Nerveus plukt ze aan haar korte grijze haar, als ze verslag doet van haar ervaringen met een van de gevaarlijkste moderne sekten. Het bloed trekt weg uit haar huid. Continu masseert ze haar met kippevel bedektearmen. „Ikword altijd weer koud als ik erover praat." Het begon met het invullen van een persoonlijkheidstest op straat. De man die haar in de binnenstad van Amsterdam de test afnam, maakte haar erop attent dat er nogal wat aan haar persoonlijkheid verbeterd kon worden. Door een communicatiecursus kon dat worden gerealiseerd. Ze stemde toe. „Voor 36 gulden optimaal gezond worden, dat wil toch iedereen.'' De cursus werd gegeven in het gebouw van de Scientology-kerk aan de Nieuwezijds Voorburgwal. Daar had ze urenlange gesprekken met scientologen en kwam onder de indruk van hun doelstelling: Het realiseren van "een beschaving zonder krankzinnigheid, zonder misdadigers en zonder ooriog, waarin de bekwamen kunnen gedijen en eerlijke mensen hun rechten kunnen hebben en waarin de mens vrij is om tot grotere hoogten te stijgen."

"OperatingThetan"
Deze hoogten kunnen bereikt worden, wanneer men zich houdt aan de voorschriften van de vorig jaar overleden leider van de sekte, Lafayette Ron Hubbard. De leer van de satanist is even absurd als gevaarlijk. Van oorsprong zou[> de mens een thetan zijn geweest, een onsterfelijk wezen. Doordat de thetans zich identificeerden met de werelden die ze geschapen hadden om ermee te spelen, verloren ze het besef van onsterfelijkheid. Scientology biedt de mogelijkheid weer de oude toestand te bereiken. Aspirantscientologen, zogenaamde "pre-clears", kunnen door middel van cursussen "clear" worden, waardoor ze onbeperkt kunnen heersen over "MEST", materie, energie, ruimte en tijd. Daarvandaan begint de klim naar de status van OT, "OperatingThetan". Talloze cursussen moeten gevolgd worden om het doel te bereiken. De ladder is hoog. Maar wie de bovenste sport haalt zal de oorspronkelijke controle over lichaam en geest weer bezitten.

Pure extase
Een van de methoden om zo ver te komen is "auditing". Diny deinsde terug voor de kosten, 7000 gulden, maar liet zich overhalen door de begeerte "clear" te worden. In een vakantieweek werd begonnen met de "auditing-sessies". Dagelijks reisde ze naar Amsterdam, om daar vijf tot zeven uur per dag behandeld te worden. ,,Je bent samen met de auditor. Die zit tegenover je en zegt bij voorbeeld; ,,Leg jouw handen tegen mijn handen. Volg ze en draai mee in hun beweging. "Je doet dat. Hij herhaalt de opdracht op dezelfde toon. Je gehoorzaamt. Of: ,,Geef mij je hand. "Je doet dat. ,, Dank je'', zegt de auditor. Je wordt wat lacherig en zegt: Ik wil helemaal geen hand geven.,,Ik herhaal, geef mij je hand'', zegt de auditor. Alles op exact dezelfde toon. Dan doe je het toch, wantjewiltzo'nproces niet verstoren. En dat gaat zo uren door. Op een gegeven moment denk je niet meer na. Je zou'' auditing" een soort geestelijke heroïne kunnen noemen. Je kunt er momenten helemaal "high" doorzijn. Daarom gaan mensen ook door. Ze verlangen naar die ogenblikken van pure extase." Met behulp van de Hubbard Elektrometer ontfutselen auditors de meest persoonlijke gegevens aan hun slachtoffers. De "preclears" houden de busjes vast die verbonden zijn aan de E-meter, een soort leugendetector die aan de hand van de zweetsecretie de heftigheid van emoties registreert. Met behulp van vragenlijsten worden de ondervraagden emotioneel binnenstebuiten gekeerd. De informatie die op deze wijze wordt verkregen, kan bruikbaar zijn als chantagemiddel, wanneer scientologen de sekte de rug toekeren. Waarschijnlijk is het laatste niet. Door het sektejargon raken ze geïsoleerd van hun omgeving.

Zelfmoord
In twee jaar tijd onderging Diny 150 sessies, die haar 20.000 gulden armer maakten. In' 77 stortte ze volledig in en verloor haar baan als verpleegkundige. Twee jaar lang hield ze zich afzijdig van Scientology. Haar gemoedsrust keerde enigzins terug. Toen ze weer werk vond leek het drama achter de rug. Het was slechts schijn. De drang om terug te keren werd zo sterk, dat ze besloot de cursussen waarvoor ze al betaald had, af te maken. Het 'spel' begon opnieuw. Na een lange reeks "auditing-sessies" werd ze "dianetic clear" en "naturalclear" verklaard. De geestelijke littekens uit haar verleden waren weggewist. Dat kon niet voorkomen, dat ze verschillende keren zelfmoord probeerde te plegen. De scientologen begonnen haar te beschouwen als'' Potential Trouble Source", potentiële bron van moeilijkheden. De sekte verlaten was onmogelijk. ,,Scientology is voor scientologen de enige weg. Wie eruit stap is volgens Hubbard een misdadiger. Ook al gaat het slecht, je blijft doorgaan, want je hebt niets anders meer. Je vrienden ben je kwijt, je familie, in veel gevallen je werk."

Verminkte geest
Een "Purification Rundown" moest uitkomst brengen. De aan Hubbards brein ontsproten behandeling, een combinatie van hardlopen, saunabezoek en het slikken van vitaminepreparaten, zou latent aanwezige ziekten doen verdwijnen. Ondanks het reinigingsritueel kreeg ze enkele maanden later buikklachten. Het liep uit op een operatie. In het ziekenhuis maakte Diny de balans op van vijfjaar Scientology. Driehonderd uur "auditing" met bijbehorende rituelen had haar 60.000 gulden gekost en een verminkte geest opgeleverd. De breuk met de sekte werd gevolgd door vlagen van depressie, waarin ze verschillende zelfmoordpogingen ondernam. ,,Ik ontdekte bij mezelf schizofrenie, een ervaring die meer ex-scientologen hebben. Ik had het idee dat mijn denken sneller ging dan mijn voelen. Ik was geen eenheid meer." Elf maanden lang verbleef ze in een psychiatrische inrichting. De aandacht van de psychiaters richtte zich uitsluitend op haar jeugd, die de oorzaak van alle problemen zou zijn. Ze is een van de weinige ex-scientologen die openlijk de strijd hebben aangebonden met de sekte. Het resultaat is, dat ze door een terugbetalingsprocedure ruim acht en een half duizend gulden cursusgeld heeft teruggekregen. Bij politici vindt ze als eenling geen gehoor. Op de vraag waarom de meeste ex-scientologen met geen woord reppen over hun ervaringen, antwoordt ze met steeds schriller wordende stem: ,,Hetis verschrikkelijk moeilijk uit te leggen wat er gebeurt in Scientology. Gevoelige mensen raken er helemaal door in de knoop. "Auditing'' betreft niet alleen dit leven, maar voert ook terug naar andere levens. Daardoor kreeg ik doodservaringen en zag verschrikkelijke monsters. Op het laatst kon ik de film in mijn hoofd niet meer stilzetten. Zo verschrikkelijk afschuwelijk... Als ik mijn ogen dicht deed, zag ik niets anders dan die monsters. Ik durfde niet meer te gaan slapen..." Het gezicht van de exscientologe is onder het spreken verwrongen tot een masker. Met grote ogen kijkt ze me aan en klappertandt. Dan breekt haar krampachtig in bedwang gehouden stem. Ontredderd snikt ze: .,De bittere pijn die je hebt. De zielepijn. Ze maken je ziel kapot. En niemand die er iets tegen doet."

Oudervereniging
„Een sekte hoeft niet per definitie slecht te zijn", vindt Tosca Ruyters, maatschappelijk werkster van de Samenwerkende Ouders Sekteleden (SOS). „Voor mij is een sekte gewoon een groep die zich afgezonderd heeft. De sekten waarmee wij ons bezig houden zijn schadelijke sekten. Schadelijk naar de persoon toe, de familie en de maatschappij." Aanleiding tot de oprichting van SOS was het zelfmoorddrama in Jonestown, negen jaar geleden. Meer dan 900 leden van de "People'sTemple" beroofden zich toen van het leven na een oproep daartoe door de leider Jim Jones. Het opende de ogen van velen voor het gevaar van sekten. Ouders van sekteleden vonden eindelijk een open oor. In de media werd ruimschoots aandacht besteed aan de problemen waarmee zij te maken hadden. Een twintigtal ouders vond elkaar en besloot een oudervereniging op te richten. Voorzitster werd een tante van Tosca Ruyters. Via haar kwam de maatschappelijk werkster in contact met de vereniging, waarvoor ze zich sindsdien pro deo inzet. Doelstelling van SOS is het geven van voorlichting, hulpverlening aan de ouders van sekteleden en in geringere mate hulpverlening aan ex-sekteleden.

Schadelijke sekten
Een schadelijke sekte voldoet volgens de hulpverleenster aan een vijftal kenmerken. ,,Zij dicteert hoe de leden behoren te denken, te voelen en te handelen. Wanneer je de euvele moed opbrengt om toch zelf te denken, wordt dat aangemerkt als een zwakheid. Je doet schade aan de groep. Er wordt voor je gedacht. Het denken is ook enorm zwart-wit. Het grijs ontbreekt ten enenmale. Ze maakt aanspraak op een speciale verheven status voor zichzelf en haar leider, waardoor zij gewoonlijk tegenover maatschappij en gezin staat. Zij gebruikt manipulatie en hersenspoelingstechnieken, waardoor het onafhankelijk kritisch denken wordt afgebroken, om leden te werven en ze loyaal, gehoorzaam en onderdanig te maken. Ze exploiteert haar leden, zowel psychologisch, financieel als fysiek. Ze veroorzaakt een aanzienlijke psychische schade aan vele van haar leden en hun familie." Wat dit inhoudt, ondervond de huidige voorzitter van de vereniging, de heer P.V. Pilz. Van 1981 tot 1983 was zijn dochter Hester aangesloten bij een Amsterdamse sekte, die was begonnen als een Tai-Chigroep. Jo Onvlee, ex-timmerman en leider van de groep, gebruikte de oosterse bewegingsleer als dekmantel voor de sekte, die eind '83 in opspraak kwam door de ernstige verwaarlozing van kinderen van de sekteleden. Die leidde ten slotte tot een inval van de politie, waarbij de kinderen, soms nog zuigelingen, werden aangetroffen in de meest erbarmelijke omstandigheden.

Vacuüm
Als reden waarom zijn dochter zich bij de sekte aansloot, noemt Pilz het vacuüm waarin ze zich op dat moment bevond. Dooreen hersenschudding werd de studie bouwkunde in Delft onverwacht afgebroken. Het gedwongen nietsdoen bracht haar tot nadenken over de toekomst. Ze betwijfelde, of de studie die ze volgde wel de juiste was en stelde haar ouders voor, een jaar handarbeid te verrichten om zich te kunnen bezinnen. Op de boerderij waar ze werk vond, leerde het zoekende meisje de mensen kennen die haar in contact brachten met de man die het antwoord kon geven op al haar vragen. ,,Ineen paar weken tijd begon ze heel hatelijk tegen mijn vrouw te doen", herinnert Pilz zich. ,,Ze kwam met opmerkingen als; Waarom hebben jullie me laten studeren. De vrouw dient een dienende positie te hebben. We moeten terug naar de oorspronkelijke taak van de moeder.'' We wisten dat ze weleens naar bijeenkomsten in Hasselt ging, maar wat daar gebeurde vertelde ze niet. Ze verwijderde zich heel snel van ons." Het 21-jarige meisje vertrok naar een andere boerderij. Een enkele keer kwam ze nog thuis. Tot ze spoorloos verdween. Na enkele weken zoeken ontdekten haar ouders, dat ze met een onbekende man in een Amsterdams kraakpand woonde en lid was geworden van een sekte.

Nieuwe generatie
Pilz: ,,Ik wist helemaal niets van sekten af, dus ik ben naar Amsterdamn gereisd om met haar te praten. Met tien minuten was me al duidelijk dat ze niet bij een sekte was. Achteraf heb ik ontdekt, dat de eerste training die een sekte haar leden geeft is, hoe je anderen kunt overtuigen dat van een sekte geen sprake is.'' De ongerustheid keerde terug door het vreemde gedrag van Hester. Ze verbrak de banden met vrienden, kwam niet meer thuis, schreef steeds vreemdere brieven in een beklemmende clichétaal, versierde haar brieven met naïeve tekeningetjes, stelde zich in toenemende mate vijandig op tegenover haar |> ouders, broer en zusje met wie ze altijd prima contact had gehad en was telefonisch nooit te bereiken. ,, Dat gaatje van minuut tot minuut meer verontrusten. Je denkt: Wat hebben we fout gedaan? Je kunt niets vinden. Het verschijnsel is je volledig onbekend, dus je weet niet waar je zoeken moet. Dat heeft geduurd tot een ex-lid van die groep ons waarschuwde en liet weten:,,De sekteleider heeft koppels gemaakt. De jongen met wie ze samenwoont is haar toegewezen. Ze geloven beide dat het de wens van omhoog is dat ze samenwonen. De leider wil een nieuwe generatie, die los staat van deze maatschappij. Daarvoor moeten er kindertjes gemaakt worden. We hebben gemerkt, dat die kinderen maar even bij de moeder blijven en vervolgens gemeenschappelijk worden opgevoed volgens de leer van de sekteleider. Als het kinderen krijgen niet snel genoeg gaat, staat de leider niet al leen met de raad, maar ook met de daad terzijde." Dat is voor ons de reden geweest om onze dochter eruit te halen."

Deprogrammering
Met hulp van de Amsterdamse politie werd Hester gekidnapped. Twee deprogrammeurs, ex-sekteleden uit Massachusetts, waren al uit Amerika overgekomen om door speciale technieken te trachten het meisje te bevrijden uit de ban waarin ze verkeerde.,,Sekteredeneringen zijn cirkelredeneringen' ', zet Pilz uiteen. ,,Ditiswaaren daarom is dat ook waar. Het een sluit op het ander aan. Deprogrammeurs proberen door het stellen van vragen die cirkel binnen te dringen om vervolgens de ideeën van het sektelid te ontkrachten. Mijn dochter was er bij voorbeeld van overtuigd, dat zonlicht een duivelse invloed heeft. En dat de ouders de navelstreng zijn die je aan de duivel verbindt, zodat je die moet mijden. Het zijn verhalen waarvan je zegt: Hoe krijgen ze het iemand aan z'n kop gespijkerd, maar daar zijn speciale technieken voor. Mensen een weekend lang laat naar bed laten gaan, vroeg op laten staan, matig voedsel geven. Als ze al behoorlijk afgemat zijn oefeningen laten doen waarvoor ze zich enorm moeten concentreren. Na afloop zijn ze zo gaar als boter. Wanneer je ze vervolgens iets vertelt in de vorm van een gelijkenis, en ze hebben een behooriijke intelligentie, dan pakken ze dat onbewust op. Twee dagen later vertellen ze aan anderen niet de gelijkenis, maar de achterliggende gedachte. Niet als,, Ik heb gehoord' ',maar als,,Ikben van mening"."

Zelfhypnose
De wetenschap dat deprogrammeringstechnieken lang niet altijd het gewenste resultaat hebben, bezorgde de familieleden dagen van intense spanning. ,,Mijn dochter kon zich door zelfhypnose in trance brengen. Ze ging naar het toilet, je hoorde even eentonig zingen en ze was niet meer te benaderen." Na drie dagen brak de ban en keerde de 23-jarige terug tot de werkelijkheid. De diepe depressie die volgde maakte een constante bewaking door familieleden noodzakelijk. Omdat ze twee jaar lang geen enkele beslissing had behoeven te nemen, moesten tal van sociale vaardigheden opnieuw worden aangeleerd, een proces dat ongeveer een jaar in beslag nam. Nu, drie jaar later, is ze een begaafd studente aan een kunstacademie. Hoewel ze de zwarte periode in haar leven niet bewust verdringt, spreekt ze er zelden over. Het is de ervaring van Pilz, dat dit in z'n algemeenheid geldt voor ex-sekteleden en hun familie. ,,Je merkt, ik spreek uit ondervinding, datje als ouder en ook als ex-sektelid na een jaar of drie er behoefte aan hebt een punt achter die geschiedenis te zetten. Dat zie je ook binnen onze vereniging. Mensen haken na verioop van tijd af en er komen weer andere bij. Gelukkig kan ik zeggen dat het totaal aantal leden de laatste jaren vermindert. Dat geeft aan dat het probleem afneemt." De voorzitter van SOS verklaart de afneming van het probleem uit de no-nonsense mentaliteit die het eind van de jaren tachtig kenmerkt.,,Jongeren zijn gericht op carrière maken en slagen. Ze zijn niet meer zo bezig met maatschappijvernieuwende zaken, lopen niet meer zo achter idolen aan." Tosca Ruyters is er daarnaast van overtuigd dat de vooriichting effect heeft gehad. Ook het aantal hulpvragen dat jaariijks binnenkomt rechtvaardigt de gedachte dat sekten hun bloeitijd hebben gehad. Het aantal is gedaald van driehonderd zes jaar geleden naar vijftig nu. De meeste aanvragen betreffen de Scientologykerk. De negatieve publiciteit rond sekten heeft volgens Pilz tot gevolg gehad, dat de omstreden wervingstechnieken zijn afgezworen. ,, Voorheen werd gewerkt met de'' love-bombing'' methode. Er werd gespeurd naar zoekende typen die duidelijk in een crisissituatie verkeerden. Die werden meegenomen, overstroomd met warmte en liefde en vervolgens door beïnvloedingstechnieken willoos gemaakt. De leer werd niet duidelijk naar voren gebracht, maar op verhulde wijze overgedragen. De mogelijkheid tot gesprek met buitenstaanders werd onmogelijk gemaakt, door aan woorden een andere inhoud te geven. Nu wordt met meer maatschappelijk erkende methoden gewerkt, wat niet wil zeggen dat het eindresultaat niet hetzelfde kan zijn,"

Godsdienstvrijheid
De SOS deelt niet de mening van dr, T, A, M, Witteveen, die pleitte voor gelijkstelling van een aantal religieuze bewegingen met traditionele kerkgemeenschappen, op grond van de wettelijk beschermde godsdienstvrijheid. Een tweede conclusie van de opsteller van het vorig jaar verschenen rapport "Overheid en nieuwe religieuze bewegingen" was, dat het aantal personen dat schade ondervindt door het lidmaatschap van een sekte gering is. ,,Als een probleem kwantitatief klein is, betekent dat niet dat het onbelangrijk is", weeriegtPilz. ,,Alser twintig choleragevallen in Nederiand worden geconstateerd, staat het hele land op z'n kop. Het tweede is dat Witteveen geen onderscheid maakt tussen godsdienstvrijheid en aantasting van de menselijke rechten. Het enige waarvoor wij strijden is, dat mensen hun eigen wil en gezond verstand hebben, houden of terugkrijgen. Verder willen we onze hulpverlening van alle religieuze ethiek ontdoen. Als iemand vindt dat hij een oosterse goeroe moet volgen, moet hij dat doen, mits dat volgen wel op vrijwillige basis gebeurt en niet het gevolg is van beïnvloedingstechnieken." Deze visie typeert de hulpverieningvanSOS. ,,Als ouders bellen, raad ik ze aan eerst eens informatie in te winnen over de groep, zodat ze weten waarvoor ze bangzijn", zegt Tosca Ruyters. ,,Aldoetjekindhetop een andere manier, daarom hoeft het nog geen verkeerde manier te zijn. Met de inhoud van de leer bemoeien wij ons niet. Dat is voer voor theologen. Daar is de SOS niet voor. Het enige wat wij doen is hulp bieden aan mensen die in de problemen zijn geraakt, doordat ze bij extreme groepen terecht zijn gekomen."

Informatiecentrum
Voor Mario Lermitte uit Gent (België) was deze opvatting reden om een "Info-Centrum Sekten" op te richten, dat het Woord van God als uitgangspunt neemt.,,Neutrale instellingen hebben alleen oog ! voor de schadelijke effecten van sekten", verklaart hij. ,,Ik vertrek vanuit een bijbels standpunt. De Bijbel is niet alleen gegeven om er persoonlijk uit te leren, maar ook om te weerleggen en terecht te wijzen. Ik denk dat dat een zaak is die door christenen jarenlang is verwaarioosd. Het gaat pas voor ze leven, als ze zelf met sekten te maken krijgen. Iemand schreef me: ,, Ik heb er nooit een probleem van gemaakt, maar nu is mijn dochter bij een sekte en ik kan ze niet helpen." De Belg ziet als wezenlijk kenmerk van een sekte het feit dat Jezus Christus niet als Zaligmaker wordt erkend en het woord van een mens de plaats inneemt van het Woord van God. ,, Ik geloof dat de Bijbel van het begin tot het eind Gods Woord is. Als je van bepaalde hoofdstukken zegt dat ze er niet bij horen, kun je zaken op allerlei wijzen interpreteren en ben je zelf eensektariër."

"Mahikari"
De Gentenaar groeide op in een niet-praktizerend rooms-katholiek gezin. De dood van zijn ouders confronteerde hem met de grote levensvragen ,,Wie ben ik?'',,, Waar kom ik vandaan?", ,,Waar ga ik naartoe?" In een pinkstergemeente in Brugge hoopte hij het antwoord te krijgen. Toen dat niet het geval was, sloot hij zich aan bij een gemeente in Mechelen, waar hij onderdak vond in een bijbehorend gemeenschapshuis. In deze gemeente leerde hij Dian Fasoel kennen. De dood van haar broer had haar ouders zoekend gemaakt naar de zin van het leven. Het geslagen gezin werd in Antwerpen opgevangen door "Mahikari", een oosterse sekte. ,,Ik zal't u eerlijk zeggen, die mensen hebben ons toen heel goed geholpen. Zonder hen hadden mijn ouders het niet overleefd." Na de breuk met "Mahikari" kwam Dian in de Mechelse gemeente terecht. Haar vriendschap met Mario zou de oorzaak worden van een nieuwe breuk. De leider van de gemeente was van mening, dat Mario nog te veel problemen had om een relatie aan te gaan en Dian een te wankel geloof. ,,Dat kwam heel eigenaardig op ons af. Je denkt: Wat gebeurt hier? Waar bemoeien die mensen zich mee?"

Nergens steun
Een ander struikelblok was de kritische instelling van Mario. De vragen die hij na de samenkomsten durfde stellen, werden niet gewaardeerd. ,,Na drie maanden hebben ze een lijst opgesteld met punten waaraan ik moest voldoen. Gewoon meedoen in de gemeente, geen tegenwerpingen maken en Dian laten vallen. Ik zei tegen die mensen: Ik kan wel enkele punten opvolgen, maar ik vind het onterecht dat jullie je bemoeien met onze vriendschap." Het resultaat was, dat Mario vier jaar geleden op een zaterdagavond op straat werd gezet. Met alleen de kleren die hij aan zijn lijf had, vertrok hij naar Gent, waar hij een oud pand betrok. Twee jaar geleden huwde hij met Dian. Door een rugafwijking verloor hij begin '86 zijn baan bij een Volvogarage. Dit vormde de aanleiding tot het stichten van het informatiecentrum. ,,Door wat we zelf beleefd hadden, merkten we dat we nergens steun vonden", licht hij toe. ,, Waar moesten we naartoe?" De mening dat de invloed van sekten afneemt, deelt hij niet.,, We zitten in een stilte. De deining die is ontstaan door de moordpartij in Jonestown, is voorbij. Maar ik denk dat die rust bedrieglijk is. Met sekten is het zo, dat er steeds weer een andere in beeld komt. De ene verdwijnt, de volgende verschijnt. We hebben "Bhagwan" gehad, daarvoor stonden de "Children of God'' in de belangstelling, daarvoor de "Moonsekte". Je vraagtje af: Wat zullen we nu weer krijgen. Ik denk ook aan de > hele "New-Age"-cultuur. Daarin schuilt een enorm gevaar."

Voorlichting
De Belg wil in eerste instantie preventief werken, door middel van voorlichting. In korte tijd heeft hij zichzelf Engels geleerd en internationaal contacten gelegd met andere christelijke informatiecentra. Vooral vanuit Amerika ontvangt hij veel documentatie, diaseries en videobanden. Het archief dat hij heeft aangelegd, bevat voornamelijk lectuur van de sekten zelf. ,,Alsje ze wil bestrijden, moetje ze bij de bron bestuderen." De kennis die hij opdoet, verbreidt hij onder meer door middel van het driemaandelijks verschijnend informatieblad "Insekt". De planken boven zijn bureau zijn gevuld met informatiebulletins en boeken van Jehovah's getuigen, Bhagwan, Scientology Church en tal van andere sekten. Ernaast hangen de bekende plaat van de brede en de smalle weg en tegeltjes met teksten als ,, God is liefde",,, Die in de Zoon gelooft, die heeft het eeuwige leven" en ,,Iken mijn huis, wij zullen de Heer dienen". De uiterst primitieve behuizing maakt het onmogelijk de hulpveriening grootschalig aan te pakken. Dat neemt niet weg dat de sektenkennerin twee jaar tijd meer dan 3000 brieven heeft ontvangen, voornamelijk van familie van sekteleden. De gevraagde informatie verstrekt hij per brief. Na de verhuizing naar een groter pand wil hij de activiteiten uitbreiden, onder andere door de realisering van een telefonische hulplijn. Omdat in Nederland geen soortgelijk centrum bestaat, beschouwt hij ook zijn buurland als werkterrein. Een praktisch bezwaar daarbij is, dat zijn financiële mogelijkheden zeer beperkt zijn. Tot nu toe runt hij het centrum met eigen geld. ,,Je moet er een roeping voor hebben om hiermee bezig te zijn", concludeert hij. ,,Ik zou ook niet iedereen aanraden de boeken te lezen die ik lees. Ik moet het doen, om antwoord te kunnen geven op de vragen die ik krijg. Het is belangrijk datje een tegenwicht hebt. Dat vind ik in de Bijbel."

Leegheid
In de woonkamer op de derde verdieping van een woning in de Gentse binnenstad klinkt uit muziekboxen niet-ritmisch psalmgezang, ten gehore gebracht door een Nederlands mannenkoor. Op de bank zitten de heer des huizes, beroepsmilitair Ludo Wuyts, en echtgenote Magda. Tegenover hen boezemvriend Eddie Siebens, onderwijzer op de christelijke school. Schijnbaar toevallig vonden ze elkaar steeds weer terug op hun zwerftocht langs allerlei pinkstergemeenten, op zoek naar de waarheid. Eddie groeide op in de geborgenheid van een orthodox rooms-katholiek gezin. Zijn leven was vol zekerheden. Tot door het Tweede Vaticaans concilie de Rooms-Katholieke Kerk werd opengebroken. ,,We kwamen in een vacuüm terecht. Het metselwerk viel weg. De eenheid die de volkskatholiciteitgaf in het gezin, de familie, de buurt, was verbroken." De onzekerheid die dit veroorzaakte, bracht een leegheid in zijn bestaan. ,,Datis een leegte die God zelf in de mens legt en levend houdt. Als Hij mij had laten vallen, had ik me verhard, maar Hij heeft dat niet gedaan. Als kind had ik al sterke indrukken van God en van de eeuwigheid. Hij alleen weet hoe die draden in elkaar liggen, maar het zijn indrukken die ik nooit ben vergeten."

Pinkstergemeente
Op zijn zeventiende jaar sloot Eddie zich aan bij een pinksterachtige huisgemeente. Hij was ervan overtuigd daar rust te vinden voor zijn ziel. Maar al snel ontstonden problemen. ,,Ze mengden zich in mijn leven door ongrijpbare profetieën. Ze hebben er bij voorbeeld de hand in gehad dat ik geen universitaire studie heb gedaan, door te verklaren: ,,Alzo zegt de Heer, gij kunt dat niet aan. Gij zult u laten meeslepen." Dan had ik geen verweer. Misschien hadden ze wel gelijk, maar het waren allemaal profetieën die ze uitspraken zonder ze te onderbouwen.'' In deze periode kruisten de wegen van de twee vrienden elkaar voor het eerst. In tegenstelling tot Eddie was Ludo niet-praktizerend rooms-katholiek opgevoed. Door zijn moeder kwamen hij en zijn vader in contact met de huisgemeente. Ze werden beide betrokken bij de evangelisatie-activiteiten, ondanks hun onchristelijke levenswandel. ,,Thuis werd nooit gebeden. Vader was voetbalfan, speelde mee in de lotto, bekeek seksfilms en ging op zondag voor in de diensten. Zelf bracht ik het er niet beter af." Onrust in zijn hart bracht hem ertoe deze gespletenheid aan de voorganger te biechten. ,,Watjij nodig hebt is de doop met de Heilige Geest", zei die man. ,,Dat is ook gebeurd. Ik heb het ervaren als een enorme morele druk. Je ligt daar en ze vragen:,, Voel je nog niks, vóél je nog niks?" ,, Nee, ik voel nog niks. ,, Je moét iets voelen. Spreek toch in tongen. Belemmer de Geest niet." Ik beefde als een riet."

Profetieën
,, Ik ging zelf ook profeteren en in tongen spreken", vertelt Eddie. ,,Ge gaat dat nadoen, halfbewust, half onbewust. Ik was zeventien jaar, toen ik gedoopt werd in de Heilige Geest. Toen ik op mijn knieën lag, dacht ik: Nu moet het gaan komen, want anders denken ze dat ik de doop met de Heilige Geest niet heb. Dat is verschrikkelijk, want dan lig ik erbuiten." De geestesdoop kon niet verhinderen, dat het jonge gemeentelid steeds kritischer vragen ging stellen over zaken die hij niet terugvond in zijn Bijbel. ,,Het|> antwoord luidde altijd; „Dat is ons van God geopenbaard." Dan zei ik: ,, Dat is voor mij te kort. De Bijbel is voor mij belangrijker dan hetgeen God u geopenbaard heeft." Op een dag zeiden ze: „Wij gaan voor u bidden, opdat die duivel van kritische zin uit u geworpen wordt. Anders kan er geen vrede meer zijn." Onder het bidden zei een van die ouderiingen ineens: „Gij hebt een oorontsteking aan uw rechteroor." Ik zeg: „Ik weet van niets." „Jawel", zegt hij, ,,God zegt me dat. Gij hebt een ontsteking aan uw rechteroor." Dat was voor mij het bewijs dat ze niet de waarheid spraken. Ik wist pertinent zeker dat ik geen oorontsteking had. Toen hij volhield van wel, wist ik dat hij ten aanzien van die zaak niet door God geïnspireerd was en verloren ook alle andere profetieën, die voor mij al twijfelachtig waren, hun waarde."

Demonen
De beide vrienden verloren elkaar uit het oog. Eddie verliet de gemeente en zocht zijn heil in politiek activisme, oosterse meditatie, de filosofie van Rudolf Steineren de hippiecultuur. ,,Ik zocht het overal, maar buiten God om. Als ik aan de Bijbel en aan Christus dacht, bracht ik die altijd in verband met die gemeente en dat kon voor mij niet." Ludo ontdekte, dat hij ondanks de Doop in de Heilige Geest bleef zondigen, volgens de voorganger van de gemeente een onmogelijkheid. ,,Ik kreeg te horen dat niet ikzelf, maar een demon die zonde deed. Je had een demon voor het liegen, voor het roken, voor alles. Het was gewoon het pantheon der goden daar. M'n zus was in die tijd nogal dwars. Op een keer zei m'n ma:,,Ga naar je kamer, daar zal ik die duivel wel uit u slaan.'' Toen ik m'n zus hoorde roepen, ben ik naar boven gerend. Ik zal het nooit vergeten. Ze had m'n zus tot bloedens toe op de blote rug gestriemd met een broekriem uit het uniform van mijn vader. Ik heb die riem uit haar hand gerukt en gezegd: ,,Is dat christelijk?" ,,Ja", zei ze, ,,die duivel moet eruit"."

Confessie Belgica
In een huisgemeente in Duffel ontmoette de beroepsmilitair zijn vriend Eddie weer, nu in gezelschap van Lea, met wie hij verkering had. Beiden hadden overal het heil gezocht, maar nergens gevonden. Ten einde raad hadden ze zich maar weer aangesloten bij een pinkstergemeente. Om zijn bijbelkennis te vergroten liet Eddie zich inschrijven aan de bijbelschool in Heverlee. Daar stootte hij in de bibliotheek op de Confessio Belgica (de Nederiandse geloofsbelijdenis) en de Heidelberger catechismus. ,, Alles wat bij mij wrong, wat door mekaar zat in m' n hoofd en m'n hart, vond ik daarin verwoord. Het is net als de koffie, de suikeren de melk die Magda net bracht. Ge moet ze nog bij mekaar doen en dan kunt ge drinken. Ik las dat en dacht: Dat is het. Zo heb ik het altijd willen zeggen en nooit kunnen zeggen.''

Magnifiek
Hij verliet de pinkstergemeente, toen de predikant van een door de charismatische beweging beïnvloede gereformeerde kerk in Antwerpen hem vroeg evangelist te worden in een wijkgemeente. Daarnaast werd hem een docentschap aan de bijbelschool aangeboden, waar hij een jaar de rooms-katholieke leer doceerde. ,,Ik zette de rooms-katholieke catechismus naast de Heidelberger catechismus, waarvan ik niet wist dat het een gereformeerd belijdenisgeschrift was. Ik begreep niet hoe het kwam dat die studenten dan zo hun stekels opzetten. Later heb ik ingezien dat ze uiteindelijk hetzelfde leerden als de rooms-katholieke kerk: God geeft genade aan de mens, maar de mens heeft de mogelijkheid om met die genade aan het werk te gaan of die naast zich neer te leggen." Deze ontdekking maakte het voor de' onbewust reformatorische' docent onmogelijk zijn werk voort te zetten.,,Mettertijd groeide de liefde voor de Bijbel en de durf om hetgeen ge in alle verschillende groepen hoort te toetsen aan de Bijbel. Ge krijgt de moed om met de waarheid Gods, die uw hart geraakt heeft, alleen te komen staan. Van een gemeentelid uit die gereformeerde kerk waar ik preekte had ik geschriften van Calvijn gekregen. Die vielen zo in m'n hart hè. Later heb ik ook Brakel gelezen. En Kersten. Die z'n geschriften vind ik gewoon magnifiek. Allé, als hij daar zat zou ik heerlijk naar hem kunnen luisteren. Ik heb hem nooit gekend, maar toch zie ik hem als een goede vriend."

Zware last
Ook Ludo had de huisgemeente vaarwel gezegd, teleurgesteld door de aanvechtbare praktijken waarmee hij was geconfi'onteerd. De leegte die overbleef trachtte hij te verdrijven door drank en verdovende middelen. Zijn huwelijk met Magda kwam onder zware spanning te staan, vooral toen hij zijn kinderen begon te mishandelen. Het was in deze periode dat hij Eddie weer tegen het lijf liep, die hem een boekje met de drie belijdenisgeschriften gaf. , .Artikel na artikel ben ik gaan lezen. Ook de verwijsteksten erbij. Toen kwam ik zo in de nood terecht. Ik dacht: Hoe heb ik vroeger de Bijbel gelezen. Gans de Schrift ademt het welbehagen van God. Vandaag las ik in de trein nog Johannes 6.,,Niemand kan tot Mij komen, tenzij de Vader Die Mij gezonden heeft hem trekke." Ik kan die pinkstergemeenten wel de schuld geven, maar ik had tenslotte toch maar de Bijbel in mijn hand. Wat deed ik met het Woord van God? Waar ging ik met mijn ellende naartoe?" ,, Als ge de Bijbel leert kennen, is het onderscheid tussen de leer der zaligheid en de leer die in die sekten werd verkondigd zeer duidelijk", zegt Eddie. ,,De moeilijkheid van veel kerken en groepen die de naam gereformeerd dragen is, dat ze uiterlijk de waarheid in hun grondslag hebben staan, dus leerstellig is het moeilijk om te zeggen: Ge spreekt de waarheid niet. Maar uit de wijze van spreken merkt ge, dat die grondslag niet leeft. Dat Is een zware last voor me geworden. Zwaarder dan die sekten, omdat ge er zo moeilijk vat op krijgt.''

"Rehoboth"
De beide vrienden hebben een geestelijk onderdak gevonden in " Rehoboth'', de christelijk-gereformeerde evangelisatiepost in Gent Eddie beschouwt het als een wonder dat het contact met zijn ouders weer is hersteld. ,,In die pinkstergemeenten was het zo, dat ge ze voor de keus stelde: ,,Nu moet ge u bekeren.'' Zo heb ik mijn ouders uit het oog verloren, want ze bekeerden zich niet. Ge legde dat heel gemakkelijk naast uneer. ,,Hallelujah, dan niet. Komaan, we gaan verder." Toen het licht in mijn eigen ziel opging, kwam ook het zicht op de kleine kring terug. Al dat activisme raakt ge kwijt. Onze hoop is, dat God zich met Zijn genade verheerlijkt in ons leven. Dat we lichten mogen zijn. Ludo op zijn werk, ik op school, onze vrouwen in de gezinnen. En dat het God zou behagen Zich door de rechte prediking te openbaren aan onze kinderen. Dat Zijn naam voortgeplant zal worden van geslacht tot geslacht, ook in Vlaanderen. Als ge terugziet op uw eigen leven, waaruit ge gehaald zijt, dan hebt ge hoop op God. Als Hij komt met Zijn licht en Zijn Geest, kan gans Gent nog bekeerd worden."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen