Schilferende huid, een lastige kwaal die meestal goed te bestrijden is

Zie je de mens, dan zie je zijn huid. Mensen worden herkend en gekarakteriseerd door hun huid. Denk bij voorbeeld aan een vroegere minister-president met een pukkel op zijn neus, en aan de recherche die de vingerafdrukken gebruikt in de misdaadopsporing. Geen wonder dat huidaandoeningen zo veel besproken worden op het spreekuur: je verbergt het niet zo makkelijk. Altijd de opmerking: „Hé, wat heb jij daar zitten" en meer van dit soort reacties, tot vermijding toe, zorgen dat behandeling veelvuldig verlangd wordt. Er zijn vele soorten aandoeningen van de huid. Er zijn natuurlijk de echte huidziekten, zoals eczeem, dauwworm, wratten en zweren. Ook zijn er symptomen van de huid als tekenen van onderliggende ziekten, of uitingen van infectieziekten. Denkt u maar aan de uitslag van roodvonk en mazelen, galbulten (een overgevoeligheidsuiting) of aan gelige vlekken bij een te hoog cholesterolgehalte.

Schilfering
Deze keer wil ik het hebben over een bijzondere huidaandoening, genaamd ichthyosis. Het kenmerk hiervan is de schilfering, die soms zo ernstig is, dat er een schubachtig aspect ontstaan. Vandaar ook de naam: ichthus is grieks voor vis. Een jongedame van 17 jaar verzocht me hierover te schrijven, omdat ze al vanaf haar geboorte met de ziekte behept is, en ondanks vele behandelingen geen blijvende genezing vond, zodat ten slotte een wel zeer rigoureuze behandeling werd voorgesteld. De kern van deze ziekte is gelegen in een storing in het verhoorningsproces van de huid. De cellen van de huid worden gevormd in een basale laag, en schuiven dan in enkele weken naar buiten toe op, waarbij een delende cel verandert in een platte, met hoorn gevulde celrest. Is er een verstoring van dit proces, dan kan de meest oppervlakkige laag te dik worden en kunnen de hoorndeeltjes zich op een bepaalde manier rangschikken.

Erfelijk
De oorzaak is vaak genetisch bepaald, d.w.z. vindt haar oorsprong in de samenstelling van het erfelijke celkernmateriaal. Dat verklaart ook waarom de ziekte in bepaalde families wel voorkomt, en in andere niet: het erfelijke materiaal wordt immers doorgegeven aan de kinderen. Wel is het zo dat niet iedereen die de aanleg heeft, ook die ziekte krijgt; soms slaat de aandoening een of meer geslachten over. Ichthyosis is niet één ziekte, maar het is een huidaandoening, zich uitend in visachtige schubben, die door verschillende, meestal erfelijke, huidziekten kan worden veroorzaakt. Soms is het maar een van een groot aantal andere symptomen zoals doofheid, staar, epilepsie of spasticiteit.

Kloven
De meest voorkomende vorm, ichthyosis vulgaris, heeft een frequentie van 1:250, d.w.z. 1 op de 250 mensen heeft er in mindere of meerdere mate last van. Behalve dat het de meest voorkomende is, is het ook de mildste vorm. De buigzijden van het hchaam, zoals oksels, ellebogen en knieplooien zijn vrij. Bij kinderen kan de schilfering in het gezicht optreden, maar volwassenen hebben daar geen last van. De klachten die optreden zijn een droge huid, jeuk en schilfering. Het vel kan open springen waardoor diepe, pijnlijke kloven ontstaan, die weer kunnen infecteren en zo de genezing belemmeren. Vooral bij huishoudelijk werk en veel contact met prikkelende of agressieve stoffen kunnen de pijn en het ongemak onhoudbaar zijn. De mate van klachten hangt natuurlijk samen met de ernst van de aandoening: een van de ergste vormen is die welke voorkomt al vóór de geboorte: de baby wordt geboren als het ware verpakt in een glad, niet-elastisch, strak vel, waardoor het niet bewegen kan; zelfs de mond kan niet dicht. Men spreekt dan van een coUodionbaby. Gelukkig is deze vorm erg zeldzaam.

Behandeling
De behandeling van de ichtyosis-ziektebeelden hangt af van de ernst en het beloop van de desbetreffende ziekte. Frequent baden met oliehoudende baden (bijv. soja-olie of Balneum) of met zoutwaterbaden kunnen de klachten al binnen de perken houden. De wat ernstiger vormen reageren soms goed op het aanbrengen van speciale vochtinbrengende vetcrèmes enkele malen per dag. Het voorkómen van droge omgevingslucht kan ook enorm helpen. Actieve stoffen toegevoegd aan crèmes, zoals ureum of melkzuur, verhogen het effect van genoemde vetcrèmes. De huidarts zal soms zijn toevlucht moeten nemen tot nog sterkere stoffen, zoals stoffen die lijken op vitamine A, bijv. Neotigason. De bijwerkingen zijn echter niet mis; daarom is regelmatig uitgebreid bloedonderzoek en röntgenonderzoek noodzakelijk, om de reacties van het lichaam op deze giftige stoffen te controleren. Voor het ongeboren kind zijn deze laatste middelen uitermate gevaarlijk, zodat het aan vrouwen eigenlijk niet voorgeschreven kan worden, tenzij onder stricte controle en met strenge leefregels. Zelfs enkele jaren na gebruik kunnen deze middelen hun schadelijke effecten nog uitoefenen. U zult begrijpen dat deze bijzonder sterke medicijnen pas in het uiterste geval gebruikt mogen worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen