Vragen aan de dokter

Als huisarts word je op het spreekuur wel eens geconfronteerd met klachten waarvan niet direct duidelijk is waar de oorzaak ligt. Veel mensen presenteren zogenaamde vage klachten, waaraan geen duidelijk ziektebeeld ten grondslag ligt en waarvan de behandeling ook nog weleens de nodige hoofdbrekens kost. Vage, niet duidelijk omschreven pijnklachten vormen bijvoorbeeld zo'n categorie, met name spier- en gewrichtspijnen in armen en benen, zonder dat er bij lichamelijk onderzoek afwijkingen gevonden worden. Niet alleen bij volwassenen komt dit voor, maar ook kinderen in de groei, zoals kleuters en lagere-schoolkinderen en pubers, kunnen klagen over steeds weer terugkerende, vaak heftige, pijnen in armen en benen.

,,Och, het is groeipijn", wordt er dan gezegd,,, het gaat vanzelf wel weer over". Soms is zo'n geruststelling terecht, soms ook niet. Wanneer de pijn veelvuldig voorkomt en het kind 's nachts huilend wakker wordt van heftige pijn in de benen, is het raadzaam de huisarts in te schakelen. Want wat als onschuldige groeipijn gezien wordt, hoeft helemaal niet zo onschuldig te zijn.

Andere oorzaken
Groeipijn is namelijk een diagnose, die pas gesteld mag worden, als andere aandoeningen zijn uitgesloten. Er zijn diverse ziekten die gepaard gaan met pijn in de ledematen, zoals ontstekingen in de gewrichten (b.v. rheuma, wat ook bij jonge kinderen kan voorkomen), virusinfecties (een bekend en eenvoudig voorbeeld is griep), en sommige inwendige aandoeningen, zoals bepaalde kwaadaardige ziekten, allergieën en vergiftigingen (berucht is de loodvergiftiging).

Ook afwijkingen in de rug en de heupen kunnen pijn in de benen veroorzaken. Ten slotte kan er ook sprake zijn van een overbelasting van knieën, enkels en voeten door te intensieve sportbeoefening, één van de meest voorkomende oorzaken van pijnlijke benen bij wat oudere kinderen. De ,,diagnose" groeipijn kan dus een aantal belangrijke aandoeningen versluieren. Het is een vage diagnose, waarover in de medische handboeken heel weinig te vinden is.

Ongelukkig
Groeipijn treedt vooral 's nachts op, meer bij meisjes dan bij jongens en meestal voorkomend in de benen. Vaak gaan groeipijnen gepaard met hoofdpijn en buikpijnklachten. Volgens sommigen voelen kinderen met deze klachten zich vaak ongelukkig, zowel thuis als op school. Toch zijn er ook ouders van psychisch ,,gezonde" kinderen, die korte perioden van prikkelbaarheid overdag en huilbuien 's nachts hebben gesignaleerd, die samengingen met perioden waarin die kinderen last hadden van groeipijn. Uit onderzoek blijkt, dat het probleem omvangrijk is.

Uit onderzoek blijkt, dat het probleem omvangrijk is. Uit enquêtes, gehouden onder ouders en kinderen, komt naar voren, dat 25-50% van de kinderen weleens zulke heftige groeipijnen heeft, dat de normale activiteiten overdag onderbroken moeten worden. Overigens wisselt de frequentie van groeipijnen sterk naar gelang de culturele achtergrond; wat meer stoïcijnse bevolkingsgroepen hebben minder met het probleem te maken.

Verlegenheid
Bij nader onderzoek van een kind met groeipijn, is het noodzakelijk voor het handhaven van de,,diagnose", dat de pijn er minstens enkele weken is en zo heftig is, dat het kind er in zijn normale dagelijkse bezigheden door belemmerd wordt. Er mag geen sprake zijn van een recent ongeval, een ziekte die met koorts gepaard gaat of duidelijke houdingsafwijkingen. Ook bloedonderzoek en röntgenfoto's mogen geen afwijkingen opleveren. Kortom: groeipijn is eigenlijk een ,,verlegenheidsdiagnose", omdat er geen afdoende verklaring voor de klachten gevonden kan worden.

Gelukkig is het zo, dat er weliswaar bij kinderen in de groei veelvuldig spier- en gewrichtsklachten kunnen voorkomen, maar dat slechts bij een kleine minderheid sprake is van ernstige afwijkingen. Maar het is wel de taak van de arts deze ernstige aandoeningen op het spoor te komen. Met name bij pijn in en rondom een gewricht dient hij op z'n hoede te zijn. Een zorgvuldig onderzoek moet dan ingesteld worden.
Maar zelfs bij afwezigheid van ernstige aandoeningen, is de,,diagnose" groeipijn allerminst definitief: het blijft een wat onbevredigende diagnose, waarvan de oorzaak niet duidelijk is: een vergaarbak van tot dusver onbekende pijnen op de kinderleeftijd.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen