In de sporen van Livingstone

De koning van Uganda stond wel vreemd te kijken, als hij hoorde en zag wat Mackay zo al tot stand bracht, maar één ding was er dat hij maar niet verwerken kon: waarom die blanke man toch zo hard werkte. De koning vroeg het aan Mackay, toen deze op receptie bij hem kwam. En wat gaf de Schot ten antwoord?

„Werk is het edelste wat een mens kan doen. Jezus Christus. de. Zoon de. grote. Vader, Die alle dingen heeft ge-, varv maakt, heeft Zich niet geschaamd om te werken. Hét vlerken was niet te min voor Hem."

M' tesa, de koning, kon dit niet vatten.

In zijn woning zat Mackay ook niet stil. Hij had een alfabet ontworpen voor de taal van de inwoners van Uganda. Met behulp van die letters had hij woorden en zinnen samengesteld en die letters en woorden en zinnen werden gedrukt op grote vellen papier. Uit zijn ouderlijk huis in Rhynie had Mackay een handpersje meegebracht en dat kwam hem nu heel goed van pas. Die gedrukte vellen, met woorden in de taal van het volk dat hier woonde, nam hij mee naar de koning. Niet om die de koning te laten zien, maar om de jongens, die in de nabijheid van het paleis vertoefden, te onderwijzen. Die Bagandajongens moesten allerlei werkjes doen aan het hof van de vorst. Ze moesten stoelen aandragen als er bezoekers kwamen; met waaiers werden de vliegen verjaagd als die het de koning lastig maakten; alle mogelijke boodschappen werden gedaan. Maar niet altijd was er werk. De jongens hadden ook wel eens vrij, maar ze moesten toch aanwezig blijven op het plein voor 's Konings huis. Op dat plein ontmoette Mackay die jongens vaak. Wanneer hij moest wachten tot hij bij de koning werd toegelaten, onderhield hij zich met de jongens. Hij liet ze de letters, zien, wees die aan en liet dan een klank horen. De jongens deden de blanke man na, terwijl deze de letters aanwees, en zodoende kregen ze de eerste leeslessen. Er waren pientere knapen bij, die al heel vlug woorden konden lezen en na verloop van enige tijd zelfs zinnen in hun eigen taal, die nog nooit in lettertekens was neergeschreven. Wat een voldoening zal het voor Mackay zijn geweest, toen hij voor het eerst zijn knapste leerlingen het „Onze Vader" in hun eigen taal hoorde lezenl

Hoe was het ondertussen met de slavenhandel gesteld? Hoor maar!

Op zekere morgen kondigt dof tromgeroffel aan, dat de koning in aantocht is. Als de koning verschijnt, buigen de hofjongens diep voor hem neer. Ze dragen stoelen aan voor de verdere bezoekers. Kijk, daar komt ook de witte man van het werk, Mackay, die plaats mag nemen op een stoel naast de vorst. Het gaat alles even plechtig. De leiders komen ook aangetreden en hurken voor de zetel van M' tesa. Maar wie is die grote persoon in die kleurige kledij? Hij komt het vertrek binnen, gevolgd door een neger, die balen op de vloer legt. Die grote, bruine figuur is een Arabier. Zijn hoofd is getooid met een turkse doek, waaraan een lange sjerp is gewonden. De Arabier komt zaken doen met M' tesa. Uit Zanzibar is hij hierheen gekomen, met zakken vol kleren en geweren.

De koning geeft een teken, dat hij beginnen mag.

„Koning, ik heb hier geweren en slaghoedjes en een heleboel kleren." Prachtige rode stof wordt uit de balen gehaald en op de vloer gespreid. Uit een andere baal komen geweren te voorschijn. De Arabier neemt een geweer met een blinkkende loop en houdt het in de hoogte voor de vorst.

„Ik geef u een lap rode stof in ruil voor een slaaf. Een geweer kunt u krijgen voor twee mannen en honderd slaghoedjes krijgt u voor een slavin."

Mackay kan zich haast niet inhouden. Hij weet en ziet, dat de koning de geweren begeert. Zou hij ze in ruil geven voor mensen, die hier in vrijheid wonen, maar waar de koning bij machte is om die vrijheid te ontnemen? Nu staat hij, de blanke, in goede gunst bij de koning, maar als hij de strijd aanbindt met de slavenhandelaar, dan zal de koning woedend op hem worden. Wat moet hij doen? Nu zal het er op aankomen. Is hij niet naar deze landen getrokken om dit wrede bedrijf te stuiten? Toen hij in Schotland was, beefde hij van verontwaardiging, als hij hoorde van het werk van Livingstone voor het vrijmaken van slaven. Zou hij nu bezwijken? Neen, dat kan niet en dat mag niet. Hij kan zich niet meer inhouden. Als de Arabier even zwijgt, neemt Mackay het woord en spreekt:

„O Koning M' tesa, u bent als een vader gezet over deze

menigte mensen. Ze zijn uw kinderen. Zij maken u tot een groot koning. Denk er aan, o koning M' tesa, dat de sultan van Zanzibar een bepaling heeft uitgevaardigd, dat geen slaven genomen zullen worden in al deze landen en verkocht aan andere landen, die dicht bij de kust liggen, waarheen deze Arabier uw kinderen zal brengen. Daarom, als u slaven verkoopt, breekt u zijn wet. Wilt u dan uw eigen mensen verkopen, zodat zij uit hun eigen land weggehaald worden en naar een vreemd land gevoerd? Zij zullen aan elkaar ge-ketend worden, geslagen worden met zwepen, gegeseld en geschopt. Velen zullen aan de kant van de weg alleen gelaten worden om te sterven. De mensen van de kust zullen lachen om Uganda en zeggen: Zó laat koning M' tesa zijn kinderen door vreemden behandelen."

Mackay houdt even op. Wat zal de uitwerking van zijn woorden zijn?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen