Hoe word ik met God verzoend?

Dominee A. Moerkerken behandelt de inhoud van dc verzoening. Verzoening tussen God cn dc zondaar kan alleen tot stand gebracht worden door voldoening. Meteen komt de vraag naar voren: is voldoening noodzakelijk? Was het nodig dal cr betaald werd? In de loop van de kerkgeschiedenis zijn hierop drie antwoorden gegeven.

'Nee, ' zeggen de nominalisten en de socinianen, 'God zou ook kunnen verlossen zonder dat er betaald werd.' Athanasius en Augustinus huldigen een ander standpunt: voldoening is hypothetisch noodzake I i j k. Daarmee bedoelt men dat God soeverein heeft besloten om de zonde op grond van voldoening tc vergeven. Voldoening is noodzakelijk omdat God het zo heelt gewild.

Hot derde antwoord luidt: voldoening is absoluut noodzakelijk. Namen die hierbi j genoemd kunnen worden zijn Irenacus. Anselmus, Beza,

Voetius en Owen. Er moest betaald worden aan Gods gerechtigheid, niet alleen omdat dc Hccrc het zo wilde, maar omdat Hij zo is. De noodzakelijkheid van de voldoening vloeide voort uit Gods wezen, uit Gods natuur.

Als God de zonde ongestraft gelaten had. zou Hi j opgehouden hebben God te zijn. Die leer vinden wc ook in onze belijdenisgeschriften. In zondag 16 van de Heidelbergse Catechismus lezen we bijvoorbeeld dat 'niet anders voor onze zonden betaald kon worden, dan door de dood van de Zoon van God. vanwege de waarheid en gerechtigheid Gods.'

Grondwoorden

We kunnen eigenlijk niet spreken over de verzoening, zonder eerbiedig te luisteren naar hel Woord van God. In het Oude Testament is het woord voor verzoening "kipper'. Het betekent bedekken. Dc zonde wordt voor hel aangezicht van God bedekt door liet bloed en zo wordt Gods toom afgewend. Dc woorden 'katallagc' cn 'hilasmos' komen wc in het Nieuwe Testament tegen. Het eerste betekent: wee gescheiden partijen bij elkaar brengen. 'God was in Christus dc wereld met Zichzelf verzoenende' (2 Korinthe 5 : 19). Het tweede kan omschreven worden met voldoening. Gods gramschap wordt gestild cn aan Zijn recht wordt betaald. Een ander woord dat nog aan

de orde moet komen is 'lutron": ospri js, een prijs die betaald moet worden om een gevangene los te kopen. In onze Statenvertaling is het woord met rantsoen vertaald, '...de Zoon des mensen is niet gekomen om gediend te worden. maar om te dienen en Zijn ziel te geven tot een rantsoen voor velen' (Markus 10:45).

De verzoening gaat van God uit. Nooit zou een zondaar met God verzoend kunnen worden als God geen eeuwige vredegedachten gekoesterd had over Zijn kinderen. Aan de andere kant is de verzoening ook op God gericht. Er wordt niet voldaan aan de zondaar, maar aan God.

Theorieën

In dc oude kerkgeschiedenis was dc loskopingstheorie heel populair. Christus zou Zijn volk losgekocht hebben van de duivel.

Dit is niet Bijbels. Christus heeft nooit met dc satan onderhandeld over Zi jn Kerk. Hi j heeft de losprijs nooit betaald aan de vorst der duisternis. Christus heeft satan

niet betaald, maar heeft hem dc kop vermorzeld.

De tweede theorie is de satisfaktie-leer. Hel is de schriftuurlijke opvatting: verzoening door voldoening. Er moest betaald worden. Er moest voldaan worden aan het recht Gods. Dit kon alleen door voldoening tot stand gebracht worden. Die verzoening moest plaatsvervangend en plaatsbckledend zijn.

Christus heeft niet alleen ten goede van Zijn Kerk geleden, maar ook in de plaats van Zijn Kerk. Hij heeft de straf gedragen in Zijn lijdelijke gehoorzaamheid en de wet volbracht in Zijn dadelijke gehoorzaamheid.

De subjektieve verzoeningsleer is de derde theorie die ik wil noemen. Aan het kruis van Golgotha zien we hoe lief Jezus zondaren heeft. Op de kruisheuvel betoont Hi j hoe Hij ons tot wederliefde brengt en in ons een verandering teweegbrengt. Hier valt de gedachte weg dat aan Gods recht voldaan moet worden. Tot zover dominee Moerkerken.

Beperkte verzoening

Dan is dominee C. Harinck aan de beurt. Hij neemt de tweede lezing voor zijn rekening.

In de evangeliën vinden we twee schriftplaatsen die tc maken hebben met de verzoening. De eerste is al genoemd. De tweede tekst staat in verband met het Heilig Avondmaal.

'Want dat is Mijn bloed, het bloed des Nieuwen Testaments, hetwelk voor velen vergoten wordt tot vercevins: er zonden' (Mattheüs 26 : 28).

Jezus is met een doel gestorven. Dit wordt in de naamgeving van Jezus reeds aangeduid: Zaligmaker, want Hij zal Zijn volk zalig maken van hun zonden. We lezen dat Hi j stierf voor Zijn gemeente. De Goede Herder gaf Zijn leven voorde schapen. Hij wilde Zijn uitverkorenen redden van Gods toorn over dc zonde en hen herstellen in Gods gunst en gemeenschap. Jezus verwierf een werkelijke vrede tussen God en Zijn volk.

De orthodoxe leer is een leer van beperkte verzoening. Niel beperkt door dc algenoegzaamheid van Jezus' bloed, maar door dc verkiezing van God.

Bezwaren

Dat roept vragen op. Van iwec kanten wordt bezwaar gemaakt tegen deze leer. Degenen die de leer van de algemene verzoening voorslaan. stellen dat de algemene evangelie-prediking noodzakelijk verbonden moet worden met de leer dat Christus voor alle mensen gestorven is. Dc tweede bestrijding koml van de kant van de hypercalvinisten. Volgens hen hoort bi j een beperklc verzoening ook een beperkte evangelieverkondiging. Christus is alleen voor dc uitverkorenen gestorven. Daarom mag nooit iedere hoorder worden genodigd. Het evangelie mag alleen gepredikt worden aan hen voor wie dc verzoening bestemd is. Dat zijn dus de uitverkorenen.

Waarom toch beperkte verzoening?

De grond van Gods genade aan alle hoorders in de prediking van het evangelie ligt in het bevel waarmee iedere evangeliedienaar door de Meester Zelf is uitgezonden. 'Gaat heen in de gehele wereld, predikt het evangelie aan alle creaturen.' Of er veel of weinig uitverkoren zijn is hier niet in het geding. Niet

één dienstknecht heeft het recht om zich aan deze opdracht van God tc onttrekken cn zich tc mengen in de verborgen bedoelingen van God. leder mens mag opgeroepen worden in Christus le geloven, mei de verzekering van zaligheid voor ieder in hel bijzonder, die alzo doen zal.

De grond van de evangelieprediking tot allen rust niet op een algemene uitverkiezing, maar op de algenoegzaamheid van Christus' offer. Als God het wilde, zou de hele wereld zalig kunnen worden. Zoveel waardigheid en ruimte is er in Christus' bloed! Wanneer God de mensen oproept om zonder onderscheid te geloven. wil dat niet zeggen dat Christus voor hen in het bijzonder gestorven is. Wel. dat een ieder die in de gekruisigde Christus gelooft niet zal verderven, maar het eeuwige leven zal hebben.

Het is de plicht van ieder mens die onder het evangelie zit om zich te bekeren en te geloven. "En dit is Zijn gebod, dat wij geloven in de Naam van Zijn Zoon Jezus Christus' (1 Johannes 3 : 23). Gods verborgen voornemen is niet dc regel van ons handelen.

liet bevel om allen tot het heil in Jezus Christus te nodigen cn op le roepen tot geloof en bekering berust op Gods gebod. Zo wordt de ongelovige mens alle onschuld ontnomen.

Bij Christus is redding

Wat is het motief van het komen van ccn zondaar tot Christus'? Wat dringt een overtuigd cn schuldig mens om tot Christus te vluchten? Een zondaar vlucht niet tot Christus omdat hij weet dat hij uitverkoren is. maar omdat hij weet en voelt dat hi j verloren is. Hij komt als een ongeredde tot Christus om redding. De grond van zijn komen ligl in de roep van het evangelie: 'En die dorst heeft, kome; cn die wil, neme het water des levens om niet." Hij slaat het oog niet op eigen geschiktheden zoals zondekennis, overtuigingen en levensverbetering. Nee. hij heeft z'n oog gericht op de geschiktheden die in Jezus zijn om te redden en tc zaligen.

Na de lezing van ds. Harinck zingen we Psalm 40 vers 3 cn 4. Daar wordt ook het vijfde vers aan toegevoegd. De 'diakenen' zijn namelijk nog niet klaar met koliekteren. Na de pauze is er ccn forumdiskussie op niveau. Dominee Van Ruitenburg cn de twee inleiders zitten achter de podiumtafel.

Het geheel slaat onder leiding van dominee Van der Heiden. Veel te snel is de ti jd om.

Lang niel alle vragen kunnen beantwoord worden. Dominee Van Ruitenburg besluit de leerzame avond met gebed.

A.W. Burghout

P.A. Gunst

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen