DE MACHT VAN DE REKLAME

In onze hedendaagse samenleving wordt de mens voortdurend van vele zijden op duizenderlei manieren beïnvloed.

Vele middelen' worden hiervoor gebruikt om te proberen iets over te brengen, waardoor de mens zo gevormd wordt dat hij hetzelfde denkt of gaat doen wat van hem verlangd wordt, het wordt als het ware een macht over de mens die zijn doen en laten gaat bepalen.

Eén van deze machten is de moderne reklame die ons koopgedrag tracht te 'beïnvloeden. Zij beoogt, als dienstknecht van de welvaart, een zo groot mogelijk aantal mensen tot iets over te halen.

Zij moet gebruik maken van middelen waardoor zoveel mogelijk mensen kunnen worden bereikt en zich bedienen van argumenten waardoor zoveel mogelijk mensen kunnen worden beïnvloed. Zij probeert dus de mens toe te spreken a.h.w. door een „reuze microfoon", waarvan het geluidsvolume bij voorbaat de eventuele tegenargumenten overschreeuwt.

Zo bereikt de reklame ook ons, echter niet als deel van een massa, maar als afzonderlijk individu. Of je nu thuis de krant, of in de tram, aan de lus hangend, de raambiljetten leest, uiteindelijk is het een gesprek onder vier ogen.

Het is een eenzijdige samenspraak tussen ons en de adverteerder, die er op uit is de (onder)-bewuste gevoelens van verlangens en begeerten op te wekken, profiterend van de „verzwakking van oordeelskracht" en de mens tenslotte laat opgaan in de dingen van deze wereld.

Het uitgangspunt van praktisch alle reklamecampagnes is dat het kost wat 't kost de aandacht moet trekken.

Rekening houdend dat, „vanwege de slechtheid van de natuur alle krachten geschonden en verdorven zijn zodat in alle handelingen' onmatigheden aan de dag treden" (Calvijn): „Want uit het

hart komen voort bozen bedenkingen" (Matth. 15 : 19 v.v.) zo zien we de aandachttrekkers in de moderne reklame veelal hieruit voortkomen. Zij doen een appèl op verkeerde verlangens, begeerten en motieven in de mens. Dat betreft niet alleen de sex in de reklame alhoewel het een' sterk wapen is.

Zolang echter aan de eis van aandacht trekken niet is voldaan, vervalt elke funktie van de reklame om de consument in haar macht te vangen, want nadat ze de aandacht gevangen heeft moet ze die zien vast te houden. Terwijl ze de aandacht vasthoudt moet ze de begeerte naar het aangeboden artikel opwekken. Nadat ze de begeerte heeft gewekt moet ze overhalen tot de koopdaad. Dit zijn de regels van het spel, die de moderne reklame met de consument speelt.

„Wij zijn begeerte-opwekkers, behoefte-kwekers, verleiders", las ik laatst in een advertentie van een reklamebureau.

Veel is hierover reeds in het vorige artikel geschreven'; nog even dit: gevaarlijk en beangstigend is het beide als we de uitingen van de moderne reklame aanschouwen, die uiteindelijk Bijbelse fundamenten van een christelijk leven ondermijnen en ver verwijderd is van de onveranderlijke waarheden van God en Zijn Woord, mede ook vervat in het gebod: „Gij zult niet begeren ".

Hoe vaak zijn ze niet doorgebladerd? „Maar wanneer de reklame aan de werkelijkheid wordt getoetst overtroeft de werkelijkheid weer de verbeelding, zelfs die van de fotografie".

Richt onze kritiek zich dan tot alle vormen van reklame? Er zijn toch wel uitzonderingen, reklame die ons een overzicht geeft van wat er te koop is? Natuurlijk wel, maar laten' we bedenken dat we leven in een wereld waar de producenten allemaal dingen om de voorkeur van de consumenten, ook onze voorkeur, en richt onze verlangens naar de begeerlijkheden van deze wereld, die uiteindelijk voorbijgaat.

Dit zegt de macht van Gods Woord: Want de wereld gaat voorbij en' al haar begeerlijkheden; maar die de wil van God doet, blijft in der eeuwigheid" (1 Joh. 2 : 17). Dat dit Woord door Gods genade het laatste woord mag hebben in ons leven', en het zo wordt zoals Agus getuigt (Spr. 30 : 7, 8): Twee dingen heb ik van U begeerd, onthoud ze mij niet, eer ik sterve, ver te zijn van ij delheid en leugentaal. Armoede of rijkdom geef mij niet; maar voed mij met het brood mijns bescheiden deels."

Dan verliest de macht van de reklame vanzelf haar kracht in ons leven.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen