Evangelisch en reformatorisch

(4)

- waarin evangelischen het eens en oneens zijn -

Welke groeperingen kunnen wij als evangelisch bestempelen? Ik heb reeds gezegd dat het gaat om enigszins 'rekkelijke' gereformeerden, om opwekkingsbewegingen en om pinksterchristenen. Wat leren ze? Daar is ondanks alle verschil een antwoord op te geven. Een globaal antwoord althans.

Prof. dr. K. Runia noemt in zijn al eerder geciteerde brochure een negental punten van overeenkomst. Dat zijn de volgende.

1. Inspiratie, het gezag en de genoegzaamheid van de Schrift; 2. het recht van persoonlijke interpretatie van de Schrift; (duidelijk tegen Rome gericht) 3. het geloof in de drie-eenheid van God; 4. het gevallen zijn en de verdorvenheid van de mens; 5. de incarnatie (vleeswording van het Woord, de Zoon van God) en de verzoening; 6. de rechtvaardiging door geloof alleen; 7. het werk van de Heilige Geest; 8. de wederkomst van Christus, het eeuwige leven en het eeuwig verderf; 9. de goddelijke instelling van het ambt en van doop en avondmaal.

Lausanne

Tijdens een wereldcongres van evangelicals in 1974 te Lausanne met 2700 deelnemers uit meer dan honderd landen kwam er een gezamenlijke verklaring tot stand. Het thema van de conferentie was "Laat de aarde Zijn stem horen". Billy Graham verrichtte de openingstoespraak.

Die verklaring draagt een oecumenisch karakter. "Wij bevestigen dat de zichtbare eenheid van de kerk in de waarheid door God is bedoeld. Evangelisatie roept ons ook tot eenheid, omdat eenheid ons getuigenis versterkt en onze verdeeldheid ons Evangelie der verzoening ondermijnt". De verklaring is ook aan te duiden als schriftgetrouw. "Wij bevestigen de goddelijke inspiratie, de betrouw­ baarheid en het gezag van de Schrift, zowel van het Oude als het Nieuwe Testament in hun geheel, als het enige geschreven Woord van God, zonder fouten in al wat het verkondigt en de enige onfeilbare maatstaf van geloof en leven".

Lausanne belijdt ook nadrukkelijk de Godheid van Christus. "Jezus Christus Die als enige waarlijk God en waarlijk mens was, gaf Zichzelf als de enige losprijs voor zondaren".

En de conferentiegangers stonden ook stil bij de onmisbaarheid van het werk van de Heilige Geest. "Wij geloven in de kracht van de Heilige Geest. De Vader zond Zijn Geest om van Zijn Zoon te getuigen; zonder Zijn getuigenis is het onze tevergeefs. Zondebesef, geloof in Christus, wedergeboorte en groei in het geloof, zijn alle Zijn werk".

In de Verbintenis wordt verder uitgesproken dat een christen niet voorbij mag gaan aan onderdrukking en uitbuiting en wordt schuld beleden "voor het feit, dat wij evangelisatie en maatschappelijke betrokkenheid als elkaar wederkerig uitsluitende zaken hebben beschouwd".

Tegenover de oecumene van de Wereldraad van Kerken stelde Lausanne in 1974 echter vast dat evangelicals niets moeten hebben van syncretisme. "Wij verwerpen ook als beledigend voor Christus en het Evangelie elk syncretisme en iedere dialoog, die beweert, dat Christus op gelijke wijze spreekt door alle godsdiensten en ideologieën". Het karakter van de verbintenis van Lausanne staat lijnrecht tegenover de wijze waarop de Bijbel in het algemeen in kringen van de Wereldraad wordt gehanteerd.

Verdeeldheid

Na Lausanne vergaderden de evangelicals te Pattaya (Thailand) in 1980. De conferentiegangers waren het er over eens dat zendings-en evangelisatiewerk aandacht moet hebben voor de hele mens en voor de hele wereld. Niet alleen voor de redding van de ziel, maar ook voor maatschap­ pelijke noden van mensen.

Twee jaar later, in Grand Rapids, ging het mis. De Amerikaan Ronald J. Sider die ook bij de Wereldraad van Kerken af en toe wordt uitgenodigd als spreker vanuit evangelische kring, om te laten zien dat de Wereldraad heus naar alle kanten kijkt, stelde vast dat evangelieverkondiging "niet kan worden losgezien van de kritiek op politieke, maatschappelijke en economische structuren". Zijn landgenoot Arthur Johnson bracht als mening naar voren dat de kerk aan identiteit verliest als ze zich te veel richt op verandering van politieke en sociale structuren.

Ook in Grand Rapids werd een gemeenschappelijke verklaring geboren. Maar er was een scheiding gevallen. Verdeeldheid is onmiskenbaar.

Zes groepen

De zendingshoogleraar dr. P. Beijerhaus, een orthodoxe lutheraan, onderscheidt het theologisch bont gezelschap van evangelicals in zes groepen. De grootste groep vormen volgens hem de nieuwe evangelicals. Daar zou dan onder andere de reeds zeer bejaarde evangelist Billy Graham bij behoren. Kenmerkend is het streven naar samenwerking tussen allerlei christenen.

De fijndamentalistische evangelicals vinden wij voornamelijk in kringen van de Internationale Raad van Christelijke Kerken (ICCC). Nog altijd fiingeert als president de overbekende en strijdvaardige dr. Carl Mcintire. De ICCC is minder geneigd tot compromissen en sterk afwijzend tegenover de valse oecumene van de Wereldraad van Kerken. De Christelijke Gereformeerde Kerken in Nederland waren destijds lid van de ICCC. Maar zij stapten eruit, mede omdat de organisatie wat te politiek gekleurd en te Amerikaans ftinctioneerde.

Dan noemt Beijerhaus de belijdende evangelicals. Zij voelen voor een gereformeerd kerkbegrip en willen zich richten naar de gereformeerde of lutherse confessies. De mensen die tot deze groep behoren, maken meestal deel uit van kerken, die de ambten van ouderling en diaken kennen.

Als vierde groep noteert de hoogleraar uit Tubingen pinksterchristenen en aanhangers van de charismatische beweging. Onder deze mensen ligt grote nadruk op gebedsgenezing, op tongentaal enz.

Dan zijn er de radicale evangelicals.

grotendeels afkomstig uit Latijns-Amerika. In het algemeen zijn zij vurige voorstanders van het sociaalpolitieke engagement van de kerk. Dat wil zeggen dat zij actieve betrokkenheid van de kerk voorstaan bij sociale en politieke noden.

De zesde groep wordt gevormd door zogenoemde oecumenische evangelicals. Zij haken bewust aan bij de organisatie van de Wereldraad van Kerken. Ondanks een grote verscheidenheid konden mensen uit al deze groepen elkaar vinden in de verklaring van Lausaime in 1974.

Er is sprake van gemeenschappelijke erkenning van het formele gezag van de Heilige Schrift. Maar tegelijk zijn er terzake van de uitleg van de Bijbel ingrijpende verschillen. Wij kennen geen gemeenschappelijke evangelische theologie. En dat is vooral van belang bij de exegese van profetische en apocalyptische teksten.

Apeldoom,

G. Roos.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen