boekbespreking

Jkvr. Dr. J. M. van Winter: Johanniters, Tempeliers, Duitse orde. Drie geestelijke ridderorden, 32 blz., geïllustreerd. ƒ 2, 55. Uitgave J. H. Kok N.V.., Kampen.

De leus: „God wil het", luidde het tijdperk der kruistochten in, die de periode van 1095—1291 in de kerkgeschiedenis beslaan. Het doel, de heilige plaatsen in Palestina uit de heerschappij van de mohammedanen te bevrijden, bleek tot mislukking gedoemd. Tóch hebben de kruistochten belangrijke gevolgen gehad en één daarvan is cle verbinding van ridderzin en monnikendom: de geestelijke ridderorden ontstonden.

Drie van deze ridderorden behandelt dit boekje, na eerst de algemene omstandigheden die er rond de tijd van hun entstaan in de kerk, Europa en Palestina heersten te hebben aangestipt. Hei blijkt daarbij dat niet de Mohammedanen, maaide Christenen m.b.t. geloofszaken onverdraagzaam waren en hun eigen gedrag cp de Mohammedanen projecteerden. Dit is dus een andere kijk op de kruistochten, waar m.i. best eens een grond van waarheid in kon zitten!

Vervolgens gaat de schrijver op iedere orde afzonderlijk in en vertelt over hun ontstaan en doel, de betekenis van de naam die ze dragen, hun organisatie, kortom: de voornaamste en meest in het ocg springende bijzonderheden, worden naar voren gebracht. Alle drie de orden ontstonden op Palestijnse bodem tijdens — de Johanniters zelfs even vóór — de kruistochten. Alle drie hadden ze een dubbele taak, n.1. ziekenverzorging en hanteren van het zwaard tegen vijanden der kerk. Samenhangend met de te vervullen taak worden de broeders in één der drie klassen ingedeeld: die der ridders (strijd), ka-

pelaans (geestelijke functie), of die deiziekenverzorgers.

Wat een typisch middeleeuwse geest ademt ons uit deze periode van het geestelijk ridderideaal tegemoet. Als ridder stelt men zich in dienst van cle opperste leenheer, Christus, doodt Zijn vijanden zonder angst zélf de dood te vinden. Immers, wie in deze strijd sterft komt niet om, maar komt aan in het eeuwig leven. De leer van de goede werken spreekt hier mee!

De belangrijkste bron van inkomsten voor deze orden zijn de giften waarmee vele gelovigen hen begunstigen. Daaronder is veel grondbezit in West-Europa. Op de wijze waarop men het beheer van deze goederen organiseerde, gaat de schrijver in een apart hoofdstukje in. Ten slotte worden cle wederwaardigheden van elk der drie orden na het verlies van het Heilige Land nog even vluchtig aangestipt, waarvan vooral de tragedie van de Tempeliers indrukwekkend is.

Aan het eind worden er suggesties voor verdere studie gegeven in de vorm van opgave van bronnenmateriaal. Mede daardoor, maar tevens door zakelijke en bondige wijze waarop dit boekje geschreven is, ligt hier een prachtig werkje ter beschikking van hen, die dit onderwerp willen bestuderen of die door deze tijd geboeid worden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen