Op zoek naar zekerheid

In zijn gang door de gemeente komt ds. W. Visscher ze veelvuldig tegen: mensen in alle leeftijdscategorieën die met de vraag zitten wat geloof is. Of hoe ze aan de zekerheid van het geloof komen. „Vaak wordt dat wat verhuld naar voren gebracht”, is de ervaring van de predikant van de gereformeerde gemeente in Amersfoort. „Als de prediking iets losmaakt, komen de vragen vanzelf. Waar reis ik naartoe? Kan ik zeker weten waar ik aankom? Hoe krijg ik deel aan Christus? Wanneer mag ik deelnemen aan het avondmaal?”

Hoe gaat u met dit soort vragen om?
„Ik probeer vooral de goede tegenvragen te stellen.
„Heb je vanmorgen uit de Bijbel gelezen?”
„Wat heb je gelezen?”
„Heb je ook gebeden?”
„Wat heb je toen gevraagd?”
„Heb je op een gebed al eens antwoord gekregen van de Heere?”
Soms reageren mensen met de opmerking: „We krijgen toch geen briefje uit de hemel?”
„Dat klopt”, zeg ik dan. „God geeft ons geen briefje uit de hemel, Hij geeft ons een heel boek uit de hemel. Daar moet je veel en biddend in lezen, want dat wil de Heilige Geest gebruiken om geloof te werken en geschonken geloof te versterken. Op die manier probeer ik onbekeerde mensen te waarschuwen en zoekende mensen leiding te geven.”

Herkent u de worsteling om heilszekerheid in uw eigen leven?
„Jazeker. Het geloof is een onrustig ding, zei Luther. Het is geen zakdoek die je elk moment tevoorschijn kunt halen. Waarmee ik niet wil zeggen dat maar een enkeling de zekerheid van het geloof bezit. Dat zou strijdig zijn met onze eigen belijdenisgeschriften. De Westminster Confessie zegt dat velen tot de zekerheid komen. Tegelijk leert deze belijdenis dat de gelovige een mens blijft, die met allerlei aanvechtingen en ingrijpende gebeurtenissen te maken krijgt, waardoor de zekerheid kan wankelen. Naarmate het geloof zwakker is, geeft het meer toe aan verleidingen en twijfels.”

Wat is voor u de essentie van geloof?
„De mooiste definitie staat voor mij in artikel 22 van de Nederlandse Geloofsbelijdenis. Daar lezen we dat het oprechte geloof Jezus Christus met al Zijn verdiensten omhelst, Hem eigen maakt, en niets anders meer buiten Hem zoekt. In dat geloof zijn gradaties. Er is sterk geloof en zwak geloof. De Heere Jezus zei van twee mensen dat ze een groot geloof hadden: de Kananese vrouw en de Romeinse hoofdman over honderd in Kapernaüm. Die begrepen waar het om ging: steunen op Christus alleen.
Aan het komen tot geloof gaat in de gewone weg van de Heilige Geest het overtuigende werk van de wet vooraf. Daarom is de juiste bediening van wet en Evangelie in de prediking zo belangrijk. De wet veroordeelt ons, het Evangelie spreekt ons vrij. We moeten heel erg opletten dat we die twee niet vermengen, en mensen al een beetje gelovig noemen omdat ze wat ervaren, zonder dat ze zicht op Christus hebben. Die vermenging geeft veel onduidelijkheid over de inhoud van geloof en geloofszekerheid.”

Wat verstaat u onder de zekerheid van het geloof?
„Zekerheid is wezenlijk voor alle waar geloof, want het geloof is een vaste grond der dingen die men hoopt. Dat betekent niet dat de gelovige altijd het heldere zicht heeft op het werk van Christus, laat staan op zijn eigen zaligheid. De Heilige Geest wil dat zicht schenken door het gebruik van de genademiddelen. Zekerheid is Gods gave, maar die sluit onze verantwoordelijkheid niet uit. Ik word geroepen de beloften Gods te geloven en me te oefenen in een goed geweten en goede werken. Verzekerde gelovigen weten volgens de Dordtse leerregels - artikel 9 van hoofdstuk 5 - dat zij ware leden van de kerk zijn en vergeving van zonden en het eeuwige leven bezitten. „Ik weet en ben verzekerd…” zegt Paulus. Niet om iets in hem zelf, maar door het werk van Christus. Deze zekerheid wordt aangevochten door satan, de wereld en weet ik wat allemaal meer. Juist dan is het belangrijk dat ik me vastklamp aan God en Zijn Woord en Zijn Christus.”

Zekerheid in deze vorm kom je niet zo vaak tegen.
„Het ís ook een grote zaak. Dat heb ik van zeer nabij bij mijn vrouw gezien. Ze was 20 toen ze tot geloof kwam, 57 toen ze overleed. Al die jaren had ze een vaste geestelijke gang in het leven, maar op haar sterfbed nam de Heere alles van haar af. Op dat nulpunt heeft Christus Zich in al Zijn heerlijkheid aan haar ziel geopenbaard vanuit het Bijbelwoord: „Indien wij gezondigd hebben, wij hebben een Voorspraak bij de Vader.” Toen kwam er zó’n enorme ruimte… Haar laatste woorden waren uit Hebreeën 4 vers 15, een vers dat spreekt over de medelijdende Hogepriester: „Doch zonder zonde…” Alleen Christus en Zijn gerechtigheid bleven over als grond voor de eeuwigheid. Zo ging ze naar het Vaderhuis, in de volle zekerheid van het geloof. Straatarm in zichzelf, rijk in Christus. Elk kind van God sterft op zijn eigen manier; daar is geen vast recept voor. God is daar helemaal vrij in. Een ding is voor allen gelijk: het geloof en de zekerheid liggen enkel en alleen vast in de Zaligmaker.”

Hoe sterk is het verband tussen prediking en geloofszekerheid?
„Heel sterk. Een onheldere prediking geeft een onhelder en onzeker geloofsleven. De verwarring ontstaat als je mensen rust geeft op grond van een ingrijpen van God in hun leven, zonder dat het tot de vereniging met Christus kwam. Klassiek en praktisch onderwijs over de noodzaak daarvan is te vinden in de eerste preek van Comrie in zijn boek over de eigenschappen van het geloof. Ook iemand als dominee Paauwe heeft er heel heldere dingen over geschreven, bijvoorbeeld in zijn catechisaties die recent zijn uitgegeven. Buiten de persoonlijke geloofstoe-eigening van de Heere Jezus ligt een mens verloren voor God. Daarom is het zo belangrijk dat Hij in de prediking wordt aangeboden. Anders kan Hij niet door het geschonken geloof worden aangenomen. In al Zijn Middelaars-heerlijkheid moet Hij aan het hart van zondaren worden gelegd.
In het schenken van de zaligheid en geloofszekerheid kan de Heere bijzondere dingen gebruiken, als voorbereiding. Maar het middel voor beide is en blijft het Woord en het werk van Gods Geest. Het Woord gaat je achtervolgen en blijft haken in je leven. Dat is een voortgaand proces. Er is een direct verband tussen geloofszekerheid en het verworteld raken in Gods Woord, waardoor je de waarachtigheid van Gods beloften leert verstaan. Mijn ervaring is dat dit de meest bestendige christenen geeft. Deze mensen hebben vaak geen grote verhalen te vertellen, maar aan alles merk je dat Gods beloftewoord het vaste fundament in hun leven is geworden.”

De Dordtse Leerregels leggen ook een verband tussen levenswandel en zekerheid.
„Vanzelfsprekend. Dat verband vind je in alle brieven van de apostelen. Daarom is het zo belangrijk dat die worden bepreekt. Heiligheid en zekerheid horen bij elkaar. Heiliging is tot baat van je eigen ziel, tot lokking van de naaste en bovenal tot eer van God. Het is tot oneer van God als een kind van God altijd maar twijfelt. We moeten niet doen of dat normaal is. De Bijbel leert ons anders en de gereformeerde belijdenis ook.”

Welke concrete pastorale adviezen hebt u voor zoekers naar zekerheid?
„Lees en herlees de Bijbel, in het bijzonder de brief van Paulus aan de Romeinen. Worstel aan de troon der genade en rust niet voor je de zekerheid van God Zelf hebt ontvangen, door Zijn eigen Woord. Alleen dat is onfeilbaar. Er zijn veel goede boeken geschreven, ook over dit onderwerp, maar die kunnen je uiteindelijk de zekerheid niet geven. Er komt een moment dat je, ook als predikant, met je boekenkast omvalt. Ik moet het van God zelf weten, door het getuigenis van Zijn Geest in mijn hart. Met Calvijn en Comrie kom ik niet in de hemel. Ik kom enkel en alleen met de Heere Jezus in de hemel. Het gaat om Zijn gerechtigheid, alleen!”.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen