WAT ZEGGEN DE CATACOMBEN ONS?

Jezus Christus, Zoon van God, Zaligmaker!! ons?

Dit is de taal van de catacomben. Dit is de belijdenis van de oud-christelijke kerk.

Wie hoorde nooit van de catacomben?

Vast en zeker heb je er op school wel eens over horen vertellen.

Of je hebt er wel eens over gelezen.

Je denkt waarschijnlijk terug aan bange tijden van christenvervolging.

Over geheimzinnige bijeenkomsten in de nacht

Aan het wachtwoord dat bij de ingang gegeven moest worden!

Wat er ook vaak over catacomben gefantaseerd is, dit is zeker: bij de catacomben denken we aan de eerste eeuwen van de christelijke jaartelling. Aan het leven en lijden van de vroeg-christelijke kerk in. Rome.

Wat is eigenlijk een „catacombe”?

Van Dale schrijft in zijn woordenboek: „Een onderaardse gang met spelonken, gewelven en groeven, inzonderheid een begraafplaats der eerste christenen in Rome". Je zou kunnen spreken van volksbegraafplaatsen.

Begraafplaats

In het oude, heidense Rome was het de gewoonte om de doden meestal te verbranden.

De christenen hadden vanouds bezwaar om hun doden te verbranden. Zij wilden in navolging van hun Heere begraven worden.

In Rome bestond echter een wet die bepaalde dat de graven buiten de muren van de stad moesten worden aangelegd. Binnen de muren van de stad. was het verboden.

De grond buiten de stad langs de heirwegen was peperduur. Alleen rijke burgers en edelen waren in staat om hier grond te kopen om hun gestorven familieleden te begraven. Gelukkig waren er in de christengemeente te Rome ook enkele rijke mensen, die grond kochten langs de Via Appia, de Via Salaria en de Via Aurelia.

Was zo'n begraafplaats eerst een familiegraf, later werden er ook de arme leden van de christelijke gemeente begraven.

De grond van de begraafplaats bestond uit rood-bruine tufsteen. Deze tufsteen was uitstekend geschikt voor het maken van gangen. Zo kwam men op de gedachte om onderaardse begraafplaatsen aan te leggen. Eerst groef men een vrij brede gang, waarin nissen werden uitgehouwen. Hierin werden de overledenen begraven. Daarna sloot men de nis af met één tot drie marmeren platen.

Uit de eerste gang werden vele smalle gangen gegraven door fossores. Soms lagen de gangen wel in vijf verdiepingen boven elkaar. De breedte en hoogte van de gangen waren niet altijd gelijk. Soms was een gang maar 75 cm breed! Ook was een gang soms zo hoog, dat er vier nissen boven elkaar uitgehouwen werden in de tufsteen.

Zo ontstond een doolhof van onderaardse gangen. Meestal waren ze niet met elkaar verbonden. In totaal zijn de onderaardse gangen wel zo'n 1000 km lang

Schuilplaats

De naam catacombe is afkomstig van de begraafplaats bij de kerk van San Sehastiano aan de Via Appia. Later werden al de begraafplaatsen met onderaardse gangen catacomben genoemd! Zo was een catacombe oorspronkelijk een volksbegraafplaats. Maar in de tijd van de christenvervolging te Rome was de catacombe ook een uitstekende schuilplaats

Je hebt waarschijnlijk ook wel eens gehoord dat de christenen in de catacomben bijeen kwamen voor de kerkdienst. Stel je hier niet teveel van voor: de ruimte was immers

behoorlijk klein. Het grootst waren de kapellen. Hier waren de gangen iets breder, en werden gebruikt-om de gedachtenismaaltijden te houden.

Bodenmaal

De vroeg-christelijke kerk' was niet geheel vrij van bijgeloof...

Vaak kwam men op de sterfdag van een geliefde overledene bij elkaar in de catacombe. Men hield dan een maaltijd bij het graf. Een gedachtenismaaltijd. De doden mochten niet vergeten worden! Aan de tafel werd een ereplaats ingeruimd voor de zielen van de gestorvenen. De doden werden bij zo'n maaltijd aangeroepen. Men hoopte zo op de voorbede van de dode voor de troon van God. Sterk' geloofden de eerste christenen in de gemeenschap der heiligen; zelfs over dood en graf heen!

Het graf van een martelaar werd aangeduid door de leters MR. Graag wilde men begraven worden in de omgeving van zo'n bloedgetuige der kerk Hoe dichter bij de martelaar, hoe vuriger zijn voorbede zou zijn Men zag een martelaar als een volmaakt gelovige. Hier liggen al wortels van de latere heiligenverering.

Omdat de meeste christenen graag bij een martelaar begraven wilden worden, werden de gangen zo gegraven, dat deze wens vervuld werd. Je snapt nu het, doolhof van gangen in een catacombe!

In de vierde eeuw ontstonden er steeds meer uitspattingen tijdens de dodenmaaltijden. Van heinde en ver kwamen de mensen om op uitbundige wijze de sterfdag van een martelaar te vieren. De kerkvader Ambrosius heeft het krachtig verboden. Geen dodenmaaltijden meer, die uitgingen van een gemeenschap met de doden. Inplaats van de dodenmaaltijd wees de kerk op de avondmaalsviering. Het beoefenen van de gemeenschap met de Heere Jezus Christus.

De taal van de catacomben

Op de graven zijn vaak inkrassingen (inskripties gemaakt. Ook werden op de muren schilderingen (fresco's) aangebracht. In woord en beeld spreken de fresco's en inskripties van het sterke geloof in Hem, Die de overwinnaar is van dood en graf: Jezus Christus. De muurschilderingen gaven veelal voorstellingen die van verlossing spreken of heenwezen naar de opstanding uit de doden.

Er zijn veel muurschilderingen zoals van Mozes, die op de rots slaat; Jona; Daniël in de leeuwenkuil; de drie jongelingen in de oven; de genezing, van een verlamde; Lazarus, Verder staan afgebeeld het anker der hoop, de duif en het lam. Heel vaak is een vis uitgebeeld. Het griekse woord voor vis is I-ch-th-u-s. Hierin vinden we , de beginletters van de namen van de Heere Jezus: lesous CHristos THeou Uios Soter, wat betekent: Jezus Christus, Zoon van God, Zaligmaker!

Er zijn geen muurschilderingen gemaakt over het lijden van de Heere Jezus in Gethsemané en aan het. kruis. Niet het lijden, maar de overwinning van de dood en het graf stond bij de eerste christenen op de voorgrond.

Na de vierde eeuw zijn de catacomben in het vergeetboek geraakt. Eerst in de laatste eeuwen zijn ze opnieuw „ontdekt". Er bestond veel belangstelling voor. Uit de muurschilderingen en inskripties krijgen we een indruk van het leven van de vroeg-christelijke kerk. En hoewel deze christenen er nog heidense gewoonten op na hielden, toch klinkt door al de inkrassingen en muurschilderingen de jubelzang van Paulus door: „Dood, waar is uw prikkel? Hel waar is uw overwinning? " Jezus Christus, Zoon van God, Zaligmaker!

„Ik geloof in de opstanding des vleses en het eeuwig leven..... ”

Verwacht jij óók die dag met groot verlangen..... ?

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen