Pelsdierenfokkerij in opspraak

"Vroeger was de weerstand tegen de bonthandel er absoluut niet. Dat is iets van de laatste jaren", aldus W. Goezinnen, voorzitter van de overkoepelende Europese Vereniging van Fokkersverenigingen van Pelsdieren en ex-voorzitter van de Nederlandse Vereniging van Fokkers van Edelpelsdieren. Goezinnen, die eigenaar is van een pelsdierenhouderij in Putten, begon vijfentwintigjaar geleden met het fokken van nertsen. Met drieduizend fokdieren behoort zijn bedrijf tot de grotere farms. Per jaar levert het be drijf ongeveer twaalfduizend pelzen.

Weerstand
De groeiende weerstand tegen de bonthandel verklaart Goezinnen door de grote bevolkingsdichtheid in ons land.,,Je woont met steeds meer mensen op een niet groter wordend oppervlak. Vanzelfsprekend krijgt het dier hierdoor minder kansen. De natuur wordt zwaar belast. Denk maar aan de vervuiling. Daar zijn we allemaal schuldig aan. Door de aanslag op de natuur is het dier belangrijker geworden. Dat wordt naar voren gebracht op de scholen. Ik vind dat een goede zaak, maar we moeten het niet gaan overtrekken. Je kunt heel makkelijk bij kinderen een overtrokken sentiment kweken, vooral als ze niet bij dieren zijn grootgebracht. We krijgen hier geregeld groepen voor een rondleiding door het bedrijf. Zo kwamen er pas zevenenvijftig kinderen van een instituut voor moeilijk opvoedbare kinderen in Amsterdam. Sommige riepen bij het veriaten van de bus al: Moordenaars! Maar toen ik ze alles had laten zien en uitgelegd gingen een paar kinderen naar het dorp om bloemen te kopen voor m' n vrouw en hun excuses aan te bieden."

Leugens
Goezinnen heeft geen moeite met het feit dat veel mensen de bonthandel afkeuren, maar wel met de manier waarop dit meestal gebeurt.,,Door de kritiek kom je soms tot de conclusie dat niet alles watje doet goed is. Dan zul je ook moeten proberen daar verandering in te brengen. Maar die kritiek moet wel onderbouwd zijn. Ik heb meer dan eens gezegd: ,,Als men kan bewijzen dat ik dieren mishandel, dan stop ik met dit vak''. Men komt altijd met argumenten als: „Ik heb het gevoel dat. . ."Er wordt bijvoorbeeld nogal eens gesteld:,,Die dieren wachten acht maanden op hun dood". Het bewijs dat zo'n dier dat van tevoren weet is nog nooit geleverd. Alsje de kranten leest en je O weet niet beter, dan springen de tranen in je ogen. Ze schrijven dat de dieren elkaar verwonden. Inderdaad, dat komt voor. Het gebeurt ook dat mensen in de stad hun kind uit het raam gooien, maar omdat het voorkomt is het nog niet algemeen. Het doden van pelsdieren gaat absoluut niet met meer leed gepaard dan de doding voor de slacht. Tachtig procent van wat verteld wordt is gewoon niet waar. Er wordt beweerd dat de elektrokutie met rook gepaard gaat en dat de haren van het dier rechtop gaan staan, waardoor je een mooie pels krijgt. Dat zijn pertinente leugens en dat weten ze zelf ook, maar ze dwepen met hun ideaal. Wij kunnen ons niet permitteren onze dieren slecht te verzorgen, want we leven van het eindprodukt. Je zou je eigen handel kapot maken alsjeje dieren mishandelde."

Onderzoek
Mede naar aanleiding van de anti-bontactiviteiten zijn verschillende onderzoeken uitgevoerd. Zo werd onderzocht wat de meest aanvaardbare manier is om pelsdieren te doden. Voor de vos bleek dit de elektrokutie te zijn. In de anus van het dier wordt een ijzeren staaf gestoken die is aangesloten op een accu. De andere elektrode wordt voor de bek gehouden. Als het dier hierin bijt sterft het binnen enkele seconden. Voor nertsen bleek vergassing door koolmonoxide de geschiktste methode te zijn. De overheid nam de kosten van dit onderzoek voor haar rekening. Daarnaast werd het afgelopen jaar op vijf bedrijven een welzijnsonderzoek uitgevoerd door etholoog G. de Jonge onder leiding van prof. dr. Wiepkema. Dit onderzoek werd voor de helft betaald door de gezamenlijke nertsenfokkers. Gedurende het onderzoek werden op vijf praktijkbedrij ven 's nachts video-opnamen gemaakt om te bepalen wat een goede behuizing is voor het dier en wat een ideale ruimte is om de jongen te werpen. Uit dit onderzoek bleek het welzijn van de nerts mee te vallen al zijn er nog zaken voor verbetering vatbaar. Volgens Goezinnen heeft de anti-bontcampagne materieel niet zo veel schade berokkend, maar psychisch zeer veel. ,,We zijn geschokt door het feit dat toestanden zoals het overvallen van pelsdierenhouderijen door het Dierenbevrijdingsfront in een democratisch land voorkomen. Ideeën worden met terreur geforceerd. Er is een deuk in ons rechtsgevoel gekomen en die schade is niet door een verzekering te dekken. Het komt voort uit een groep gedreven idealisten die zich dierenliefhebbers noemen. Via de media proberen ze het volk warm te krijgen en ze pakken ons het eerst, omdat wij een kleine groep zijn. Maar let maar op. Als ze succes hebben is de volgende groep de sportvissers en de duivenliefhebbers en dan volgen de slagers."

Anti Bont Comité
W. J. de Kok, voorzitter van het Anti Bont Comité en exvoorzitter van de Stichting Lekker Dier, is van mening dat er wel degelij k verschil bestaat tussen de pelsdierenhouderij en de intensieve veehouderij. Het Anti Bont Comité, een samenwerkingsverband van Nederiandse Vereniging tot Bescherming van Dieren, Stichting Lekker Dier, Europees Comité ter Bescherming van Pelsdieren en Stichting Kritisch Faunabeheer, richt zich op de bonthandel, omdat daar sprake is van een luxe-artikel. ,,Wij gebruiken een dier, omdat we het leuk of lekker vinden", aldus De Kok. ,, Vanuit de ethiek van Lekker Dier is dat ook toegestaan, maar er moet wel een redelijk doel tegenover staan. Vlees is een belangrijk voedingsmiddel en daarom accepteren wij dat dieren om deze reden kort leven en gedood worden. Wel proberen wij de veeteelt humaner te maken. Bij de pelsdierenhouderij ligt dat anders. Waarvoor worden deze dieren gedood? Voor de produktie van een pels. Er gaan zo' n zestig pelzen in een bontjas! Voor bont zijn echter enorm veel alternatieven. Dan kan men wel zeggen:,, Wij verzorgen de dieren zo goed mogelijk en we doden ze zo humaan mogelijk", maar het is onnodig. Dan is alle leed te veel. Daarom valt er in de pelsdierenfokkerij ook niets te verbeteren of humaner te maken. Bontprodukten zijn overbodige luxe." De Kok bestrijdt de mening dat het Anti Bont Comité dieren vermenselijkt en op het sentiment van de bevolking inspeelt. ,,Zelf houik niet van dieren, maar ik vind wel dat dieren recht hebben op een normaal leven. Dieren zijn, net als mensen, wezens die kunnen lijden. Dat moeten we voorkomen. Daar komt nog bij dat een mens kan relativeren. Als ik pijn heb en ik neem een aspirientje, dan weet ik dat het na enkele uren over is. Een dier kan dat niet. Een vos of een nerts weet niet dat na verioop van tijd zijn ellendige leven beëindigd wordt. Dat is voor mij alleen maar een minpunt. Wisten ze maar dat het over acht maanden voorbij was. Bij veel mensen vind je een bijzonder gespleten manier van denken. Ze vinden een dier leuk als het op een mens lijkt. Een pandabeer heeftzulke lieve oogjes. Een hond is trouw. Een aap is net een mens en is daarom het leukste dier. Maar een nerts is vals en vliegt je naar de keel. Bij zo'n dier vindt men het ineens niet zo erg als het wordt gedood. Een tamme vos is vertederend, maar een vos in een kooi is bontproducent. Dat is een onnavolgbare wijze van denken, leder dier heeft zijn eigen natuur en moet beschermd worden tegen onnodig lijden."

Kunstbont
De Kok vindt ook het dragen van een bontjas die gemaakt is van kalverhuid niet verstandig. ,,In deze gevallen is de huid niet de economische drijfveer om het dier te doden, maar het gevaar bestaat datje door het dragen van dit bont de verkoop van andere huiden stimuleert. Hetzelfde geldt voor kunstbont. Op zichzelf staan we daar niet negatief tegenover, maar het dragen van kunstnerts stimuleert anderen tot het kopen van echt bont, want het verschil tussen kunst en echt is nauwelijks zichtbaar." De Kok onderstreept dat de kritiek van Lekker Dier zich niet richt op de boeren, maar op de houderijsystemen. „We hebben in de eerste plaats te maken met de overheid. Door allerlei regeringsmaatregelen hadden veel boeren maar twee mogelijkheden: het bedrijf intensiveren of stoppen. Dan kies je natuurlijk voor het eerste. Zo'n man moet ookz'n boterham verdienen. Maar dat wil niet zeggen dat het belang van de koe, het varken of de kip niet meer telt. De dierenbescherming heeft het dierenwelzijn als uitgangspunt. Dat betekent niet dat naar andere belangen niet wordt gekeken. We laten ons van verschillende zijden informeren. Er zullen voorwaarden geschapen moeten worden, waardoor dierenleed zo veel mogelijk wordt tegengegaan en toch een rendabele produktie mogelijk is. De Stichting Lekker Dier heeft alternatieven bedacht waarbij dat zeker mogelijk is. Wat dat betreft distantiëren wij ons van het Dierenbevrijdingsfront. Die tasten het inkomen van hun doel heel direct aan. Dat is niet geoorloofd."

Stoppen
Voor een pelsdierenfokker blijft volgens De Kok maar één mogelijkheid over en dat is het stoppen van zijn bedrijf. ,,Ik zal niet tegen mensen zeggen, ,Zoek het maar uit!" Vanuit menselijk oogpunt is het een hele beslissing, maar toch zullen ze een andere broodwinning moeten zoeken. Dat dieren lijden voor overbodige luxe is onaanvaardbaar. In zekere zin pleit ik dus voor werkloosheid. Dat klinkt vreemd, maar ethiek kan mensen inderdaad van hun boterham afhelpen. Er zijn ook heel wat mensen werkloos geraakt door het verbod zeehonden dood te knuppelen. Een ander voorbeeld is de slavenhandel. Niet dat ik deze zaken wil vergelijken, maar het bewijst wel dat het verbieden van bepaalde onaanvaardbare zaken werkloosheid tot gevolg kan hebben. Er zijn fokkers die zeggen:,,Mensen vragen dit produkt, dus ik lever het''. Dan zeg ik: ,,Er zijn ook mensen die vragen om heroïne". Je kunt je niet altijd verschuilen achter de vraag.'' Door de activiteiten van het Anti Bont Comité is de vraag naar bont in Nederland minimaal geworden en gaat vijfennegentig procent van de pelzen naar het buitenland. Dat is de reden dat bonthandelaren op materieel gebied weinig schade ondervinden van de antibontcampagne. ,, Voor ons is het daarom vooral een kwestie van ethiek'', aldus De Kok.,, We willen de Nederiandse burger informeren over het tot stand komen van het produkt bont.

Gevoelsargumenten
Ook ds. J.H.C. Olie, Nederlands hervormd predikant te Opheusden, is van mening dat de bonthandel een ongeoorloofde zaak is. ,,Met een oordeel over bioindustrie in het algemeen moetje voorzichtig zijn. Ik heb nog nooit een kip horen protesteren", aldus ds. Olie. ,, Ik zie niet zo veel verschil tussen het houden van enkele kippen in een kleine kooi en duizenden kippen in een kleine schuur. Ik denk dat vooral de instelling van de eigenaar bepalend is. Daardoor wordt z'n gedrag bepaald. Een kip is in de meeste gevallen geen kip meer, maar eierproducent. Dieren worden dingen. Alleen het verdienen is belangrijk. Je moet oppassen datje de intensieve veehouderij niet met gevoelsargumenten veroordeelt. Het is wel een bijbels gegeven dat de rechtvaardige het leven van zijn beest kent. Dat zal consequenties moeten hebben voor de wijze waarop je je dieren behandelt. Het houden van pelsdieren ligt voor mij anders. Een nerts wordt uitsluitend gefokt voor bontmantels en is dat iets voor een christen? Dat staat voor mij nog los van de wijze waarop ze gefokt en gedood worden. Er is een geweldig verschil tussen vlees en bont. Abraham slachtte voor zijn gasten een bokje, maar dat is iets heel anders dan het doden van een dier voor een luxe-artikel." Ds. Olie is van mening dat het in dit verband niet reëel is te stellen dat God Adam en Eva rokken van vellen gaf.,,DeHeerezeiniet:Ik zaljullie eens een bontjas geven", aldus ds. Olie. ,,Hij kwam aan de behoefte van de gevallen mens tegemoet. Nu leven we in een tijd dat we geen bont nodig hebben. Er is voldoende wol en katoen en we leven niet aan de pool. Een bontjas is pure luxe en past naar mijn idee niet bij een christelijke levensstijl. Soberheid is een christelijke deugd. Alleen voor de aanstoot die ik er door geef zou ik zulke kleding al niet willen dragen. Dat geldt voor meerdere zaken. Ik koop geen tv omdat ik hem zelf niet wil, maar ook om geen aanstoot te geven. Destijds kon ik een tweedehands Mercedes kopen, een diesel. Economisch gezien was zo' n ding handig voor me, maar om puur praktische redenen wil ik zo' n auto niet. Ik weet dat mensen zich daaraan stoten. Want laten we het maar niet verbloemen: in onze kring is men vaak zeer kapitalistisch, op het liberale af. Helaas kunnen we ook wat dit betreft wel zeggen:,,De kinderen dezer wereld zijn voorzichtiger dan de kinderen des lichts in hun geslacht." Ds. Olie verklaart dit mede uit het feit dat er te weinig praktische ethiek in de prediking te horen is. ,,Je hoort vaak:,,Het gaat om de onsterfelijke ziel". Maar het gaat God om de hele mens. Anders ontstaat er een geweldige kloof tussen leer en leven. We moesten eens meer denken aan de tekst; ,,Ziet dan, hoe gij voorzichtiglijk wandelt."

Radicaliteit
Ds. Olie heeft wel moeite met de manier waarop de anti-bontcampagne vaak wordt gevoerd.,,Ze verabsoluteren een bepaald aspect in de maatschappij. We moeten een kritische houding hebben ten opzichte van anderen, maar bovenal ten opzichte van onszelf en dat in bijbels licht en op alle fronten. Ik ben bang dat ze dat vergeten. Ik ben het er wel mee eens dat een nertsenfokker z' n zaak hoort te stoppen. Spurgeon zei eens: ,,Als een kroegbaas tot bekering komt verkoopt hij zijn kroeg niet, maar hij sluit de zaak. Ik geloof dat dat ook voor de bonthandel geldt. Er mag best een zekere radicaliteit in ons leven zijn."

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen