Een gids naar het grote Boek (2)

GEESTELIJK LEVEN

Let op de bijbelvisie en de doelgroep

In het vorige artikel hebben we op een aantal aspecten van de kinderbijbel gelet. En speciaal aandacht gevraagd voor kinderbijbels die nog volop in onze gezinnen gebruikt worden. Uitgaven die allemaal voor 1950 verschenen zijn. Dat wil niet zeggen dat er in de tweede helft van de vorige eeuw geen nieuwe kinderbijbels verschenen zijn. Er zijn er juist heel veel verschenen. Maar niet iedere uitgave is verantwoord. Er zijn veel uitgaven verschenen die uitgaan van de resultaten van de schriftkritiek en de Bijbel opvatten als een verhalenboek. Dat de definitieve vorm gekregen zou hebben in de ballingschap. Toen de joden zo gedeprimeerd waren dat ze hun harpen aan de wilgen hingen, vertelden de geestelijke leidslieden dat de God van Israël dezelfde is als de Schep­ per God. Zo zouden Genesis 1 t/m 11 zijn ontstaan.

De trits schepping, zondeval, verlossing wordt losgelaten. Want de wetenschap zou een verklaring voor het ontstaan van de aarde geven: de evolutietheorie (uit een cel ontstaat een plant, uit een plant een dier, en uit een dier een mens); Jona die ingeslikt wordt door een vis kan nooit echt gebeurd zijn. Dat zou ook gelden voor de maagdelijke geboorte van de Heere Jezus , Zijn opstanding en hemelvaart. Alles wat niet rationeel te verklaren is verdwijnt uit de Bijbel. Dat was de oude vrijzinnigheid. De nieuwe vrijzinnigheid is nog veel gevaarlijk. De Bijbel wordt in takt gelaten; men gebruikt dezelfde woorden, maar geeft er een nieuwe uitleg en inhoud aan, passend binnen de opvattin- gen van de verteller. De Bijbel laten ze buikspreken! Alles moet passen binnen hun levensbeschouwelijk kader. Ik noem in dit verband de kinderbijbel van Joanne Klink, Mathilde Roolfs, Karel Eykman, Baukje Offringa (vaak met een relatie naar de Koran) en de serie: Het verhaal gaat., (de kinderbijbel voor volwassenen) van Nico ter Linden.

Vandaar dat u bij de aanschaf van een kinderbijbel altijd moet letten op de bijbelvisie van de schrijver en de doelgroep, want het gaat toch ten diepste om het slaan van een brug van het kind naar de Bijbel!

Nog genoeg keus

Na 1950 zijn verschenen de kinderbijbel (sinds november 2004 in één band) en kleuterbijbel van Evert Kuijt. De kinderbijbel is bestemd voor kinderen van negen tot twaalf jaar. De tekst is heel dichtbij het woordgebruik van de Bijbel gebleven. In een recensie werd zelfs beweerd dat Kuijt een nieuwe bijbelvertaling geschreven heeft voor kinderen (!).

Alle bijbelboeken komen aan de orde. Bij elk verhaal zijn enkele kennis-en denkvragen opgenomen. Fijn voor het gesprek! En de illustraties zijn funktioneel; ze kunnen niet gemist worden!

Voor de jonge kinderen waarvan de ouders horen, bij een samen-op-weg (PKN) gemeente heeft Riet Tigchelaar een kinderbijbel geschreven onder de titel: Luisteren naar de Bijbel. Het bijzondere van deze uitgave is dat elke vertelling begint met een opstalverhaaltje én dan komt de vertelling uit de Bijbel. In een nagesprek moet er verband gelegd worden tussen het bijbelverhaal en de wereld waarin de kinderen (kerkelijk)leven.

Wat de Bijbel ons vertelt

Voor kleuters, jonge kinderen en verstandelijk gehandicapten is er gelukkig veel aandacht in de afgelopen jaren. Ik wijs op de serie: Wat de Bijbel ons vertelt, met tekeningen van Kees de Kort (NBG/KBS), bestemd voor verstandelijk gehandicapte kinderen: grote duidelijke tekeningen (soms zou ik het anders doen) met weinig tekst die dicht tegen de bijbeltekst aanleunt. Intussen zijn er een aantal deeltjes gebundeld in de Kijkbijbel.

Op scholen en in gezinnen van allerlei achtergrond treffen we deze boekjes aan. Dat geeft meteen de sterke en de zwakke kant aan. De tekeningen sluiten aan bij de denkwereld van de doelgroep, maar omdat de tekst zo summier is wordt er van de verteller gevraagd dat hij de inhoud van het bijbelverhaal goed kent. Anders wordt er gefantaseerd en veel inlegkunde gepleegd! Niet alle delen van deze serie (en dat geldt ook van de Kijkbijbel) zijn verantwoord. Ik doel dan vooral op de tekeningen, zeker wat het Nieuwe Testament betreft.

Die eenvoudigen wijsheid leert

Mevrouw Ada Schouten-Verrips, werkzaam geweest bij Filadelfia, heeft een serie boekjes (20) geschreven onder de titel: Die eenvoudigen wijsheid leert.

Deze serie is bestemd voor verstandelijk gehandicapten met een laag IQ. Maar kan ook voor kleuters gebruikt worden en gelezen worden door de kinderen. Bij elk verhaal zijn er één of twee tekeningen opgenomen die niet gemist kunnen worden . Aan het eind van een vertelling is een kerntekst opgenomen die gebruikt kan worden voor een gesprek.

Bijbelse vertellingen

H. van Dam heeft drie delen geschreven onder de titel: Bijbelse vertellingen voor jonge kinderen. Ze zijn bestemd voor kinderen van 4 t/m 8 jaar. Elke vertelling omvat twee bladzijden met één of meer funktionele tekeningen. Je kan deze uitgave zien als een voorloper voor de kinderbijbel van Joh.Vreugdenhil.

Vertellingen bij de Bijbel

Ds.C.J.Meeuse heeft in de afgelopen jaren een serie boekjes geschreven, die geschikt zijn voor kinderen van zes jaar en ouder. In de tekst zijn duidelijke tekeningen opgenomen. Ook in deze vertellingen worden de kinderen erop gewezen dat ze om een nieuw hart mogen vragen aan de Heere. Dat ze in Hem leren geloven.

Afrondend

De schrijvers van de drie series boekjes die bestemd zijn voor de kleuters en de jonge kinderen behoren kerkelijk tot de gereformeerde gemeenten. De uitgaven kunnen heel goed, daarom noem ik ze ook, gebruikt worden in gezinnen die behoren tot de rechterflank van de gereformeerde gezindte.

Er zijn toch nog wel meer verantwoorde kinderbijbels?

Dat is zeker zo. Ik heb nog maar enkele titels genoemd en soms kort toegelicht. In het bijzonder zou ik nog willen wijzen op de twee uitgaven van J.H.Mulder-van Haeringen, resp. De Bijbel voor jou en De Bijbel voor jullie. De schrijfster behoort tot de kring van de Vergadering der gelovigen. In de eerste uitgave richt ze zich op kinderen van vier jaar en ouder en verstandelijk gehandicapten. De tweede uitgave is bestemd voor kinderen van negen jaar en ouder. Met veel liefde voor de Heere Jezus wordt de inhoud van de Bijbel verteld. Bij het gebruik van deze uitgaven moet rekening gehouden worden met bepaalde uitgangspunten, die we niet delen en een andere inhoud geven.

Veel tekeningen en weinig tekst

De uitgeverij Ark-Boeken brengt ook veel boeken voor kinderen op de markt. Een voorbeeld is Mijn eigen Basisbijbel. Voor elke dag van het jaar is er een verhaal op genomen 'waarin je Gods liefde en zorg kunt zien. Kinderen hoeven nergens bang voor te zijn, want God is bij hen.' Deze uitgave is bestemd voor basisschoolkinderen. Voor elke dag op één bladzij een beknopte weergave van een behoorlijk lang bijbelgedeelte en een moderne kindertekening. Persoonlijk vind ik zo'n uitgave niet geschikt voor de kinderen. Erg eenzijdig, globaal en algemeen. De relatie met de geloofsleer wordt vermeden. Indirekt wordt wel duidelijk welke opvattingen de schrijvers hebben.

Helpen van de wal in de sloot

In de loop van de jaren zijn er overzichten verschenen van de beschikbare titels, b.v. in Kinderbijbels vergeleken en kinderbijbelkranten, zodat alles weer geaktualiseerd wordt. Op zich is dat prachtig. Maar er wordt geen eerlijke vergelijking gemaakt. De kinderbijbels die uitgaan van een schriftkritische benadering van de Bijbel worden aanbevolen. De meeste bijbelgetrouwe kinderbijbels worden heel kritisch neergezet. Ze zouden uitgaan van een drietal passe-partouts:

a.het God beloont de goeden-passepartout: er zou volop gemoraliseerd (aangeven van goed en kwaad) worden in een aantal kinderbijbels - als je goed doet kom je in de hemel en als je kwaad doet kom in de hel;

b. het passe-partout van de exemplarische geloofsgetuigen : van een groot aantal gelovigen in de Bijbel zouden alleen de goede daden verteld worden; de zonden en de gevolgen daarvan zouden weggelaten worden; er zon gemanipuleerd worden met de feiten;

c. het God-kan-alles-passe-partout; er zou in veel kinderbijbels van uitgegaan worden dat God alles kan; Hij zou dan voorgesteld worden als een veredelde Tovenaar.

Zo'n benadering helpt ons niet bij de afweging welke kinderbijbel het meest geschikt is voor de kinderen.

Afrondend

In twee artikelen kan niet alles aan de orde komen. Maar het zal uw wel duidelijk zijn, dat het kiezen van een kinderbijbel wel heel zorgvuldig moet gebeuren. Want onze kinderen zijn een erfdeel van de Heere. Bij de doop is er betekend en verzegeld dat ze, net als vader en moeder, de dood verdiend hebben, maar dat de Heere Jezus gekomen is om ook kinderen zalig te maken. Zodat ze echt van de Heere houden en doen wat Hij vraagt.

Win eerst een goed advies in en ga dan pas tot koop over. Het gaat om een goede gids naar de Bijbel. De Bijbel: een lamp voor onze voet en een licht op ons pad!

LA. Kole, Berkénwoude

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen