KERK EN KERKRECHT 68

Der dienaren ambt iSi in de gebeden en bediening des Woords aan te houden, de sacramenten uit te reiken, op hun medebroeders, ouderlingen en diakenen, mitsgaders op de gemeenten goede acht te nemen, en ten laatste met de ouderlingen de kerke- Jijke discipline te oefenen, en te bezorgen, dat alles eerlijk en met orde geschiede^

DE PREEKLEZER

Wat betreft de lezers van een preek, dezen werden in de 16e en 17e eeuw wd door de classis aangesteld in plaatsen waar nog geen dienst des Woords kon ingericht worden, om daar een gemeente te vergadereiL De Synode van Midddbvurg, 1581, raadde het aanstdlen van dergelijke vaste lezers af en wilde hd alleen bij uitzondering todaten in afgdegen plaatsen waar men van de dienst des Woords verstoken was; en dan alleen met voorwden en advies van de dassis. Lezers moesten noodhulp blijven en mochten geen vaste positie in de gemeente verkrijgen. Ze konden zo gauw zich gaan inbedden gelijk te staan met de predikanten, en dat wilden de eerste Ssmoden voorkomen. Men wUde voorkomen dat er een soort, nieuw ambt in de gemeente zou insluipeiL De lezer van de preek in de „leesdiensten" verleent hulpdienst aan de dienaar des Woords. De bediening des Woords wordt en blijft opgedragen aan de predikanten, die daarvoor door de kerken zijn geëxamineerd en toegdaten.

Ook de leesdienst is in zékere zin dienst des Woords, alleen geen volkomen preekdienst, wat dan wd hd geval is wanneer de dienaar des Woords zelf voorgaat Toch is dan de lezer als hdper van de predikant de mond, die tot de gemeente spreekt door de geschreven preek voor te lezen in de gemeente De lezer is zelf geen dienaar des Woords en moet dan de preek lezen zoals zij door de predikant is geschreven. Alleen wanneer een preek te lang is of er ids in staat dat md een bijzondere omstandigheid er vroeger bij gevoegd is, mag de lezer wat viit de preek weg laten. Hij mag ook wd eens een vreemd woord vertalen. Maar dit geschiedt deui onder de verantwoorddijkhdd van de kerkeraad. Overigens zijn alle toevoegingen of vnjzigingen ongeoorloofd.

In een gemeente waar een predikant is en er tijdens zijn afwezigheid een preek gdezen mod worden, mod ook wat de stof van de gdezen preek betreft, overleg pisiats vinden met de dienaar des Woords. Het preéklezen valt op het terrdn van het profetisdi ambt, hd terrein van de dienaar des Woords. Wanneer de predikant b.v. in verband met het kerkelijk jaar een zekere volgorde bepaedd

heeft in het nemen van zijn teksten, mag de lezer eigener beweging de predikant niet in de wielen rij den. Het kiezen van de leesstof moet dan plaats vinden in overleg met de predikant.

Daar het preeklezen in onze gemeenten veel moet gebeuren, in verband met de vele gemeenten die herderloos zijn, geef ik thans door wat Bouwman in Geref. Kerkrecht, Ie deel, blz. 362, schrijft:

„De gemeente komt bij een leesdienst wel samen tot de bediening des Woords en der gebeden, maar wijl er geen bedienaar des Woords is, kan een lezer slechts een hulpdienst verrichten. In vele kerken is het de gewoonte, dat een ouderhng een predikatie leest. Op zichzélf echter behoort het pre^ezen nog niet tot de dienst of het ambt van een ouderling. Dit bhjkt al aanstonds daaruit, dat hem het leren en het lezen in de gemeente niet is opgedragen. Zijn taak is het houden van opzicht en tudit over de gemeente Bovendien, niet elke ouderling bezit de gave om stichtelijk in de gemeentevergadering te lezen. Lezen, zo dat het gelezene behoorUjk tot zijn r«Jit komt, is een gave, die niet elke ouderling bezit. Een ouderling kan een voortreffelijk opziener zijn, die uitnemend de zielen kan leiden, die heerUjke gaven van gebed, van vermaning en troosten kan bezitten, en die de liefde heeft van het volk, en toch geen goed lezer is. Een voorlezer moet over een goede duidelijke stem kunnen beschikken, en hij moet de gave bezitten, om allereerst zelf te verstaan wat ïiij leest, en het gelezene ook aan een ander te doen verstaan. Daarom is bij de keuze van een preéklezer noodzakelijk, dat de kerkeraad uitzie naar personen, die een preek zo weten voor te lezen, dat de gemeente het gelezene goed verstaat, en zij door de toon van het voorlezen zelfde inhoud te beter begrijpe, zodat van het lezen der preek werkehjk stichting uitgaat. De preekiezer behoeft juist geen ouderling te zijn, al z£il in den regel de keuze wd vallen op een ouderling, wanneer onder de ouderlingen iemand is, die de genoemde gave bezit Maar de kerkeraad is daaraan niet gebonden. Als hij oordeelt dat er een gemeentelid het meest tot stichting der gemeente kan voorgaan, en deze bereid is, dan kieze de kerkeraad een gemeentelid, die geen ambtsdrager is. Zvdk een lezer bekleedt daardoor geen ambt, maar verricht een hulpdienst. Het komt er maar op aan, dat de kerkeraad de lezer aanwijst. De kerkeraad leidt de gehele godsdienstoefening, houdt dus ook toezicht op wat er gelezen wordt, en drage zorg, dat in een gereformeerde kerk alleen een preek van een goed gereformeerd predikant wordt gelezen, er mede rekening houdende, dat zulk een preek gelezen wordt, die de gemeente kan stichten, waarbij gdet wordt op de behoeften en noden van verstand en hart, van hed het leven der gemeente, en geve daartoe aan de preddezer zijn instructie".

'sGravenhage

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen