Kruistocht tegen de eenzaamheid

New York heeft Hollandse wortels. In 1625 stichtten Nederlanders de eerste permanente nederzetting op wat nu Lower Manhattan is, de plaats waar de hoogste wolkenkrabbers verrijzen. Wall-street duidt op muur (wall), de scheiding waar de nederzetting ophield.

Oorspronkelijk werd de plaats Nieuw Amsterdam genoemd. De eerste volksplanters van Nederlandse afkomst hadden het eiland Manhattan van de Indianen gekocht voor het bedrag van zestig gulden (terwijl nu de vierkante-meterprijs tienduizenden guldens is!).

Het bekende stadsdeel Brooklyn, een van de vijf delen van New York City, is door de Hollandse kolonisten in 1636 van de Indianen gekocht. Brooklyn is een verbastering van het Hollandse Breukelen. Nu wonen er alleen in dit stadsdeel twee en een half miljoen inwoners. Het wordt „de slaapkamer van Manhattan" genoemd, gezien de vele forensen die in dit deel van de stad wonen.

De totale omvang van het gebied van New York bedraagt nu maar liefst 790 vierkante kilometer. New York City is een stad die tot de verbeelding spreekt doordat er heel wat records worden gehaald en doorbroken. Typisch Amerikaans is het om te spreken van „groot, groter, grootst".

In superlatieven overtreffen Amerikanen zichzelf graag: Of het nu gaat om getallen van inwoners, straten of afmetingen van gebouwen, maar -helaas- ook cijfers van misdaad, verkrachting, moord en andere typische verschijnselen van de moderne Amerikaanse stad. Ontbreekt er een christelijk geluid? Is het alleen maar kommer en kwel in moreel opzicht?

Gelukkig zijn er -hier en daar- uitzonderingen te melden. De stad kent bijvoorbeeld sinds een jaar een zendingsproject onder de naam Urban Nations ("volken in de stad"). Die benaming is toepasselijk voor de metropool die New York is. De filosofie van dit project is immigranten Engels te leren aan de hand van bijbels materiaal. Indirect komen ze daarmee ook in aanraking met het Evangelie.

Immigranten
Het aantal immigranten in New York grenst aan het ongelooflijke. In elk "blok" huizen in New York, vooral in de wijk Brooklyn, zijn op zijn minst zeven nationaliteiten vertegenwoordigd, volgens de cijfers. Een plaatselijke schooldirecteur zegt dat op zijn school bijna veertig verschillende nationaliteiten een plaats hebben.

28 procent van de Newyorkse bevolking is van buitenlandse afkomst, één miljoen kinderen op scholen in New York spreken een andere taal dan Engels. De meest voorkomende talen in New York zijn (in volgorde van belangrijkheid): Chinees, Koreaans, Russisch, Spaans, Pools en Creools.

New York wordt de stad voor de Derde Wereld genoemd, 's werelds eerste grote multiculturele stad, aldus Time. Het aantal mensen dat in New York een andere dan de Engelse taal spreekt is 23,3 procent. Vaak is de concentratie op de eigen nationaliteit in de verschillende wijken van de stad er de oorzaak van dat in sommige delen van de stad eenvoudig geen Engels gesproken wordt.

Een Russische immigrant zegt dat hij nooit Engels hoort, maar in zijn wijk Borough Park alleen Hebreeuws, Jiddisch en Russisch. „Engels hoor ik alleen via de televisie", is zijn veelzeggend commentaar.

Kranten
Aan de veeltaligheid van New York is overigens wel een kostenplaatje verbonden. Het kost de federale regering van Amerika namelijk jaarlijks 300 miljoen dollar om immigranten cursussen Engels te geven.

De variëteit van talen en nationaliteiten uit zich ook in het aantal dag- en weekbladen, waaronder zeven Chinese dagbladen en twee Chinese weekbladen, die bij elkaar een totale oplage van 270.000 exemplaren per dag bereiken.

Er zijn drie verschillende kranten voor Litouwers, en een Russisch dagblad Novoye Russkoye Slovo dat een oplage van 50.000 exemplaren heeft. Er is een Turks dagblad "Hurriyet" en de New York Carib News (voor Westindiërs) met een bereik van 62.000 exemplaren. In Manhattan is er zelfs een aparte wijk voor Chinezen, "Chinatown".

Zo'n 300.000 Chinezen hebben hier hun verblijfplaats. Daar tref je honderden kraampjes en restaurants met de meest exotische produkten, zoals gedroogde vismagen en haaievinnen. Het is er met name 's avonds een drukte van belang, als iedereen zijn inkopen wil doen en ter plekke zijn eetlust wil bevredigen.

Ook is er een aparte Italiaanse enclave in Manhattan, aangeduid als "Little Italy", waar het wemelt van de pizzeria's. Beide wijken grenzen aan elkaar.

„Geen rassenprobleem"
Anne Gabriel, praktisch coördinator van de projecten van Urban Nations, neemt me mee naar de bank die direct naast het pand van Urban Nations ligt. Als ze daar de pincode van haar bankpas intoetst, krijgt ze een mededeling in vele talen voor ogen, zoals in het Chinees, Arabisch en Russisch.

„Je hebt hier van alles", is haar commentaar. „Als je hier door de straten van Brooklyn loopt, zie je veel kinderen. Het zijn over het algemeen grote families die hier gekomen zijn. We proberen juist deze mensen te bereiken." Volgens Anne Gabriel kent Amerika geen rassenprobleem en komen er ook geen verschijnselen van racisme voor.

„Het zijn de media die het rassenvraagstuk vaak tot een onderwerp maken, door bewust iets over „zwarten" in berichten te stoppen of door het conflict tussen zwarten en blanken extra aan te dikken. Toch zijn er steeds meer Amerikanen die de regering kwalijk nemen dat zij vreemden toelaten die ons geld 'pikken'.

De belastingen zijn hier erg hoog, en dat komt mede door de immigranten. Er is veel geld nodig voor de sociale zekerheid en om voedselbonnen te kunnen geven aan immigranten. Het zet bijvoorbeeld kwaad bloed als een Russische vrouw hier in een Cadillac komt aanrijden, gekleed in bont en getooid met diamanten ringen."

Niet bij de wortels
Immigranten betalen ook geen belasting, terwijl de belasting bij Amerikanen tegen de vijftig procent van het inkomen bedraagt. „Dat komt erop neer, zeggen de Newyorkers, dat ze de eerste maanden van het jaar alleen voor de belasting werken", grapt de coördinator van Urban Nations.

Gabriel vindt dat de regering de problemen in de Amerikaanse samenleving niet bij de wortel aanpakt. „De regering meent dat geldschieterij de oplossing is. Als het om de strijd tegen aids gaat, moet er meer geld op tafel komen. Als het om het tegengaan van moorden gaat, moet het aantal wapens omlaag. De regering gelooft dat mensen van nature goed zijn.

Vanuit het christelijk geloof weten we echter dat voor ons allen het tegenovergestelde geldt. De regering mist naar mijn mening het juiste zicht op de werkelijkheid."

Dat het leven niet altijd gemakkelijk is, blijkt volgens Anne uit de dagelijkse praktijk. „Neem de woonsituatie. Brooklyn is al peperduur, terwijl de prijzen in Manhattan nog veel hoger liggen. Een gemiddeld appartement met niet al te veel luxe in Brooklyn kost al gauw 1000 dollar (bijna 2000 gulden) per maand aan huur. En dan hebben we het nog niet eens over het hartje van New York.

In Manhattan gaan appartementen met een prijs van een miljoen dollar grif van de hand." Anne Gabriel vindt het moeilijk om zich uit te spreken over het gemiddelde maandsalaris in New York. „Dat varieert van niks tot enkele miljoenen", is haar veelzeggende opmerking.

Sodom
De kloof tussen rijk en arm is groot in Amerika. Het bewijs daarvan wordt geleverd door de vele bedelaars en daklozen, ook in Manhattan, het commerciële centrum van de metropool. New York kan een Sodom genoemd worden, vindt Anne.

„De cultuur in Amerika heeft God verworpen. De stad New York is daarvan het zichtbare resultaat. Er is steeds meer ontaarding en slechtheid, de familie- en gezinsband gaat meer en meer teloor. Er is geen gemeenschapszin. Velen breken door in hun zonden.

Waarnemers zeggen wel eens dat je in de steden het allerbeste, maar ook het allerslechtste kunt vinden. Steden als Grand Rapids kennen een heel andere sfeer en gemeenschap dan New York."

Zij noemt het opvallend dat het verval en de misdaad steeds sneller opmarcheert naar plaatsen buiten de grote steden. Dat was vroeger veel minder het geval. „Het kwaad rukt in heel onze samenleving op. We straffen niet meer, daarom zijn we zelf schuldig."

Momenteel komt in de stad elke twee uur (!) een kind door geweerschoten om het leven, zeggen harde statistieken. Broeinesten van kwaad zijn de openbare scholen (public schools). Het normbesef daalt zo drastisch dat de regering hier de noodklok heeft geluid.

Ouders sturen hun kinderen vaak naar public schools om hen van straat te houden en tegelijk te behoeden voor wapenbezit. Dat laatste laat nu zelfs de scholen niet met rust. Geen wonder dat ouders van christelijken huize ook in New York steeds meer kiezen voor "home-schooHng" (thuisonderwijs).

Dit is een systeem dat ouders kinderen in een beschermde omgeving onderwijs kan laten geven, via video's of via schriftelijke cursussen. Home-schooling is er voor lager en middelbaar onderwijs.

Fout parkeren is ergste misdaad
Het jaarlijkse budget van New York bedraagt 31 miljard dollar. Een kwart daarvan moet volgens ds. Schlissel, predikant van de behoudende Messiah's Congregation, worden gebruikt om via het onderwijs „de geest van het humanisme" te verbreiden.

Een ander kwart van het budget is gereserveerd voor sociale gezondheidszorg (meer dan één miljoen Newyorkers ontvangen een vorm van "wellfare"). Daarentegen is voor justitie slechts elf procent weggelegd. „Een schril contrast", is het commentaar van ds. Schlissel.

Het enige efficiënt werkende bureau is volgens de Newyorkse predikant het kantoor dat gelden int voor parkeervergunningen en -overtredingen. Het is goed voor 330 miljoen dollar per jaar! „Verkeerd parkeren wordt gezien als de ergste misdaad in New York", gromt de pastor als hij weer eens zijn parkeerkaartje haalt.

„Als je een ticket wil hebben, moet je hierheen gaan. Maar als je naar recht en orde zoekt, - uh uh uh. Maar jullie Nederlanders verrichten euthanasie", klinkt het verwijtend in mijn richting.

Kerken
Ds. Schlissel is de initatiefnemer van het evangelisatieproject Urban Nations onder de vele immigranten in de metropool. In New York is het aantal reformatorische kerken nagenoeg nihil. De Messiah's Congregation van Schlissel telt zo'n honderd leden.

In hartje Manhattan is de Redeemer Presbyterian Church een snel groeiende gemeenschap, die een gebouw huurt waarin 's zondags duizend bezoekers samenkomen. Het grootste deel van de gemeente is vrijgezel en twintig procent is Aziatisch.

Landelijk gezien is de Rooms-Katholieke Kerk de grootste kerk in Amerika (26,2 procent), gevolgd door de baptisten (19,4 procent). De protestanten, derde op de ranglijst van grote kerken, maken 9,8 procent van de bevolking uit.

De dominantie van rooms-katholieken is zichtbaar aanwezig in een wijk als Brooklyn. De gebouwen van de Rooms-Katholieke Kerk zijn groot en, in onderscheid met andere kerkgebouwen, vaak goed onderhouden. Ds. Schlissel wijst op hele straten die in handen zijn van de Rooms-Katholieke Kerk.

Deze kerk is monenteel erg beducht voor de de opmars van allerlei pinkster- en baptistengroepen. Zij vormen in hun visie een bedreiging voor de vele Spaanssprekende inwoners (Hispanics) in de stad. Hun aandeel is twintig procent van de bevolking.

Islam
Hoewel Amerika voor negen tiende deel 'christelijk' is, wordt de bedreiging vanuit de islam als een reëel gevaar gezien. Het immigratiebeleid is daar debet aan. De moslims in New York zijn erg missionair bewust en tooien hun taxi's graag met kreten als "islam brengt vrede".

Nationaal gezien zijn er 1.139 moslimgebedshuizen, 1.515 boeddhistische tempels en 412 gelegenheden voor hindoes. De Islamic Society of North America is actief onder scholen bezig om ruimte te geven voor islamitische praktijken op scholen.

Een zeer belangrijke bevolkingsgroep in New York is de joodse. In de stad bevinden zich in totaal twee miljoen Joden, waarbinnen de orthodoxe gemeenschap met 150.000 Joden in Brooklyn een belangrijke plaats inneemt. Deze gemeenschap verloor onlangs haar leider, rabbi Schneerson, die door velen als de Messias werd gezien.

Dat de joden in New York nogal wat macht bezitten, blijkt wanneer je zomaar ergens in Brooklyn een bus van een joodse armenorganisatie tegenkomt, die ondersteund wordt door "federal funds", door overheidssteun dus.

Ds. Steve Schlissel heeft altijd een stapel evangelisatiefolders bij zich als hij met zijn auto door Brooklyn rijdt. Een aardige discussie ontspon zich eens bij een benzinepomp. De vrouwelijke pompbediende bleek een Hongaarse Jodin te zijn.

Ds. Schlissel zei toen dat hij óók Jood was geweest, maar nu christen. De vrouw trok duidelijk een afkeurend gezicht. Dat je christen bent, is tot daar aan toe, maar een overgang van jodendom naar christendom, dat is toch iets afkeurenswaardigs.

Schlissel: „Ik geloof in de Messias. Hij is er voor Jood èn christen." Hongaarse vrouw: „Houd jij het pascha of vier je paasfeest?" Schlissel: „Ik was eerst Jood en keek afkeurend neer op alles wat niet tot mijn eigen groep hoorde." De vrouw: „Dat is niet wat de Tora ons leert". Schlissel: „De Tora is goed, maar de mens is slecht!"

Overgang
Wie intussen van het platteland rondom New York naar de stad komt, ondergaat een geweldige verandering, zo blijkt uit de woorden van het echtpaar ds. Tony en Arley-Ann Zekveld.

Tony Zekveld is als stafmedewerker verbonden aan het Urban Nations-project. Hij werkt tevens als vrijwilliger in het Coney Island Hospital, een openbaar stadsziekenhuis in Brooklyn. Tony ontmoette daar recent een moordenaar, een jonge man uit Puerto Rico die in het ziekenhuis herstelde van schotwonden in zijn borst.

Hij had ze zelf veroorzaakt, toen hij onder het oog van de politie zijn vrouw vermoordde in de metro. Tony zag er geweldig tegenop deze man te ontmoeten. „Ik weet niet wat ik moet zeggen. Ik heb nooit eerder met een moordenaar gesproken." Maar Tony had de Bijbel bij zich en zei tegen de moordenaar dat hoewel New York geen doodstraf meer kent, hij het toch verdiende daarmee gestraft te worden vanwege zijn afschuwelijke daad.

De man zocht eronderuit te komen, maar Tony bracht hem de geschiedenis van David en Uria onder ogen, en besloot met de woorden "Gij zijt die man." „Ik hoop dat deze woorden hem tot verandering brengen."

Tony's vrouw Arley-Ann drukt beeldend de grote verandering uit toen zij van het platteland naar New York verhuisden: „In Ontario hadden we een hechte gemeenschap, een goede band, hier (zij wijst met het hoofd naar de grond) kijkt men voor zich uit." In New York vieren individualisme en eenzaamheid hoogtij.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen