Seksuele revolutie (3)

Ware liefde

Als gevolg van de seksuele revolutie is er een verwrongen beeld ontstaan van de liefde. Als we spreken over seksualiteit in Bijbels licht, is het goed om te onderzoeken wat het woord ‘liefde’ in de Bijbel betekent. Onze taal is wat dit woord betreft vele malen armer dan de Bijbeltaal. Onze taal kent geen verschillende woorden voor de onderscheiden aspecten van liefde. Vriendschappelijke liefde, verliefdheid en seksuele gemeenschap worden in onze taal liefde genoemd. Hierdoor kan er een geheel verkeerd beeld ontstaan. Het is zelfs gangbaar geworden om het woord liefde te misbruiken voor een zeer beperkte opvatting van dit rijke begrip.

Oude talen

In het Grieks worden er vier woorden gebruikt voor het begrip liefde. De Engelse apologeet C.S. Lewis (1898-1963) heeft hier een boek over geschreven: De vier liefdes. Omdat elk woord een ander facet van de liefde blootlegt, kunnen we ook zeggen dat er een bepaalde gelaagdheid in is te zien. We noemen de vier woorden dan ook in opklimmende volgorde:

1) Genegenheid (storgè). Genegenheid vinden we vooral tussen ouders en kinderen, maar het strekt zich ook uit tot broers en zussen, opa en oma, klasgenoten, collega’s en buren. Het gevende en ontvangende aspect is sterk aanwezig. Kinderen en ouders hebben immers ook een afhankelijkheidsrelatie met elkaar. Het woord komt in de Bijbel niet voor, de zaak zelf wel.

2) Vriendschap (philia). De Bijbel spreekt vaak van filadelfia, liefde als broeders en zusters onderling. Vriendschap gaat verder dan genegenheid.

3) De geslachtelijke liefde (eros). Het gaat hier om de liefde zoals die in een goed huwelijk wordt beleefd. Dit moet onderscheiden worden van zuiver lichamelijke aantrekkingskracht, die soms maar weinig met liefde te ma-ken heeft, en van verliefdheid die heftig maar vluchtig kan zijn. Een man die uit is op het beleven van seksuele gevoelens zonder eros, wil een genot, waarvoor een vrouw toevallig de noodzakelijke apparatuur is, aldus C.S. Lewis. Eros echter doet een man werkelijk verlangen, niet slechts naar een vrouw, maar naar die éne vrouw. De minnaar begeert de geliefde zelf. Eros is de meest krachtige natuurlijke liefde. Het woord eros komt alleen in het Oude Testament voor, niet in het Nieuwe Testament. Opmerkelijk is dat in de Griekse vertaling van het boek Hooglied niet het woord eros maar het woord agapè wordt genoemd als er over liefde wordt gesproken.

4) De hoogste vorm van liefde (agapè). Agapè beschouwt de ander zoals dat omschreven wordt in 1 Korinthe 13: altijd bereid het beste van de ander te denken, klaar om te vergeven, bereid het beste voor de ander te zoeken. Agapè is niet gebaseerd op de eigen behoeften. De liefde van God voor Zijn volk wordt ook agapè genoemd (Joh. 3:16; Rom. 5:8). Gods volmaakt gevende liefde is geheel belangeloos en nodigt uit om Hem wederliefde te geven: liefde die bij God vandaan komt en door Zijn Geest wordt gewerkt.

Onderscheid

We schreven dat in onze tijd liefde een beperkte opvatting heeft gekregen. De seksuele revolutie heeft ertoe geleid dat eros veranderd is in erotiek. Liefde is verhaspeld met lust. Om de verschillen duidelijk te maken hebben we aangegeven welke woorden er in de oude talen werden gebruikt en waarin ook een bepaalde gelaagdheid is te zien. We zullen het belang hiervan met twee voorbeelden duidelijk proberen te maken. Als David tegen Jonathan zegt dat zijn liefde wonderlijker is dan de liefde van de vrouwen (2 Sam. 1:26) durft men tegenwoordig de suggestie te doen dat hier sprake is van een homoseksuele relatie. De gebruikte woorden duiden echter nadrukkelijk op een zeer hechte vriendschap die tot uiting kwam in een grote mate van loyaliteit tussen hen beiden. Het tweede voorbeeld wat we willen noemen is van een andere orde. Als de Heere Jezus aan Petrus vraagt of hij Hem liefheeft (Joh. 21:15-17) gebruikt Hij het woord agapè. Petrus beantwoordt deze vraag met het werkwoord dat minder omvat dan de liefde waarnaar Jezus vraagt (philia). Opnieuw vraagt Jezus dan naar de hogere vorm van liefde, waarna Petrus opnieuw het woord philia gebruikt. Kennelijk durft hij de hoogste vorm van liefde niet in zijn mond te nemen, daags na zijn verloochening. Dan daalt Jezus naar de woordkeus van Petrus af en gebruikt bij Zijn derde vraag het woord philia. Wat een onderwijs ligt hierin1!

De zonde ligt aan de deur

We hebben geprobeerd duidelijk te maken waar de seksuele revolutie toe heeft geleid. Deze revolutie gaat onze gezinnen niet voorbij. We eindigen deze artikelen door nogmaals te citeren uit het aangehaalde artikel van de heer Scholten. ”De Heere heeft eenmaal tot Kaïn, en wij mogen wel zeggen daarin tot het ganse menselijke geslacht gesproken: De zonde ligt aan de deur (Gen. 4:7). De zonde ligt bij u en bij mij aan de deur, zo dichtbij, zo tegen-woordig. De zonde is als een roofdier, dat aan de deur van ons huis ligt en enkel maar wacht op een gunstig ogenblik om ons te overvallen en te verscheuren. De zonde ligt ook aan de deur van ons hart, wachtend als een verscheurend dier, tot zij kan toeslaan op haar prooi. De zonde ligt aan de deur van onze consciëntie, wachtend op het geschikte tijdstip om die te bespringen en tot wanhoop te brengen, hetgeen bij Kaïn zes verzen verder ook geschied is. En met de zonde staat ook de straf op de zonde al aan de deur, waarop de kanttekenaars wijzen. Ook de woorden die de Heere daarop tot Kaïn doet volgen, kunnen ons in dit verband veel te zeggen hebben: Zijn begeerte is toch tot u, en gij zult over hem heersen. Vele uitleggers zeggen, dat dit op Abel ziet, ook de kanttekenaars. Maar er zijn ook verklaarders (Luther bijvoorbeeld), die dit uitleggen van het roofdier de zonde, die aan de deur ligt. Zijn begeerte is tot ons, om in te dringen, ons te verlokken en te verleiden, de boze lusten en begeerten in de mens gaande te maken, die ons onrustig maken en aanzetten tot het kwaad. Om zo over ons te heersen. Daarom ligt hij aan de deur. Maar, staat er dan, gij zult over hem heersen. Daar wordt de mens, ook Kaïn, gesteld voor de eis. Gij moogt het roofdier de zonde niet toelaten, dat hij zich verheft om u te bespringen en ten onder te brengen. Gij moet over hem heersen. Dat is in eigen kracht totaal onmogelijk. De kerk belijdt: Dewijl wij van onszelven zo zwak zijn, dat wij niet een ogenblik zouden kunnen bestaan, en daartoe onze doodsvijanden, de duivel, de wereld en ons eigen vlees, niet ophouden ons aan te vechten; zo wil ons toch behouden en sterken door de kracht Uws Heiligen Geestes, opdat wij in dezen geestelijken strijd niet onderliggen (Zondag 52). Christus zegt in Markus 13:37: En hetgeen Ik u zeg, dat zeg Ik allen: Waakt.”

(slot)

Noot

1. De heer L.M.P. Scholten gaat in zijn boek ‘Onderzoek de Schriften, 122 annotaties voor Bereeërs’ (blz. 137-142) ook in op de verschillende grondwoorden voor liefhebben. Hij maakt duidelijk dat niet iedereen dezelfde uitleg geeft aan de verschillende woorden. Volgens Scholten zouden de verschillende woorden ook synoniemen van elkaar kunnen zijn.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen