Ter overweging

Prof. dr. J. van Genderen, Actuele thema’s uit de geloofsleer. Uitg. Kok, Kampen. f. 19,90. De in dit boek van 131 bladzijden beschreven thema’s zijn door prof. Van Genderen behandeld op de bekende vormingswerkcursussen die op verschillende plaatsen worden gehouden. Het zijn de thema’s „Geloven in God de Vader”, „Gods voorzienigheid”, „De verzoening door Christus”, „Het werk van de Heilige Geest” en „De mens in zijn verhouding tot God”. Duidelijk en verantwoord worden deze thema’s belicht, waarbij het vooral gaat om het licht dat Gods Woord op de behandelde zaak werpt. Telkens weer laat de schrijver zien hoe de gereformeerde belijdenis dat Woord van God naspreekt, niet het minst juist inzake die thema’s die vandaag de dag in geding - dus „actueel” - zijn. Om een voorbeeld te noemen: zondag 9 en 10 van de Catechismus worden nogal eens fel betwist. Dat is overbekend. Prof. Van Genderen laat zien dat er „genoeg bijbelse grond” is voor deze belijdenis (blz. 57). De gereformeerde geloofsleer is bijbels, pastoraal van karakter. Zo zou er meer te noemen zijn. De ambtsdrager die weet heeft van luisteren in de gemeente op huisbezoek enz. - een eerste vereiste -, diens oor wordt gescherpt wanneer hij zich de stof eigen heeft gemaakt die prof. Van Genderen hier zo eenvoudig, helder en actueel aanbiedt; hij zal leren verstaan en geestelijk leiding weten te geven tot opbouw van de gemeente! Met de cursusgangers zal hij de schrijver dankbaar ervoor zijn.

Dr. W.H. Velema, De breuk in de Gereformeerde Oecumenische Synode. Uitg. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam.

In deze brochure (74 blz.) biedt prof. Velema, die onze kerken vertegenwoordigde op de laatste G.O.S.-vergadering te Harare, verslag en verantwoording van de gang van za ken, waarover de pers destijds nogal geruchtmakend publiceerde. De persberichten toen wekten de schijn dat de kern van de zaak min of meer naar de periferie werd ge drongen door bepaalde ethische kwesties - die naar hun aard voer voor publiciteit zijn, kwesties die altijd al makkelijk in het gehoor en graag op de tong lagen, maar vooral heden ten dage de waarheidsvraag vaardig doen omzeilen. Zonder die kwesties terzijde te schuiven maakt prof. Velema duidelijk dat de kernvraag juist in het oecumenisch met elkaar omgaan als kerken van gereformeerde belijdenis is: steriliseert de G.O.S. - sinds Harare G.O.R. = G.O. Raad - zichzelf niet door de eigen grondslag zo niet te verloochenen dan toch te ondermijnen? Neemt de G.O.R/S. de eigen grondslag als ba sis van wederzijds vertrouwen in de oecumenische omgang van kerken met elkaar nog serieus wanneer ingestemd wordt, althans getolereerd wordt wat de Gereformeerde Kerken van Nederland ten aanzien van de Heilige Schrift hebben uitgesproken? Met soms uitvoerige citaten toont prof. Velema aan dat dat helaas niet het geval is. Ergens in zijn betoog herinnert hij aan de dopersen in hun kritiek op de gereformeerde Refor matie (blz. 24): de menselijke ervaring krijgt - zoals hij dat noemt -een „medeconstituerende” plaats in de openbaring (13, 22, 58). Wie denkt dan onwillekeurig niet aan het lumen internum, het inwendige licht van de dopersen? Het „modern-orthodox” - zoals men in de GKN de eigen positie aanduidt (22) - omgaan met de Schrift en zijn gezag verschilt wezenlijk niet zoveel van de doperse Schrifthantering, zoveel eeuwen geleden. Scherp analyseert de schrijver deze modern-orthodoxe geestesstroming in de GKN met haar dopers-scholastieke inslag en ethische consequenties, die zich bijna mas saal van de „leiding” van de GKN heeft meester gemaakt en nu kennelijk - strijdbaar van huis uit - ook van de G.O.R., althans die G.O.R. heeft meegekregen ondanks de eens aanvaarde grondslag, daarmee in principe het oecumenische verkeer blokkerend, èn het wezenskenmerk „gereformeerd” verspelend. Kortom een belangrijke brochure met veel informatie! Dat men soms tot bizarre constructies komt blijkt uit een citaat (21) uit een GKN-geschrift, waarin gesproken wordt - het betreft openbaring die „niet buiten de duiding van onze ervaring omgaat” - over „een verhaal” dat „oor krijgt”, dat „zwicht”! Dit tussen haakjes: je hebt beslis” „inwendig licht” nodig om dat te begrijpen!!

J. van Baal, Ontglipt verleden. Tot 1947: Indisch bestuursambtenaar in vredeen oorlog. Uitg. Wever, Franeker.

De schrijver van dit interessante boek (510 blz.) was van 1953 tot 1958 gouverneur van Nederlands Nieuw Guinea, het huidige Irian Jaya. In dit boek vertelt hij over zijn jeugd (in Scheveningen) en studie (in Leiden) en over de eerste periode als bestuursambtenaar in het toenmalige Nederlands-Indië van 1934 tot 1947. Hij hoopt blijkens de „Verantwoording” tijd van leven te ontvangen om ook nog de volgende periode van 1947 tot 1958 te beschrijven. De religieuze ontwikkeling die hij doormaakte - van gereformeerde afkomst - komt uiteraard ook aan de orde, zij het min of meer zijdelings (in andere geschriften schrijft hij over zijn godsdienstige visie uitvoeriger). In de Jappentijd verbleef de schrijver o.m. in het kamp Pare Pare, waar wijlen ds. Bikker de „interne leiding” had, een „moedig en vastberaden man” (417). Het boek van Rik Valkenburg „Het Appel is afgelopen” dat ook over het kampleven gaat o.a. in Pare Pare, wordt stevig gekraakt („meer geïnteresseerd in stichtelijkheden dan in zakelijkheid” -416 v.). Het wachten is dus nu op de memoires tot 1958, een intrigerende periode in ons koloniaal verleden.

Robert P. Ericksen, Theologen onder Hitler. Gerhard Kittel, Paul Althaus, Emanuel Hirsch. Uitg. Wever, Franeker. Prijs f. 39,50.

De vraag hoe het toch mogelijk was dat zoveel christenen in de Hitlertijd het nationaalsocialisme konden en wilden accepteren en steunen, is sinds de Tweede Wereldoorlog steeds weer gesteld. Immers het christelijke geloof en de nazi-ideologie sluiten elkaar radicaal uit. We vragen ons nú af: zagen de Duitse christenen dat dan niet? ’t Waren slechts weinigen die daarvoor oog hadden. De grote massa liep praktisch kritiekloos achter Hitler aan. Zelfs internationaal gerespecteerde theologen als de in dit boek (243 blz.) besproken theologen, die zichzelf als oprechte christenen beschouwden, steunden Hitler. Dit boek wil inzicht geven in de gecompliceerde achtergronden en motieven die mensen als Kittel, Althaus en Hirsch tot hun positiekeuze brachten. Het zou te ver voeren breed hierop in te gaan. De schrijver, Amerikaans historicus, schetst hoe gecompliceerd het antwoord op de gestelde vraag in zo’n situatie wel moet zijn. Nadruk legt hij op wat hij noemt „de crisis van het modernisme”, een „crisis” - dat wordt wel duidelijk - die nog geen absoluut verleden tijd is.

Drs. Th. Peppink, Een hand vol licht. Bijbelse overdenkingen - Nieuwe Testament. Uitg. Van den Berg, Kampen. Prijs f. 14,50.

Deze bundel meditaties (91 blz.) getuigen van eigen visie en aanpak, soms verrassend, soms wat vreemd, maar steeds stemmen ze tot nadenken. De „grijze cellen” - een verschillende keren voorkomende uitdrukking (aan Havank ontleend?) - mogen niet op non-actief gesteld worden, maar het hart evenmin! Dat maakt de meditator ons wel duidelijk. Wie wat anders zoekt dan twaalf in een dozijn, vindt hier stof ter overdenking en behoeft voor cliches niet beducht te zijn.

Dr. J. Hoek, Leven en dood in Hoger hand. Uitg. De Groot-Goudriaan, Kampen. f. 22,50. De schrijver stelt in dit boek (152 blz.) allerlei vragen rondom het leven en de dood aan de orde en zoekt te midden van de vele, sterk divergerende antwoorden die heden ten dage daarop gegeven worden, het antwoord vanuit Gods Woord. Zaken als euthanasie, suicide, stervensbegeleiding, begrafenis, orgaantransplantatie, verwerking van verdriet, worden breedvoerig besproken, waarbij gespreksvragen en literatuuraanwijzing voor verdergaande studie in gesprekskringen enz. handreiking bieden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen