Dordt is niet verdord

Zijn we dankbaar voor de Dordtse Leerregels? Deze vraag roept onwillekeurig gedachten op. De kerkelijke situatie was in de 16e eeuw niet rooskleurig. Door een felle strijd is het gekomen tot samenstelling van de Dordtse Leerregels. Duidelijk kwam aan het licht dat er waren die wel met de reformatie meegegaan waren, maar die de gereformeerde belijdenis niet van harte aanvaard hadden. Formeel hield men zich aan de belijdenis, maar in de praktijk bleek het anders te zijn. Bijzonder als het ging over de predestinatie en het werk van de verlossing door Jezus Christus. Door de jaren heen zijn er zulke personen geweest met afwijkende opvattingen, maar nu wordt het zelfs zo gezegd dat de bovengenoemde zaak, met de Dordtse Leerregels incluis, een achterhaalde zaak is. Men spreekt zich als volgt hierover uit: Zeker, de leerregels zijn kerkelijke geschriften geworden, maar het zijn uiteindelijk menselijke geschriften en voor correctie vatbaar. Ook mag niet vergeten worden, zo wordt er gezegd, dat de Dordtse Leerregels de tijdgeest van toen ademen en wij leven in de 21e eeuw. We leven zelfs in een heel andere tijd. Een tijd die ons oproept met heel andere vragen bezig te zijn en op heel andere gebieden richting te geven. De bezinning gaat niet meer over de leer en zeker niet over de dogmatiek, maar over het leven. Hoe staan we in het leven. Hoe is de houding tot de naaste en wat doen we voor en met de naaste. In het kerkelijk leven valt het accent op de levensheiliging. Maar nogal gevuld naar menselijk visie. Eenzijdig gevuld uit het Woord van God. De kerk is in verschillend opzicht in beweging.

De beleden leer
Gaat het over de afwijkende gevoelens in de 16e eeuw: zij kwamen bijzonder na de dood van Arminius naar voren. Zijn geestverwanten stelden de zogenaamde Remonstrantie op. Daarin werd het belijden vastgelegd. Daardoor was terugkeer tot het gereformeerd belijden uitgesloten. Dit nu heeft geleid tot het besluit en de uitspraak van de Nationale Synode te Dordrecht 1619. Aan de besluitvorming en zo de samenstelling van de leerregels hebben naast de Hollandse afgevaardigden ook vele buitenlandse theologen deelgenomen. Men kwam tot een eenparig besluit en zo tot het publiceren van de leerregels. De conclusie was en is: geen herziening van de belijdenis, maar zelfs verbreding en verdieping daarvan. Alles voluit naar de Schriften. Daarna is dit op diverse synoden beleden. Bijzonder in afgescheiden kerken. Wanneer we de leerregels inzien, dan worden we gewezen op twee delen. In het eerste deel wordt een uiteenzetting gegeven van de Bijbelse leer en in het tweede deel wordt gewezen op de verwerping van de dwalingen. In het eerste hoofdstuk gaat over de Goddelijke verkiezing en verwerping. In het tweede over de dood van Christus en de verlossing door deze. In het derde en vierde hoofdstuk wordt gewezen op des mensen verdorvenheid en de bekering tot God. In het vijfde hoofdstuk gaat het over de volharding van de heiligen.

De bestreden dwalingen
In het tweede deel worden duidelijk de dwalingen weergegeven. De verkiezing van God ontkende men niet. Maar zij rust op een vooruitgezien geloof. Wie er toe komt of niet: de daad van de mens spreekt erin mee. Gaat het over het sterven van Christus: Christus is voor allen gestorven. De mogelijkheid tot verlossing is er. Welk een Evangelie. Maar die mogelijkheid moet tot werkelijkheid gemaakt worden door de daad van de mens. Het geloven wordt gezien als daad van de mens. Dus grijp de kansen die God u heeft gegeven. Gaat het over het geloof: zeker, het is Gods gave. Maar tot aanneming en verwerkelijking ervan moet de mens komen. Hij heeft daartoe het vermogen. Er is sprake van de medewerkende genade van God. Men kan het ook nalaten. Alles ligt in de wilsbeschikking van de mens. Doen volharden of nalatigheid. Zelfs verlies van de zaligheid. Op grond van Gods Woord werd dit weerlegd. Men had de eer van God lief en het heil van zondaren op het oog.

Prediking
De Dordtse Leerregels zijn ook leidinggevend voor het geestelijk leven, van zelf ontbrak leiding voor de prediking niet. Voor de inhoud van de prediking kan een predikant bij de leerregels terecht. Zeker, naar dat de tekst vraagt en beoogt. Invulling mag in geen enkel opzicht gebeuren. Dan gaan we de preek geestelijk maken en dat is tegen de wil van de Heere. Ontbreekt bevinding, dan lijdt de gemeente geestelijke armoede. De gemeente moet het dan doen met mooie gezegden of voor het oog schitterende vuurpijlen die wat doen voor een ogenblik. Laten we letten op de Dordtse Leerregels, wat lezen we daar veel. Lijnen worden getrokken voor het geloofsleven. Op welk een wijze wordt gesproken over de verkiezing. Pastoraal onderwijs wordt gegeven. Hoe wordt er ingegaan op de belofte van God en het doel ervan. Getekend wordt het werk van de Heilige Geest in de zondaar, met realisering ervan. Het geloof naar de Schrift wordt behandeld. Als Gods gave. We lezen over het onderscheid in geloofsbeleving. Een tekening van het bestreden geloof en de versterking daarvan wordt gegeven. Sprekend, veelzeggend, is de uitdrukking: het aanschijn van de verzoende God is de Godvruchtige zoeter dan het leven en de verberging ervan bitterder dan de dood. Gaat het over de volharding en de verzekering, daarover wordt rijk onderwijs gegeven. Niet een algemene tekening, maar heel gericht. In de Dordtse Leerregels staat: Dit werk Zijner genade begint de Heere te werken door de prediking van het Evangelie. Hij bewaart en achtervolgt en volbrengt door het horen, lezen en overleggen mitsgaders door vermaningen, bedreigingen, beloften en het gebruik van de sacramenten, DL hoofdstuk 5 par. 14.

Geestelijke erfenis
Het is onbegrijpelijk dat een columnist, nota bene een docent theologie, in het Ref. Dagblad (27- 11-2012) predikanten adviseerde om voor de preekvoorbereiding niet voorbij te gaan aan de moderne literatuur. Je kunt desnoods wel een oudvader minder lezen. Door deze manier van studie zouden de preken beter en scherper zijn. Dat is evenwel nog een open vraag. Gelet op de werkelijkheid in het breed kerkelijk leven, zou meer het Schriftuurlijk confessioneel gehalte in de prediking aan de orde moeten komen. De vraag kan opkomen: weet men nog wat bevindelijke prediking is? Het lijkt dat de geestelijke erfenis die we hebben al meer als onbegrijpelijk verwezen wordt naar het kerkelijk museum. Men komt al meer los te staan van het verleden, zelfs van eigen kerk. Hebben mannen broeders alleen maar gepreekt, gestreden en geleden voor leden van hun tijd? In het verleden werd minachting niet gehoord. Maar in het heden moet de vraag gesteld worden: waarom dragen we nog hun kerkelijke naam? Kan de praktijk van die naam getoetst worden aan de inzet van het verleden? Die erfenis uit het verleden zou meer moeten spreken en werken in heel het gemeentelijke leven. Bijzonder in prediking en catechese. Het herdenken van het Godsgeschenk in 1563, de Heidelbergse Catechismus, nu 450 jaar geleden tot stand gekomen, zij geen vertoon, maar er dient bezinning te zijn en gebed tot beleving en doorwerking van wat in dat kostelijk leerboek beschreven staat. Het is niet overdreven, maar het is een schatboek door de Heere gegeven. Hierbij dient betrokken te worden wat de broeders van Dordt toegevoegd hebben met de Dordtse Leerregels. De inhoud van de leerregels is hoogst belangrijk voor onze tijd. In het besluit van de Dordtse Leerregels staat ondermeer: De Zone Gods, Jezus Christus, Die ter rechterhand van Zijn Vader zit en de mensen gaven geeft, heilige ons in de waarheid; brenge degenen die verdwaald zijn tot de waarheid; stoppe de lasteraars van de gezonde leer hun monden en begiftige de getrouwe dienaars van Zijn Woord met de Geest der wijsheid en des onderscheids, opdat al hun redenen mogen gedijen ter eer van God en tot stichting der toehoorders. Amen. We komen tot de conclusie: Dordt is niet verdord. Het kan ook niet, want men is verlicht geworden door de Heilige Geest. In het credo spreekt de Heilige Schrift.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen