CALVIJN HANDBOEK

Dat 2009 een Calvijnjaar is, zal niemand zijn ontgaan. Er is inmiddels een vloed aan uitgaven van en studies over de reformator van Genève verschenen en er is ons ook nog het nodige in het vooruitzicht gesteld. Te midden van dat alles is ook eind vorig jaar dit Calvijn Handboek uitgekomen, onder redactie van prof. H.J. Selderhuis. Een keur van Calvijnkenners uit binnen- en buitenland heeft eraan bijgedragen.

Na een eerste deel - Oriëntatie - volgen een 150 bladzijden die gewijd zijn aan de persoon Calvijn. De plaatsen waar hij gewerkt heeft passeren de revue en ook de contacten die hij onderhield met anderen, tot in Oost- en Zuid-Europa toe.

Aan Calvijns werk zijn een 250 bladzijden besteed. Bekend is hij van zijn Institutie, een meesterwerk van de eerste orde, waaraan hij zijn leven lang is blijven schaven. Maar hij preekte ook - en niet weinig! - en legde de Schrift met het oog daarop uit. Zijn commentaren kenmerken zich door een zorgvuldig luisteren naar de Schrift en zijn daarom vandaag nog altijd zeer bruikbaar. En - niet te vergeten - zijn er ook de brieven, want alleen zó kon hij contact onderhouden door heel Europa heen.

De thema’s van Calvijns theologie komen ook aan de orde, zoals de leer van de Schrift, de voorzienigheid, de verkiezing, de rechtvaardiging enzovoort. Het viel me op, dat er geen hoofdstuk thematisch gewijd is aan de heiliging en de overdenking van het toekomende leven, toch waarlijk geen zijlijnen in Calvijns denken.

Verschillende bijdragen richten zich op een thema, dat verband houdt met de kerk. Calvijn was geen academisch theoloog in de zin, dat hij voor zichzelf een theologie ontwikkelde. Hij dacht en leefde met het oog op de kerk.

Het vierde en laatste deel is gewijd aan de doorwerking van Calvijns gedachtegoed op diverse gebieden, zoals de liturgie, de wetenschap en de spiritualiteit, maar ook - wellicht verrassend - op het terrein van kunst en literatuur en van de politiek en het sociale leven. De even bekende als prikkelende these van Max Weber, die een verband heeft gelegd tussen het calvinisme en het ontstaan van het kapitalisme komt niet thematisch aan de orde.

De belangrijkste invloed van Calvijn moeten we uiteraard zoeken op het terrein van kerk en theologie. Tekenend is wel, dat de afsluitende hoofdstukken gewijd zijn aan de Calvijn-receptie in respectievelijk Afrika, Azië en Amerika. Emigratie en zending hebben in de twintigste eeuw voor een verbreiding van Calvijns erfgoed over de gehele wereld gezorgd. Daarbij is niet enkel sprake van een doorgeven van Europa en Amerika uit naar andere delen van de wereld, maar inmiddels ook andersom: men leest daar Calvijn met nieuwe ogen en we krijgen de reformator op die manier ook weer bij ons terug!

Met genoegen en gepaste trots noteer ik, dat diverse bijdragen door Apeldoornse docenten geschreven zijn en ook, dat deze bundel dit jaar ook in andere talen is verschenen of zal uitkomen.

n.a.v. H.J. Selderhuis (red.), Calvijn Handboek. Uitg. Kok Kampen 2008, 653 blz., € 75,=

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen