BRUIDSBRIEVEN UIT DE CEL

Dietrich Bonhöffer, Maria von Wedemeyer, BRUIDSBRIEVEN UIT DE CEL, J943-1945, 290 blz., ƒ 39, 95, J.J. Groen en Zoon, Leiden 1995.

Bonhöffer is nooit zo tot zijn vurig begeerde trouwdag gekomen, maar zijn huwelijkskeuze stond onwrikbaar vast, en die van zijn bruid niet minder, ondanks de tegenwerking vanwege het verschil in jaren: Bonhöffer was 37 jaar oud, Maria von Wedemeyer 19, en ondanks het feit dat ze eigenlijk nauwelijks, zolang zij elkaar gekend hebben, een uurtje samen zijn geweest. Pas bij haar overlijden in Amerika heeft zij de door Bonhöffer geschreven brieven, samen met die van haarzelf, aan haar beste vriendin, Ruth-Alice von Bismarck, afgestaan en voor publikatie vrij willen geven, en deze heeft, samen met Dietrichs vriend Ulrich Kabitz, de uitgave ervan verzorgd. Eberhard Bethge, Bonhöffers vriend en latere biograaf, schreef een persoonlijk dank-en nawoord.

Dit boek is ontroerend menselijk, haast een emotionele en emotionaliserende roman. Uit iedere brief blijkt Bonhöffers menselijkheid, en zijn verworteling in de, vaak adellijke, hogere Pruisische kringen, met hun liefde voor correctheid, fairheid en autoriteit, maar bovenal blijkt hoezeer hij zich vóór alles predikant wist. Het voorgenomen huwelijk stond, net als eens dat van Bethge, mede vanwege het leeftijdsverschil, onder hoge spanning. Ook

bij Maria is echter geen aarzeling te bespeuren. Uit haar (vele) brieven komt zij naar voren als een zeer getalenteerde en vastbesloten jonge vrouw met groot invoelingsvermogen en plichtsbesef, en een sterk onafhankelijkheidsgevoel, dat later wellicht tot enige dominantie heeft geleid. Bovendien was zij mooi.

Ik ben erg blij met dit ontroerende boek, verschenen in de tijd van de herdenking van de bevrijding, en niet in het minst omdat het de levensloop van Maria zo openhartig volgt: haar (later stukgelopen) huwelijk met Paul-Wemer Schniewind, haar studie en carrière (wiskunde: informatica) in Amerika, haar tweede huwelijk (eveneens ontbonden) en haar tweede carrière na haar veertigste jaar, die haar zelfs doet participeren in de toelevering van informatica aan het Pentagon tijdens de Vietnamoorlog. En daarbij haar trouw aan de verloving uit haar jeugd, en aan de Bonhöffer-kring en - familie, en aan het geloof en het zendingswerk.

Naast de theologische waarde - het is een aanvulling op wat we van Bonhöffer wisten - heeft dit boek vooral een menselijke betekenis: zo wordt het christenleven in gebrokenheid geleefd, en is ieder zichzelf. Zowel in het kamp, als tussen de familie, maar ook tijdens de maatschappelijke vlucht omhoog.

Z.

S.M.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen