Berouw

Berouw is spijt hebben over iets wat men verkeerd heeft gedaan. Maar God kan toch nooit iets verkeerds doen? God kan daarom toch nooit berouw hebben? Toch spreekt de Bijbel erover.
In één van de eerste hoofdstukken al. Genesis 6:5: Het berouwt Mij dat Ik de mens gemaakt heb. We komen het verder tegen in 1Samuël 15: God heeft berouw dat Hij Saul heeft aangesteld tot koning. Deze twee schriftplaatsen zijn overigens de enige waar het gaat over Gods betrouw ten kwade. We bedoelen er mee dat hier het berouw van God uitloopt op oordeel en verwerping.
Veel meer echter zijn de teksten die gaan over Gods berouw ten goede. Dan heeft God het oordeel aangekondigd, maar Hij voert het toch niet uit. Lees bijvoorbeeld Hosea 11:8. Hier zegt de Heere dat Hij Israël zou moeten straffen. Maar Ik kan het niet! Al Mijn berouw is te zamen ontstoken. Er is iets in het hart van God dat Hem tegenhoudt om de straf uit te voeren. Het is Zijn innerlijke barmhartigheid. Hier is Gods berouw een uitdrukking voor God s mededogen. Hij zou moeten straffen, maar doet het niet.
Zo kan het berouw van God een pleitgrond zijn voor de bidder om God te smeken om vergeving. Ken je dat roepen? We vinden dat in Joël 2:13,14. De profeet Joël roept het volk op tot bekering en gebed. Hij wijst hen er op dat God berouw heeft over het kwade. De Heere heeft graag berouw over het aangezegde oordeel om het niet uit te voeren. Zo is Gods berouw een bron van hoop en een pleitgrond voor jou die jezelf alleen maar kunt aanklagen voor God en nergens anders op kan rekenen dat God jou straft.

Als we nadenken over de vraag hoe de alwijze en algoede God berouw kan hebben moeten we er erg in hebben dat we niet alle betekenisaspecten van ons menselijk berouw zomaar kunnen overbrengen op God. Het is niet dat God achteraf moet zeggen dat Hij Zich vergist heeft. Of dat Hij bij nader inzien moet zeggen het verkeerd te hebben gedaan. Maar het is een menselijke manier van spreken over God. Het wil zeggen dat God niet onbewogen is bij wat er allemaal gebeurt. Wanneer er staat dat het God berouwt dat Hij de mens gemaakt heeft (Gen.6) en dat Hij Saul tot koning heeft aangesteld (1Sam.15), dan wil de Bijbel hiermee duidelijk maken hoe vreselijk God de zonde vindt. Net zo vreselijk vindt Hij jouw zonden.

Opmerkelijk is wat we lezen in 1 Samuël 15. Enerzijds zegt God in vers 11 dat Hij berouw heeft over het feit dat Hij Saul tot koning heeft gemaakt. In dat zelfde hoofdstuk lezen we ook dat God niet als een mens berouw heeft. Hij is geen mens dat Hem iets berouwen zou (vers 29). Hier lezen we in één hoofdstuk dat God berouw heeft en dat Hij geen berouw kan hebben. Blijkbaar sluit het één het ander niet uit. God heeft berouw, maar dat is iets anders dan het menselijk berouw als zou Hij zich vergist hebben en het verkeerd hebben gedaan. God heeft berouw, niet omdat Hij iets verkeerds heeft gedaan, maar omdat Saul iets verkeerds heeft gedaan. God besluit om het koningschap van Saul af te nemen en het aan een ander (David) te geven.
Het is belangrijk om er op te letten dat God het besluit om Israël een koning te geven niet terugneemt. God heeft daar geen berouw van. Israël zal een koning hebben. Maar God zal hen een andere, een betere koning geven. God verandert Zijn handelwijze om het op en betere manier voort te kunnen zetten. God houdt echter aan Zijn uiteindelijke plan vast. Israël zal een koning hebben.
Iemand heeft de vergelijking gemaakt met twee termen uit de krijgskunst: strategie en tactiek. De strategie is het totaal-plan waarin de doelen zijn omgeschreven en vastgelegd. De tactiek is er opgericht om de gestelde doelen te bereiken. Tijdens de strijd kan de tactiek, afhankelijk van de omstandigheden, veranderen. Maar een goed generaal houdt vast aan zijn strategie. Het uiteindelijke doel past hij niet aan. Het is een gebrekkige vergelijking, maar zou je Gods berouw kunnen omschrijven.
Hij zegt: Mijn raad zal bestaan en Ik zal al Mijn welbehagen doen (Jesaja 46:10).

Ds. J. C. den Ouden, Rijssen

Voor deze rubriek kun je vragen insturen.
Schrijf of mail naar Terdege Jouw vragen, Postbus 75, 7300 AB Apeldoorn; redactie@terdege.nl

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen