Vechten om waspoeder en toiletpapier

Naarmate de magische datum van 15 januari naderbij kwam, namen evenals veel mede-Europeanen, ook onze zuiderburen het kordate besluit de provisiekasten eens goed aan te vullen. Er zou oorlog komen, dat stond als een paal boven water, en bij een oorlog hoort onder meer schaarste, zo was de redenering. Dat men door te hamsteren die schaarste zelf metterdaad veroorzaakt, bleek alras: kruideniers, supermarkten en warenhuizen konden de voorraden niet aangesleept krijgen en vertoonden op een gegeven moment lege schappen.

Favoriete produkten waren onder meer suiker, koffie, thee, rijst, bloem, olie vetten, zeep, zout, conserven, zuivelprodukten en toiletpapier. Ook stookolie voor de centrale verwarming was een gewild produkt, zij het dat, toen de olieprijs een dalende lijn begon te vertonen, de belangstelling voor de brandstof snel inzakte en bestellingen alsnog werden afgezegd.

Voorbereid

Je hoeft geen economie te hebben gestudeerd om te kunnen voorspellen dat dergelijk excessief koopgedrag de inflatie zeer ongunstig kan beïnvloeden. Het ministerie van economische zaken hield de vinger dan ook aan de pols. Tientallen controleurs van de economische inspectiedienst trokken het land door en registreerden de stand van zaken bij zo'n 1500 producenten en distributeurs. De resultaten van dat onderzoek werden gisteren bekendgemaakt. Hoewel de hamsterwoede volgens de ambtenaren duidelijk aan het afnemen was, werden nog steeds verhoogde omzetten van drie tot vijf maal de normale hoeveelheden gedraaid.

Veel winkeliers, aldus gisteren het dagblad "De Morgen", waren goed op de problemen voorbereid. Al voor het VN-ultimatum aan Saddam Hoessein verliep, hadden ze extra voorraden in huis gehaald. Van het achterhouden van produkten of grondstoffen, om zodoende de prijzen kunstmatig op te drijven, was geen sprake. Uitzonderlijke prijsstijgingen werden niet vastgesteld. Ook voor goederen die zich in een verhoogde afzet mochten verhogen, golden de in de reclamefolders aangekondigde kortingen.

Wat extra's

De dreiging van prijsstijgingen is voorlopig afgewend. Minister Claes van economische zaken, die zowel consumenten als middenstanders prees voor hun verstandige gedrag, wil de zaak wel graag goed in de peiling houden. De met controle belaste ambtenaren blijven steekproeven nemen in bedrijven. Mochten de prijzen ten gevolge van een nieuwe hamsterwoede de lucht ingaan, dan zijn er ministeriële maatregelen te verwachten.

Het vervelende van hamsteren is dat mensen uit angst voor tekorten zelf tekorten creëren, waardoor anderen ook weer genoodzaakt zijn voorzorgsmaatregelen te nemen, enzovoorts. Op die manier dwingt men elkaar dus in feite tot het doen van extra aankopen.

Een Vlaamse huisvrouw, wier naam niet zonodig in de krant hoeft, vertelt dat ze beslist niet heeft meegedaan aan de hamsterwoede. „Wel heb ik, voordat de oorlog in de Golf begon, wat extra's ingeslagen". Ze heeft de Tweede Wereldoorlog meegemaakt; was een deel van de oorlogsjaren geëvacueerd in het Gooi, waar „grote schaarste" was. „Maar tegen een hongerwinter kun je natuurlijk niet ophamsteren, dat is iets heel anders".

Ook herinnert ze zich een periode uit de jaren vijftig, toen er ineens een run werd gedaan op de kruideniers. „Het was in '56 of '57, toen er ook iets aan het rommelen was in het Midden-Oosten".

Uit voorzorg had ze nu wat extra pakken suiker en rijst in huis gehaald. Ook andere levensmiddelen had ze tevoren gekocht, „zodat ik, toen de oorlog uitbrak, niet naar de winkel hoefde. En van anderen heb ik inderdaad gehoord dat veel dingen toen niet meer te krijgen waren".

Echt grootscheeps hamsteren vindt ze onzin, maar je moet volgens haar gewoon zorgen dat je niet ineens voor verrassingen komt te staan. „Ik ken een paar meisjes die op kamers wonen en die ik had aangeraden wat koffie extra in huis te hebben. En inderdaad, een van hen kreeg bezoek, er was geen koffie in huis, en bij de supermarkt was het uitverkocht".

Spanningen

Mevrouw Uleners uit Genk is de nuchterheid zelve en vindt het bespottelijk dat mensen bij wijze van spreken aan het vechten waren om toiletpapier. Zelf deed ze er niet aan mee, maar ze zag wel de gevolgen van het hamsteren: „Bepaalde produkten waren volledig uitverkocht. Hele rekken lagen leeg, of je mocht nog maar maximaal én pak koffie per klant meenemen. Waspoeder, daar is ook geweldig mee gehamsterd. Ach, als de oorlog echt lang duurt, wordt het misschien anders. En wanneer er helemaal niks meer te krijgen is, zullen we het moeten doen met wat we hebben. En ahernatieven verzinnen, hoewel ik me daar nog niet zo gauw iets bij kan voorstellen".

Mevrouw Uleners wordt eigenlijk door een ander aspect van de Golfoorlog veel meer beziggehouden. Ze is lerares aan de Evangelische Modevakschool in haar woonplaats, waar voornamelijk Turkse moslimmeisjes les krijgen. De spanningen zijn al aardig opgelopen. „Ze zijn natuurUjk allemaal fanatiek vóór Hoessein. Toen de eerste raketten op Israël neerkwamen, was het: Juffrouw, ziet u nu wel dat-ie doet wat hij zegt? Dat kon ik uiteraard niet over mijn kant laten gaan, daar moest ik wel op reageren. Later heb ik er bewust niet meer over willen praten, en ik heb ook niet toegestaan dat ze radio's mee naar school namen. Maar onder elkaar praten ze er wel over. In het Turks, dus dat kan ik niet verstaan, maar ik hoor natuurlijk wel iedere keer die naam vallen. Ja, als we ze het Evangelie uitleggen, luisteren ze ook geboeid hoor. Maar ze blijven fanatiek".

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen