Herinneringen van een politiek dier

Het huidige stelsel van sociale zekerheid lijdt aan tenminste twee gebreken: het is met z'n vele wetten en regelingen erg ondoorzichtig en, op termijn, onbetaalbaar. De politiek breekt zich daarom al jaren het hoofd over de vraag hoe dat stelsel herzien kan en moet worden. Ook 'paars' zal op dit punt op enig moment kleur moeten bekennen, en dan zou dat wel eens de lakmoesproef kunnen worden voor de houdbaarheid van deze extra-ordinaire coalitie.

Een van de architecten van het bestaande stelsel van sociale zekerheid was een confessioneel, de in 1990 overleden Rooms-katholieke politicus G.M.J. Veldkamp. Deze KVP'er kan zich in de christelijk-sociale traditie meten met mannen als Kuyper, ds. Talma en Aalberse, stuk voor stuk politici die een sociaal wetgevend programma op hun naam wisten te brengen waar zelfs sociaal-democraten u tegen moeten zeggen. Op Veldkamps conto staat o.a. de WAO, alsmede de optrekking van de AOW en de AWW tot een sociaal minimum.

Geldingsdrang

Het beeld dat van Veldkamp is blijven hangen is dat van een daadkrachtig bestuurder, iemand ook die een sterke geldingsdrang had en z'n mening bepaald niet onder stoelen of banken stak, een combinatie van eigenschappen die in z'n algemeenheid, en zeker op het Binnenhof, garant staat voor een vrij tumultueus politiek leven. Dat beeld wordt bevestigd in de 'Herinneringen' van Veldkamp, die twee jaar geleden in boekvorm verschenen. De ondertitel luidt: 'Le carnaval des animaux politiques'. Het 'politiekste dier' is ongetwijfeld Gerard Veldkamp zelf. De eerste les in de politiek kreeg de in een door-en-door Rooms-katholiek milieu (Breda) opgegroeide Veldkamp van z'n vader. Toen de jonge Gerard het lidmaatschap van de neu- trale zwemclub De Baronie van z'n moeder en van de katholieke school moest opgeven omdat dat niet strook- te met het zuilenpatroon uit die da- gen, bedacht vader Veldkamp een list: bedank voor het lidmaatschap, regel dat je toch mee mag zwemmen, dan wordt ik wel donateur. Aldus ge- schiedde, waarmee het principe prachtig pragmatisch was ingevuld. Deze les in de politiek heeft Veld- kamp vele jaren in de praktijk ge- bracht. Op het politieke toneel ach- tereenvolgens als staatssecretaris Eco- nomische Zaken (1952-1958), staats- secretaris Sociale Zaken (1959-1961) en minister van Sociale Zaken en Volksgezondheid (1961-1967). In het Voorwoord schrijft prof. dr. J. Bergh- man, hoogleraar Sociale Zekerheid aan de Katholieke Universiteit van Brabant dan ook niet ten onrechte dat Veldkamp als beleidsverantwoorde- lijk bewindsman op basis van een weloverwogen en veelzijdige lange- termijnvisie "coherente en haalbare voorstellen" ontwikkelde.

Direct en doelbewust

p papier in de 'Herinneringen' is Veldkamp even direct en even doelbewust als dat hij was op het Binnenhof Over z'n politieke mede- en tegenstanders is hij recht-voor-z'n-raap. Niet voor niets liegint het boek met de zin: "Als ge iemand tot vriend wil houden, lees dan nooit wat hij geschreven heeft."

\'eldkamp, die zichzelf bepaald zag zitten, laat duidelijk doorschemeren wie van z'n collega-politici hij wel (Zijlstra bijvoorbeeld) en wie hij niet (Schmelzer, De Quay) zag zitten. Mede daardoor kan de lezer zich niet ) aan de indruk onttrekken dat het boek ook het karakter heeft van een afrekening en voor een belangrijk deel ook zelfrechtvaardiging. Overigens gebeurt dat, voorzover ik kan waarnemen, eerlijk en op basis van argumenten en stukken die Veldkamps kijk op de (verleden) gang van zaken in ieder geval aannemelijk maken.

Voor liefhebbers van de parlementaire geschiedenis zijn Veldkamps Herinneringen een must. Een echte memoires-traditie kent ons land niet, iets waar Veldkamp zelf trouwens ook nog even op in gaat. Deze Herinneringen mogen er, zeker in vergelijking met het schamele dat er wel ligt, zijn. De hoofdlijnen van het betoog worden afgewisseld door en gelardeerd met smakelijke details. Op die manier krijgt de lezer door de ogen van het politieke dier Veldkamp af en toe hele mooie inkijkjes in de stallen van de de departementen, de politieke partijen, de Kamer en de ministerraad.

N.a.v.:

prof dr. G.M.J. Veldkamp Herinneringen 1952-1967 Le carnaval des animaux politiques bewerkt door P.G.T. W. van Griensven enJ.M.M.J. Clerx Centrum voor Parlementaire Geschiedenis, Nijmegen SDU Uitgeverij Koninginnegracht, 's-Gravenhage, 1993 229 blz. Prijs: ƒ 39,90

M. de Bruyne

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen