De oecumenische beweging (14)

De verdeeldheid van de christelijke kerk, zoals die openbaar komt in de gehele wereld en ook in ons eigen land, zal ons steeds moeten blijven benauwen en we zullen dan ook bezig moeten zijn met de vraag hoe we uit al de moeilijkheden uitkomen. Is er nu een weg te vinden om tot eenheid van de kerk te komen, zonder dat tekort gedaan wordt aan de beginselen der Heilige Schrift? In ons vorige artikel hebben we gesproken over de weg, die door de oecumenische beweging is ingeslagen: we moeten elkaar leren verdragen, we moeten weten, dat we slechts een stukje van de waarheid kennen, terwijl een ander ook slechts een stukje van de waarheid heeft. We hebben deze weg echter afgewezen, omdat naar onze mening hiermee tekort gedaan wordt aan de waarheid van Gods Woord en men hierdoor al verder en verder van de belijdenis der kerk, zoals die in de eerste eeuwen van de christelijke kerk is gegroeid en ook in de tijd van de reformatie is uitgebouwd, afwijkt.

En we kunnen 't duidelijk zien, dat men met het woord verdraagzaamheid als sleutel tot oplossing van de moeilijkheden tengevolge van de verdeeldheid der kerk, het gezag van Gods Woord verkleint en voor een groot deel teniet doet. Dat vinden we nu als vrucht van de oecumenische beweging ook in onze eigen kerk. Toen in en na de oorlog de nieuwe koers zich steeds scherper ging aftekenen, kon men opmerken, dat juist op de verdraagzaamheid jegens elkander, alle nadruk werd gelegd. Op een vergadering, die we in die dagen bijwoonden, werd gezegd door een voorstander van de nieuwe koers: „We leven allemaal in een en dezelfde kerk, we zijn allemaal hervormd, maar we hebben tot nu toe naast elkaar geleefd, ja dikwijls hebben we tegenover elkaar gestaan, alsof we niet waren leden van dezelfde kerk. Daar moet nu een eind aan komen. We hebben door de oorlog en al de gebeurtenissen die hebben plaatsgevonden, leren zien, dat het zo niet langer kan. Vandaar dat we nieuwe en andere wegen moeten zoeken om met elkander in één kerk te wonen. Natuurlijk zijn we het niet terstond allemaal met elkaar eens, want het zou maar een saaie kerk wezen, waar we het allemaal eens zijn. We moeten echter elkanders mening leren respecteren. We moeten het aanvaarden dat een ander nu eenmaal andere gedachten heeft over de stukken des geloofs dan wijzelf. Dat is toch ook helemaal niet erg. Godsdienst is ook een zaak van het geweten. Men kan toch niet van iemand vragen, dat hij zijn geweten verkracht en zichzelf dwingt in het keurslijf van de mening van een ander. Daarom moeten we ruimte geven in de kerk aan alle eerlijke meningen, waarbij vanzelfsprekend hoort een zekere binding aan de Bijbel en aan het belijden der kerk. En wanneer we in zelfverloochening en liefde offers leren opbrengen, dan zullen we ervaren, dat we veel meer punten van overeenstemming hebben, dan punten van verschil. Wanneer we met elkaar aan de ronde tafel gaan zitten met de Bijbel in het midden, dan zullen we tot de verrassende ontdekking komen dat we in de grond der zaak broeders zijn."

En hoe menigmaal is dit niet in verschillende toonaarden herhaald: laten we toch eerlijk van elkaar aannemen, dat men een bepaalde kijk op de dingen heeft, laten we daarbij die bepaalde kijk aanvaarden en waarderen als een oprechte overtuiging, laten we verstaan dat toch niemand de gehele waarheid kan bezitten en dat ieder er maar een klein stukje van heeft en laten we samen bouwen aan het herstel van de kerk, vooral in de weg van het apostolaat^ Laten we trachten om samen alles te doen wat mogelijk is om de afgedwaalden tot de kerk terug te brengen en weer te brengen in de kring der gelovigen. Laten we elkaar dan respecteren in onze geloofsovertuigingen, daarbij wetende, dat we toch allemaal God willen liefhebben en de naaste willen winnen voor Gods Koninkrijk.

Maar we zullen verstaan, dat hiermee alle verschil in geloofsovertuiging gemaakt is tot een kwestie van ethiek. Het is nu zover, dat dit de hoogste christelijke wet geworden is: elkaar verdragen en elkaar respecteren. Maar wanneer men werkelijk onder het Woord Gods wil buigen en wanneer men werkelijk in gehoorzaamheid aan de Heilige Schrift wil wandelen, zullen we toch nimmer deze weg op mogen gaan. Natuurlijk zullen we elkaar in de kerk moeten verdragen. We zullen elkaar in de kerk ook als mens moeten respecteren. Maar de hoogste wet is niet de wet der verdraagzaamheid, maar de wet van God en zijn Woord. Voor ons geldt telkens weer de oproep van de profeet: Tot de wet en de getuige-

nis en anders geen dageraadl Wanneer het vraagstuk van de verdeeldheid op te lossen was met de voorschriften der ethiek, dan zou het kerkelijk vraagstuk niet zo moeilijk wezen. Dan zou de richtingsstrijd zeker spoedig tot een einde komen. Dan zou het onze plicht wezen om in deze weg de oplossing te zoeken van alle kerkelijke geschillen. En dan was de oplossing niet zo moeilijk te vinden als nu. Want het kerkelijk vraagstuk is niet een kwestie van onderlinge verdraagzaamheid. Het gaat in de diepste grond der zaak om de waarheid Gods. En we hebben reeds gezien hoe het Woord Gods niet verdraagzaam is, omdat Christus niet verdraagzaam is. Wie niet voor Hem is, is tegen Hem.

Daarom moeten we nogmaals waarschuwen, dat we nimmer in deze weg het richtingsvraagstuk in de Hervormde Kerk tot een goede oplossing brengen. Er mag nog zoveel onderling begrip wezen, er mag nog zoveel onderlinge liefde zijn voor elkander, wanneer het op die waarheid Gods aankomt, dan mag de gelovige niet weten van prijsgeven van een deel van die waarheid. We mogen ieder uitnemender achten dan onszelf, maar we mogen de waarheid Gods niet inruilen voor een bonte mengeling van meningen, omdat we in deze weg in verdraagzaamheid met elkander kunnen leven in de kerk.

Trouwens dat hiermee het richtingsvraagstuk niet opgelost wordt, bewijst wel de praktijk in die gemeenten, waar men zegt de onderlinge verdraagzaamheid te willen toepassen. We zijn hier immers niet op het vlak van de ethiek, maar op het vlak van de theologie, ja nog meer op het vlak van de Heilige Schrift, die ons van God gegeven is. En omdat het Woord van God komt, moeten we er ook onvoorwaardelijk voor buigen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen