Voor Oud en Jong

LXXXIV.

Cyprianus eerst heiden, daarna christen. Bisschop van Carthago.

De tweede beroemde kerkvader, die tot de Noord-Afrikaanse school behoorde, was Thascius Caecilius Cyprianus, die gewoonlijk alleen met laatstgenoemde naam wordt vermeld. Hij werd omstreeks het jaar 200 te Carthago, de hoofdstad destijds van Noord- Airika, uit een aanzienlijk geslacht geboren. Zijn ouders waren rijk en de heidense godsdienst toegedaan. Zij gaven hun zoon een opvoeding overeenkomstig hun stand en daar deze met grote gaven bedeeld was, blonk hij weldra tiit als een zeer welsprekend redenaar. Evenals zijn ouders leefde Cyprianus als heiden een weelderig leven. Wel hoorde hij van de christenen, maar van hun strenge zeden moest hij niets hebben. Daarin kwam echter op Gods tijd verandering.

Als middel daartoe diende een ouderhng, Caecilius geheten, die met zijn familie in Cyprianus' huis woonde. Door deze werd hij tot het onderzoeken van Gods Woord gebracht, wat onder de zegen des Heeren tot gevolg had, dat Cyprianus zich onder de catechumenen liet opnemen en omstreeks het jaar 245 zich ook liet dopen. Over zijn bekering heeft Cyprianus zelf geschreven. Zo schreef hij aan bisschop Donatus, dat hij, voordat hij gedoopt was, gebogen ging onder het gewicht zijner zonden, dat deze aarde hem geen vrede kon schenken en dat hij niet wist waar hij zou vinden wat waarheid is. Daarin kwam echter een hele ommekeer. Wat hem eerst onmogelijk voorkwam, werd voor hem mogelijk gemaakt. Het verborgene werd hem helder, het duister licht, kortom hij werd door het ontvangen van de HeiHge Geest, volgens zijn eigen getuigenis, in een nieuwe mens herschapen.

Cyprianus begon nu nog ijveriger de heilige geschriften en die van de verhchte kerkleraars te bestuderen, in het bijzonder die van Tertullianus, voor wie hij grote eerbied en hoogachting had. In zijn leven kwam door deze omzetting een grote verandering. Hij leidde een streng ingetogen leven en deelde in ruime mate van zijn vele goederen aan de armen uit. Voornamelijk weduwen en wezen, met name de familie van de hierboven genoemde Caecilius, werden door hem verzorgd. Cyprianus wijdde zich voorts geheel aan de dienst der kerk, eerst als diaken, vervolgens als ouderling en na de dood van bisschop Donatus, als bisschop van Carthago. Spontaan werd hem dit laatste ambt opgedragen. Eerst weigerde Cyprianus om het te aanvaarden, onder betuiging, dat hij zich voor zulk een gewichtig ambt, waardoor hij tot het hoofd der Noord- Afrikaanse kerk werd aangesteld, niet berekend gevoelde. Het volk hield echter niet op hem te smeken, maar nog weigerde Cyprianus. Ja, hij verwijderde zich zelfs heimelijk uit de stad om zich aan de op hem uitgeoefende aandrang te verzetten. Zijn verzet was echter tevergeefs. Een onafzienbare menigte zocht hem in zijn schuilplaats op en verdrong zich om zijn woning, niet ophoudend met hem te verzoeken het aar? geboden ambt te aanvaarden, zodat hij tenslotte voor de op hem uitgeoefende aandrang bezweek en zich aan de wil der gemeente onderwierp.

Toen Cyprianus bisschop werd, hadden de christenen geen last van vervolging. Dit had er niet weinig toe bijgedragen, dat de gemeente te Carthago sterk was uitgebreid en ongeveer 20.000 zielen telde. Met vaste hand, met grote wijsheid en herderlijke hefde leidde Cyprianus de hem toevertrouwde kudde, waaronder er in die dagen al velen waren, die blijk gaven van vleselijke gerustheid en wereldsgezindheid. Zucht naar rijkdom had zich van zeer velen meester gemaakt en om die te verkrijgen ontzagen zich zelfs de voorgangers niet om woekerhandel te drijvsn. Ook werden de godsdienstige samenkomsten verwaarloosd en velen woonden die slechts bij op de feestdagen. Een geest van onverschilligheid heerste alom en huwelijken van christenen met heidenen waren niet zeldzaam meer. Mannen en vrouwen gingen gezamenlijk naar de baden.

Cyprianus heeft de toestand dier dagen zelf in den brede beschreven. Hij brengt daartoe de lezers van zijn geschrift op de steile top van een berg om vandaar uit de toestand der dingen, die beneden liggen, te aanschouwen. We zullen hier een gedeelte van zijn beschrijving weergeven. Cyprianus dan schreef onder meer als volgt: „Gij ziet de wegen door struikrovers bezet en onveilig gemaakt; de zeeën met zeerovers bedekt en overal legers, die bloedige schrik verspreiden door de strijd. Het aardrijk is doorweekt van broederbloed en terwijl men het een misdaad noemt, als bijzondere mensen een manslag begaan, wordt het een deugd geheten, als deze wordt volbracht op bevel van het openbaar gezag. Die zonder opzet heeft misdreven, krijgt geen vrijstelling van straf, maar wel die aan wreedheid in het groot zich heeft schuldig gemaakt. En als ge nu oog en gelaat naar de steden wendt, zult ge opmerken, dat daar gevierd wordt wat ellendiger is en treuriger dan indien de stad ware uitgestorven. Want wat zal m.en er van zeggen, wanneer er zijn, die zich voor de wilde dieren werpen, zonder er toe veroordeeld te zijn, en dat, terwijl zij nog jong zijn, welgemaakt van gedaante en sierlijk uitgedost? Rij hun leven laten zij zich aldus tot een vrijwillige begrafenis opsieren en dan roemen zij nog op hun ellende! Zij vechten tegen de beesten, niet omdat zij moeten, maar alleen uit dweepzucht en dan zien vaders naar hun zonen, terwijl ook broeders en zusters getuigen zijn, ja, ofschoon door de praal van het schouwspel de toegangsprijs hoog is, betalen zelfs nog moeders die som, opdat, o gruwel, de moeder zelf niet bij haar ongeluk moge worden gemist. ..."

(wordt vervolgd)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen