Acceptatie van orgaantransplantatie

Bijna iedereen heeft wel eens nagedacht over het donorvraagstuk. En wat je ook besluit hierin, als je een keuze hebt gemaakt in afhankelijkheid van de Heere, dan is er geen verkeerde keuze. Maar wat betekent het acceptor - 'ontvanger' - te moeten worden of te zijn? Wat betekent het voor een chronisch zieke, om na transplantatie, weer een 'gezond' leven te leiden, met de organen van een gestorvene? Kun je daar wel dankbaar voor zijn? Blijf je jezelf, of krijg je een andere identiteit? Het is een bekende uitdrukking: de zieke heeft maar één wens, en dat is genezing. Maar het is wat anders als het realiteit voor je wordt, om een ziekte te hebben die tot de dood leidt. Elke dag weer zien hoe het gaat en weten dat het nooit meer goed komt. Dagelijks bezig te zijn met overleven, een strijd te strijden tegen een onoverwinbare vijand, langzaamaan steeds meer beperkt te worden, je leefwereld kleiner zien worden en wellicht je vriendenkring af te zien nemen. In het gezin draait alles om de zieke en zijn ziekte, voor weinig anders is meer plaats. Wat kan het dan moeilijk zijn, om met de catechismus te belijden, dat gezondheid en krankheid niet bij geval, maar van Gods vaderlijke hand ons toekomt.

Beseffen wij in onze gezonde dagen wel, hoe kostbaar gezondheid is? Maar ook, dat onze ziel veel kostbaarder is. Want een ziel verloren, dat is alles verloren. Smeek daarom om het behoud van je zieJ, AJs de Heere een kruis op je legt, bidt dan of je het geduldig dragen mag en vooral, of God de smart wil heiligen aan je hart. Genezing van zonden geeft immers eeuwig leven en dan mag je wel eens zien, dat je ziekte een tijdelijk kruis is, want in de hemel zal geen ziekte meer zijn (Jesaja 33:24).

Geschenk

Een orgaan dat altijd een bondgenoot was, moet vervangen worden, want het is een dodelijke vijand van je geworden. Waarom overkomt mij dit? Er ontstaat een tweestrijd: aan de ene kant vechten om te overleven, hopen en bidden dat er op tijd een donororgaan beschikbaar zal zijn, voortdurend in spanning leven: zou het vandaag misschien...? Aan de andere kant moet je er op voorbereiden, dat het sterven kan worden, want niet voor iedereen is er op tijd een orgaan beschikbaar. Voor mensen op de wachtlijst blijkt dat één van de moeilijkste opgaven te zijn. Je weet niet hoelang het wachten gaat duren en dit wachten kan een voorbereiding op het sterven in de weg staan. Mag je verlangen naar een

orgaan van een ander, dus wachten op de dood van een ander? Een diepe worsteling, waar geen pasklaar antwoord op te geven is. ledereen die zich in deze situatie geplaatst ziet, heeft tijd en ruimte nodig om in afhankelijkheid van de Heere tot een beslissing te komen. Het leven en dus de genadetijd is een geschenk, waar wij geen recht op hebben.

Ds. A. Schreuder zei in 1998 in een interview met het Reformatorisch Dagblad het volgende: "De mens moet het van dit leven hebben. Maar als er iets mag zijn van een 'hetzij dat wij leven, hetzij wij sterven, wij zijn des Heeren', dan kan dit voor extreme standpunten behoeden. Die wetenschap doet enerzijds integer omgaan met

het lichaam als een van God gegeven goed. Maar zij relativeert tegelijkertijd: het gave lichaam waarmee je alles kunt pakken wat je wilt. Lijf en leden zijn voor een christen niet het een en al. [...] Tegelijk geldt dat iemand die mag weten het eigendom te zijn van een Ander, zich niet hoeft te laten verleiden om alles te focussen op het lichaam en de organen die daarvan deel uitmaken." Iemand kan dus besluiten geen organen te accepteren. Argumenten die tegen het afstaan van een orgaan worden gebruikt, kunnen ook gebruikt worden om van het aanvaarden van een orgaan af te zien.

Levenslang

Een menselijk lichaam reageert op alle vreemde voorwerpen die ingebracht worden, ook op donororganen. In het verleden gebeurde het nogal eens dat mensen overleden aan afstotingsreacties van het lichaam ten opzichte van het getransplanteerde orgaan. Begin jaren tachtig kwam hier verandering in, omdat er goede afweeronderdrukkende medicijnen werden ontwikkeld. Helaas hebben deze medicijnen, die vaak levenslang nodig zijn, veel vervelende bijwerkingen en moet er ook gezocht worden naar een optimale dosering. Voortdurend zal er een angst blijven voor het alsnog verliezen van het 'nieuwe' orgaan. Ook is het niet vanzelfsprekend dat een transplantatie lukt. Het zijn veelal ingewikkelde operaties met elk hun eigen risico's, tot overlijden toe. Dit moet nadrukkelijk meegewogen worden in het besluit om al of niet over te gaan tot transplanteren.

De getransplanteerde organen zullen op een gegeven moment ook minder gaan functioneren. Dit kan als gevolg van afstoting, infecties en de schade die is opgelopen tijdens de transplantatie. Van niertransplantaties is bekend dat na vijf jaar nog meer dan negentig procent van de getransplanteerde nieren goed functioneert, voor longen is dit 75 procent. Wel moet hier bijgezegd worden dat er voor niet goed werkende nieren een alternatief is: de dialyse. Voor longen en hart geldt dat niet: worden die organen niet getransplanteerd, dan is de overlevingskans veel beperkter.

Netwerk

Ook voor de directe omgeving van de getransplanteerde verandert er veel, als alles goed verlopen is. Vrijwel alles draaide al jarenlang om de zieke en zijn ziekte. De dagelijkse zorg en vele ziekenhuisbezoeken vallen weg en de familie kan zich weer op eigen behoeften richten. Niet zelden valt men hierdoor in een 'gat'. Het netwerk van sociale contacten is vaak beperkt geworden en moet opnieuw worden opgebouwd. Professionele hulp kan dan zelfs nodig zijn.

Door de chronische ziekte is het ziek-zijn tot hun identiteit gaan behoren. Hoe tegenstrijdig ook lijkt: na de transplantatie missen ze vaak de intensieve zorg en is het moeilijk de draad van hun zelfstandige, verantwoordelijke leven weer op te pakken. Aan de andere kant zijn er ook die de 'verloren' jaren in willen halen. Er ontstaat dan een soort levenshonger, waarbij lichamelijk grenzen onverantwoord worden verlegd. Vaak overheerst echter de dankbaarheid. Het is in dat verband opmerkelijk dat veel getransplanteerden twee verjaardagen vieren, de dag van hun geboorte en de dag van hun transplantatie.

Transplantatie, een orgaan ontvangen, is dus een gebeurtenis die verwerkt moet worden. Over het algemeen zal de donor anoniem zijn, vrijwel de enige uitzondering hierop is het ontvangen van een nier van een familielid. Iemand kan met één nier leven, en als de weefseltypering overeen komt, kan iemand zijn naaste een nier schenken. Toch zal de acceptor, als de donor anoniem is, zich mogelijk afvragen wat voor persoon de onbekende donor was: jong of oud, man of vrouw, hoe waren zijn of haar levensomstandigheden? Je draagt toch een deel van die persoon met je mee. Het is niet goed bekend of iemands identiteit verweven is met afzonderlijke organen. Wel is bekend van sommige acceptors, dat ze zich willen vereenzelvigen met hun anonieme donor.

Anderen vragen zich af of de verkregen organen wel vrijwillig zijn gegeven, of onder druk van medici of familie. Een gift wordt alleen maar waardevoller als het vrijwillig en dus uit liefde wordt gedaan.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen