Boekbespreking

DE VRIJMAKING VAN 1944, door J. van der Steeg.

Uitg. De Vuurbaak, 1984; Tijdspiegelreeks deel 3; 44 pag., broch., geïll., f. 8, 50.

De Tijdspiegelreeks is een serie boekjes, bestemd voor lezers vanaf 10 jaar, waarin op eenvoudige wijze historische onderwerpen worden belicht. Dit boekje, dat als nummer 3 in de serie is verschenen, gaat over de Vrijmaking van 1944, en de historische en dogmatische achtergronden ervan.

Hoewel we enerzijds waardering kunnen opbrengen voorde wijze, waarop de zaken naar voren worden gebracht - de schrijver heeft werkelijk gepoogd alles zeer eenvoudig te beschrijven - zo vraag ik me anderzijds af of door die eenvoud en beknoptheid de essentie aan de (j° n g e ) lezer of buitenstaander zal voorbijgaan. Zo denk ik dan aan de weergave van de verbondsopvattingen van A. Kuyper en K. Schilder (v.a. blz. 7). Verder vraag ik me af of het niet wat te simplistisch is, om een direct verband te leggen tussen de leer van Karl Barth en de kwestie Geelkerken. Uiteindelijk werd het gezag van de Schrift niet voor de eerste maal aangetast door Karl Barth: dan moeten we een historische excurs maken tot in de achttiende eeuw toe. Natuurlijk kon dat niet in dit boekje, maar nogmaals, dit is me toch ook wat te simplistisch.

Overigens een goed leesbare uitgave, keurig verzorgd en rijk geïllustreerd. Zeker iets voor persoonlijk gebruik en voor de personeelsbibliotheek.

C. Dubbeld.

DE POORT NAAR HET LEVEN, door H. Westerink.

Uitg. De Vuurbaak bv., Groningen; geb. 204 pag.; f. 23, 90.

De poort naar het leven, of de jeugd jaren van Geertje Verdaasdonk, een meisje dat rond de eeuwwisseling opgroeit in een stadje aan de Zuiderzee. In de loop van het verhaal komen vele zaken uit het dagelijks leven van de kring van de "Kleine luyden" ter sprake. Bijna altijd worden ze vanuit de visie van een kind beschreven, zodat het soms inderdaad verwarrend overkomt als het over zaken van de vereniging in 1892 tot de Gereformeerde Kerk in Nederland gaat.

Het boek voert ons het leven van het jong getrouwde echtpaar, Jaap en Dina Verdaasdonk binnen, op het moment dat hun eerste kind. Geertje, geboren wordt.

Deze Geertje wordt de hoofdpersoon van het boek. Haar levensweg wordt beschreven totdat zij, als meisje van ongeveer 15 jaar, haar geboorteplaats

verlaat om in Bussum te gaan dienen. Aan dit afscheid is de titel van het hoek ontleend: Bomen, die boven de weg met hun takken een poort maken, terwijl zij nu het volle leven tegemoet (denkt) te gaan.

Bij de geboorte van een zusje. Geertje is dan een jaar of tien, sterft haar moeder. Later hertrouwt haar vader. Al deze problemen en wat er nog meer bij komt kijken, worden op een kinderlijke wijze beschreven.

De Vereniging van 1892 blijkt dan iets te zijn waar de kinderen niets van begrijpen: Vader praat makkelijker met de ene opa over kerk en kerkelijke zaken dan met de andere, dat zal wel van A en B komen denkt Geertje. Met dit gegeven is het boek voor een groot deel getypeerd. Het getuigt van een geestelijk klimaat dat toch anders is dan waar wij mee opgegroeid zijn. Wie de gave des onderscheids niet in hoge mate heeft, kan beter boeken nemen die meer overeenstemmen met ons eigen geestelijk klimaat, daar men anders het gevaar loopt om zaken zondermeer over te nemen, waar we altijd tegen gewaarschuwd zijn.

H. Verhelst.

LICHT VAN DE LANTAARN, door N. van Noort. litg. Kok, Kampen; geb. 28 pag.; f. 5, 95.

De schrijver voert ons mee naar het leven van een lantaarnopsteker in Amsterdam in 1670. Al vertellend, zien we de lantaarnopsteker door de straten van Amsterdam gaan om zijn werk te doen. Ook wordt ons verteld hoe de lantaarnopstekers werken, wie voor de verschillende dingen verantwoordelijk is, en met tekeningen en foto's wordt de ontwikkeling van kaarsen in de lantaarns tot de huidige elektrische lantaarns duidelijk toegelicht.

Dit deeltje is als nummer 100 verschenen in de lantaarnreeks, die verschijnt bij uitgever Kok. De redactie van deze reeks staat onder leiding van een journalist en een hoofd ener lagere school.

Een gevolg van deze samenstelling van de redactie is dat het nivo goed is afgestemd op de doelgroep: leerlingen uit de klassen 3, 4 en 5 van de lagere school, ofwel 8 tot 11-jarige kinderen.

Dit 100-ste deeltje is niet het laatste. Achterop is een overzicht van de titels van alle deeltjes opgenomen. Dit overzicht leert ons dat er vele interessante onderwerpen in deze serie zijn opgenomen.

H. Verhelst.

150 JAAR AFSCHEIDING, VERLEDEN-HEDEN-TOEKOMST, samengesteld door A.W.L. de Wit. Litg. Gebrs. Verloop, Alblasserdam; 136 pag.; prijs f. 18, 90.

In deze bundel geven een tiental predikanten uit verschillende kerken hun visie weer op de Afscheiding. Dit geschiedt naar aanleiding van een aantal schriftelijke vragen zoals bijvoorbeeld: Is 150 jaar Afscheiding een heugelijk feit te noemen? Ziet u de Afscheiding als mensenwerk of als Gods hand? Mag de Hervormde Kerk zich nog de Kerk der Vaderen noemen?

Ds. Tj. de Jong schreef een historisch overzicht.

Het was een goede gedachte van de samensteller om op deze wijze de gezichtspunten van waaruit kerkelijk Nederland de Afscheiding beziet te presenteren. Er zijn in de bijdragen overigens geen meningen te vinden die niet al eerder naar voren zijn gebracht. Tevens is er een sterke overeenkomst in de beantwoording van de vragen te constateren. Vooral de meningen van de vertegenwoordigers van de afgescheiden kerken zijn sterk eensluidend. Alleen de bijdragen van de Hervormde predikanten ds. L.J. Geluk en ds. K. Veldman zijn, begrijpelijk, duidelijk te onderscheiden van de overige.

Ronduit verbijsterend is wat ds. Geluk antwoordt op de vraag of de Afscheiding mensenwerk is of Gods Hand. Ds. Geluk: "Mensenwerk. Onheilig geduld dreef de voortrekkers tot het zich afscheiden" (blz. 80). Hier wordt een generaliserend oordeel geveld dat niet alleen in strijd is met de historische feiten, maar vooral getuigt van weinig eerbied voor het geestelijk en kerkelijk leven van Gods kinderen die de Hervormde Kerk verlieten.

Ds. Veldman, die de afgescheiden kerken ziet als Hervormde Evangelisaties (!), maakt een ernstige fout tegen elementaire regels van geschiedschrijving indien hij ds. Mieras een bepaalde uitspraak in de mond legt () 05). De conclusie die ds. Veldman hieruit voor zichzelf trekt is naar mijn mening niet te rijmen met de strekking van zijn bijdrage.

Een ieder die geïnteresseerd is in het kerkelijk leven van Nederland en haar geschiedenis, zal dit boek zeker aanschaffen.

G. Boonzaaijer.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen