Verborgen verleiders

„Verborgen Verleiders" is de titel van een onlangs verschenen boek; waarin de Amerikaanse socioloog Vance Packard een tip oplicht van de sluier over de nieuwe wetenschap, waarbij er naar gestreefd wordt om onze onbewuste levensgewoonten, onze gedachtengang, in bepaalde banen te leiden met behulp van de door de psychiatrie verworven inzichten. Beroeps-beinvloeders hebben er zich op geworpen door het gebruik maken van massa-pcychoanalyse naar betere methoden te zoeken om hun waren te verkopen — om het even of dit nu koopwaar, ideeën, opinies, verkiezingscandidaten, doelstellingen of gemoedstoestanden betreft. Het is fascinerend maar tevens huiveringwekkend te vernemen hoe de psychologen in Amerika de menselijke geest weten te hanteren ten behoeve van ieder die maar betalen wil. Deze massaverleiding via het onbewustzijn wordt thans nog slechts in Amerika op grote schaal toegepast, maar staat toch ook al in Nederland voor de deur. Om er een voorbeeld van te geven, gaan deze „zielwroeters" systematisch na, welke zwakheden de mensen hebben, in de hoop hen des te beter te kunnen beïnvloeden. En dit doen zij op allerlei gebied; zowel voor de verkoop van bepaalde goederen, dan wel om bij een verkiezing stemmen voor een candidaat te werven, of dat de adviseurs aan kerkelijke autoriteiten gegevens aan de hand doen, hoe zij meer vat kunnen krijgen op hun gemeente. Er zijn in Amerika zelfs „handelaars in ontevredenheid, " die de suggestie wekken, dat bv. zekere gebruiksartikelen, meubels, gasfornuizen uit de mode zijn. Men tracht hier de mening die zoveel huisvrouwen hebben .zolang het ding het doet, is het mij nog goed genoeg" weg te dringen, dat men sceptisch tegenover zijn spulletjes gaat staan, en toch maar nieuwe zal kopen, omdat ze toch eigenlijk oud en verouderd zijn. Zo schept men een grotere omzet. Er wordt gespeculeerd op het verlangen naar gemak, luxe en genot, om het leven „rijker" te maken. En wat is het arm!

De verlokkers en verleiders die het vrije denken en kiezen van de mens afstompen passen dit ook toe bij presidentsverkiezingen met een politieke verkoopkunde. De candidaten zijn de „koopwaar" en het kiezerkorps is de „markt", die zielkundig wordt beïnvloed. De candidaat wordt de kiezers in al zijn beste kwaliteiten (ook al heeft hij die niet) voorgesteld dat ze er in bijten en niet meer kunnen nalaten op hem te stemmen! Ik vind dat ze dat in Nederland aardig hebben afgekeken. Wat is er met „vadertje Drees" — voelt ge vader Drees, dat geeft vertrouwen! — gespeculeerd op de kiezers. Hij was de man van het ouderdomspensioen aldus suggereerde men en zelfs vele „christelijken" liepen er in. Bij de laatste verkiezingen hebben de socialisten ook weer als verborgen verleiders gewerkt met tal van beloften en toezeggingen en vele strikken uitgezet om de kiezers te vangen. Om uit het Amerikaanse boek van Packard te citeren zou voor onze jeugdige lezerskring te ingewikkeld worden; ik haal deze zaken slechts vluchtig aan om tegen de verborgen verleiders op zijn hoede te zijn. We leven in ons land altijd nog in een zeker mate van welvaart en dat brengt gevaren met zich mee. We willen ook aan luxe, aan gemak en aan genot en we hebben toe te zien hiex'in niet te worden verleid ten koste van ons geestelijk leven. In het genoemde boek las ik een zinsnede van een Amerikaans theoloog, die de vraag stelde of men in een overvloedseconomie „nog enige genade" deelachtig kan worden? Dit gezegde geeft te denken.

Bij onze jonge mensen is vaak ook een zucht naar mooie kleren, naar bromfietsen en meer dergelijke dingen om toch maar mee te kunnen doen. Desnoods op afbetaling, want het wordt erg gemakkelijk gemaakt. We worden in de stroom meegesleurd, de eenvoud raakt zoek. Maar het eind draagt de last.

Verborgen Verleiders! Wat zijn er veel! Ze schuilen overal, in couranten en tijdschriften, in de lectuur die onze huizen binnenkomt, om maar niet te spreken van radio en televisie! De N.C.R.V. komt binnenkort met een „zondagsprogramma", waarbij dan om dit uit te voeren op Gods dag „zo weinig mogelijk" gewerkt zal worden. We kunnen er van huiveren, als we dat alles om ons heen zien en de bede mag wel gedurig zijn met de dichter uit de Avondzang (achter de psalmen):

„Bescherm ons in de bange [tijd Van zielsv er zoeking en van [strijd Laat nooit de boze vijand toe Dat hij ons enig hinder doe".

Waarmede zal de jongeling zijn pad zuiver houden? Als hij dat houdt naar Uw Woord. In heel ons doen en laten moet dat altijd domineren. Alleen door de vreze Gods zal men zich tegen verborgen verleiders te weer kunnen stellen.

Ons principe kan overal, in elke branche in de knel komen, zelfs al ben je melkboer! Ik bedoel nu niet ten opzichte van de verkoop op zondag, maar van het product dat wordt verkocht. Zo heb ik laatst een melkboer gesproken die principiële bezwaren had om een bepaald soort margarine te verkopen — het merk doet er hier niet toe — waarvoor bij aankoop bonnetjes werden verstrekt waarmee men gratis naar de bioscoop kon! Alle melkboeren in het dorp verkochten de margarine, ze was blijkbaar een of twee centen goedkoper dan een ander heel bekend merk, plus de bioscoopbonnetjes, waarom ze bijzonder in trek was. De hierboven bedoelde melkboer wilde er niet aan meedoen, omdat hij niet on zijn geweten wilde hebben, het bioscoopbezoek er door aan te wakkeren. Het is soms heel moeilijk in het zakendoen en in het koopmanschap — het komt wel eens op de proef, vooral als het onze portemonnaie of onze boterham aangaat. De Heere ziet echter nauwlettend toe, hoe wij ons in onze handel en wandel gedragen. Het kan er wel eens op lijken, dat wij er schade van hebben, maar de Heere is machtig. — ofschoon niet verplicht — ons op andere wijze overvloedig te zegenen. Want het is naar Zijn eigen Woord: in het houden van Gods geboden ligt grote loon.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen