SINGLES IN DE KERK

Aan heel veel doelgroepen weten we in de kerk en daarbuiten aandacht te geven. We hebben gezinsdiensten, vieren jeugdzondag, houden bejaardenbijeenkomsten, vieren vader- en moederdag, de kinderen krijgen een boekje met kerst, jongeren een geschenk als zij belijdenis doen, echtparen een Bijbel als zij trouwen, ouders een geschenk bij de doop van hun kinderen en laten we vooral de bejaarden niet vergeten. Als zij jarig zijn en met kerst krijgen zij natuurlijk ook een aardigheidje. Maar wat doen we met de singles?

Nu zijn deze er ook in alle maten en soorten. Er zijn alleengaanden die eerder gehuwd zijn geweest maar die door welke omstandigheid dan ook hun partner verloren hebben. Zij lijden aan het verlies van wat er eens was. Maar in een aantal gevallen zijn er gelukkig dan nog wel kinderen die een belangrijke zingevende rol kunnen vervullen in het leven. Er zijn daarnaast alleengaanden die de keuze gemaakt hebben om alleen te blijven vanuit een homofiele geaardheid. Zij verlangen wel naar een (seksuele) relatie, maar geloven dat dit Gods bedoeling niet kan zijn, dus kiezen zij ervoor om als single door het leven te gaan. Maar o, wat kan het verlangen sterk zijn en de eenzaamheid schrijnend! Dan zijn er ook de (hetero-)singles die wel heel sterk verlangen naar een relatie, maar bij wie het tot nu toe niet is gelukt om dat verlangen te vervullen. Het zijn misschien wel de mensen die in stilte lijden, anoniem daten (internet biedt veel mogelijkheden!) in de hoop dat het er ooit nog eens van komt dat de ware Jacob of Jacobine zich aandient. En verder zijn er de singles die zich niet fixeren op een relatie, die constateren dat het er nu eenmaal niet van gekomen is, en die op andere manieren zeer veel voldoening in het leven vinden (ondanks het feit dat zij ervaren dat het lang niet altijd leuk is om alleen te zijn). Laat daarmee gezegd zijn dat ‘de alleenstaande’ niet bestaat. Maar ook dat het voor de kerkelijke gemeente nog niet zo gemakkelijk is om hiermee om te gaan, juist door die verscheidenheid.

ALLEENGAANDEN: (IN)COMPLEET?

Sommige mensen denken (of ervaren!) dat je als single niet compleet bent. Dit moet een absolute misvatting zijn! Het is onwijs om te stellen dat een alleen-gaande niet compleet is of zelfs niet tot zijn bestemming kan komen. Daar geloof ik helemaal niets van en mijn eigen ervaring laat juist het tegenovergestelde zien. Ervaringsdeskundige Paulus heeft er ook behartigenswaardige woorden over gesproken. In overeenstemming daarmee zegt pedagoog Wim ter Horst het vol gende: ‘het al dan niet compleet zijn van een mens hangt van iets anders af. Bovendien ligt de bestemming van ons Ik niet in een exclusief tweezame, duurzame relatie maar in het voortdurend bezig zijn met het zoeken naar de betekenissen van het grote gebod in ons leven: God liefhebben boven alles en de naaste als onszelf. Wat kunnen we daarmee doen?

Singles niet compleet en niet tot hun bestemming gekomen? In de betekenis die wij tegenwoordig aan dit woord geven, was de Heere Zelf single. Nota bene. De meest complete en tot Zijn bestemming gekomen Mens ooit! Dat ongewild alleen-gaanden zich soms ontzettend eenzaam kunnen voelen omdat ze in bepaalde omstandigheden een ‘wederhelft’ pijnlijk missen, doet daar niets van af.’

Toch zijn er nog steeds mensen die wat meewarig tegen alleenstaanden aankijken en zie ik onder te veel jonge mensen een onrust ontstaan als zij zo rond hun twintigste levensjaar nog niet voorzien zijn van een partner. En bij mensen bij wie hun relatie is stukgelopen, zie ik vaak krampachtige pogingen ondernomen worden om een nieuwe relatie te beginnen. Het feit dat er ongelooflijk veel keus is aan datingsites zegt natuurlijk ook voldoende. Is het dan echt zielig als je alleenstaand bent? Zijn dat mensen met een sociale beperking? Volgens Jezus is er niets mis met het leven als alleenstaande. Hij noemt het zelfs iets wat je gegeven wordt (Matt. 19:11). Natuurlijk niet aan iedereen, maar aan een enkeling. Paulus noemt het zelfs een geschenk dat aanspoort tot onberispelijk gedrag en onverminderde toewijding aan God (1 Kor. 7:35). Dat lijkt erop te duiden dat we alleenstaande christenen niet moeten zien als mensen die geestelijk niet volwaardig zijn, maar juist als mensen met een speciale gave en opdracht.

EENZAAMHEID ALS VOORWAARDE

Misschien moet ik het nog wat scherper stellen. Pas als we de eenzaamheid durven te omarmen, zijn we geschikt voor functioneren in een gemeenschap, van welke aard dan ook. Laat ik dat mogen uitleggen. ‘Solitude’, het Engelse woord voor ‘eenzaamheid’, komt van ‘solus’, een Latijns woord dat ‘alleen’ betekent. Eenzaamheid heeft dus alles te maken met alleen zijn. De meeste mensen hebben daar een negatieve associatie bij. Zoiets als: je alleen en verlaten voelen, nergens echt bij horen, enzovoort. Maar bij eenzaamheid gaat het erom hoe wij omgaan met ons alleen zijn. Ieder mens is dat namelijk, aangezien er niemand is zoals jij. In de diepste zin van het woord is ieder mens alleen. Omdat je nu eenmaal anders bent dan alle anderen ben je tot op zeker hoogte van hen afgescheiden. Veel mensen proberen die afgescheidenheid te doorbreken omdat het voelt als ‘alleen en verlaten zijn’. Ze willen weg uit die negatieve eenzaamheid en de pijn die deze veroorzaakt. Dus moeten ze op zoek naar iets dat die pijn kan wegnemen. Dat kan van alles zijn; vermaak, geld, een relatie, seks, macht, hard werken, enzovoort. Maar het is investeren in een bodemloze put. Het brengt hen niet tot datgene waarnaar zij op zoek zijn. Sterker nog, ze lopen het grote risico dat hun verlangens hun god worden waardoor ze uiteindelijk een veeleisende houding aannemen. Als we verwachten dat materieel genot, mensen of menselijke relaties soelaas bieden voor onze eenzaamheid, stellen we ons binnen de kortste keren veeleisend op, leggen we beslag op anderen en klampen we ons aan hen vast.

Pascal zei het ooit zo: we zijn allemaal geschapen met een gat in ons hart en dat gat heeft de vorm van God. Wij proberen op alle mogelijke manieren dat gat te vullen maar de enige die dat gat weet te dichten is God. Ons hart is geschapen is door de Ene die ook de enige is die je verlangens kan vervullen. Hij heeft ons een hart gegeven dat door geen menselijk wezen tot rust gebracht kan worden. Alleen God kan dat. … Hij zal je brengen tot een diep contact met de Ene die je oproept om je hele hart, je hele geest en je hele ziel aan Hem te geven en je precies via die weg de liefde en vervulling schenken waar je zo naar hunkert. We vinden onze bestemming pas echt in een relatie met God. Dat is dan meteen de Thuisbasis van waaruit we mogen vertrekken om te doen waarvoor we bestemd zijn: liefhebben en bemind worden in de diverse menselijke relaties waarin God ons plaatst. Het is doen waarvoor we bedoeld zijn: relatie zijn. Dat is voor een alleengaande niet minder, maar wel anders.

EN NU DE KERK!

Aangezien alleengaanden er in zoveel soorten en maten zijn, denk ik niet dat het antwoord van de kerk zal moeten zitten in een systeem of iets dergelijks. Waar de ene single het geweldig zou vinden als in de wijk of gemeente bijvoorbeeld één keer in de maand een gezamenlijke maaltijd voor alleenstaanden gehouden zou worden, moet de ander daar niet aan denken. Het zit ‘m niet in modellen en structuren, maar het gaat erom dat de gemeente een gemeenschap vormt waarin alleengaanden voluit mee kunnen doen, vanuit hun geheel eigen positie. Daarom pleit ik ervoor dat het vanzelfsprekend wordt dat er openheid is over alleengaan-den en hun specifieke levensomstandigheden. Zij zijn niet alleen maar de groep waar voorbede voor gedaan moet worden - natuurlijk, dat is ook mooi - zij moeten niet bezien worden als de mensen die ‘zielig’ zijn, maar onder hen zijn er ook velen die een specifieke levenstaak hebben kunnen omarmen dankzij het feit dat zij geen gezin hebben te onderhouden. Nogmaals: elke situatie is anders maar tot nu toe ligt er een taboe op om erover te spreken, lijkt het. Het is belangrijk om in de kerkelijke gemeente openheid te creëren voor de levensomstandigheden van elk gemeentelid, en dus ook die van alleengaanden.

Zr. Els van Dijk, lid van de kerk van Veenendaal-Pniël, is directeur van de Evangelische Hogeschool en participeert daarnaast in diverse bestuursorganen

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen