JOHANNES CALVIJN. ZIJN LEVEN, ZIJN WERK

In dit Calvijnjaar geven we nog een keer aandacht aan een van de boeken die naar aanleiding van dit herdenkingsjaar zijn verschenen. Het zijn overigens niet alleen boeken die over en naar aanleiding van de Geneefse reformator aan het licht komen: speciale wijn, een glossy tijdschrift, een tentoonstelling, congressen en ik hoorde zelfs over een toneeluitvoering in Amsterdam. Nu is het gevaar van een dergelijke grootse aanpak dat er een zekere ‘Calvijnmoeheid’ bij het gereformeerde publiek ontstaat: ‘alweer iets over Calvijn…’.Wie toch moet schiften - want een mens kan niet alles volgen en in zich opnemen - doet er goed aan het boek met de hierboven beschreven titel niet langs zich heen te laten gaan. Om te beginnen al niet vanwege de mooie uitvoering: zorgvuldige opmaak van de teksten, illustraties die er echt toe doen, het is een lust voor het oog.

Maar dat kan niet de enige reden zijn om het boek te kopen. De hoofdreden is gelegen in dat wat de tekst biedt: een beschrijving van het leven en van het werk van Calvijn. In de hoofdtekst worden zijn biografie en theologie voor het voetlicht gehaald. Wat de biografie betreft: we lezen van het Frankrijk aan het begin van de 16e eeuw, met name de politieke en geestelijke situatie, en vervolgens komen leven en ontwikkeling van Calvijn aan de orde, met een speciaal hoofdstuk over zijn bekering (hoofdstuk 3). Daarnaast komen tal van details aan de orde, o.a. zijn huwelijk (blz. 133 e.v.).

Uit zijn theologie komen talrijke kernthema’s uit zijn theologisch werk aan de orde: de Schriftuitleg (via zijn commentaren), het pastoraat, het kerkelijk opbouwwerk, zijn inzet voor de eenheid en katholiciteit van de kerk, zijn verdediging van het christelijk geloof en zijn zeer gevarieerde correspondentie.

Dat alles leidt tot een zeer uitgebreid overzicht van wat hij ons nagelaten heeft en wat voor de gereformeerde wereld van vandaag nog steeds voor grote betekenis is. Calvijn heeft echter ook in de gebrúikelijke zin iets nagelaten: mevr. drs. C.T. Boerke (verbonden aan de TUA) heeft het testament van Calvijn bekeken, opgesteld een maand voordat hij overleed (blz. 377 e.v.). Behalve de verdeling van zijn - weinige - bezittingen (met een voorwaardelijke toedeling aan een bepaalde neef David, mits deze zich ‘bescheidener en bedachtzamer weet te gedragen’…) bevat dat testament ook een geestelijk woord. En daarin komt misschien wel het meest kostbare van het hele boek aan de orde: een Gode dankbaar mens, omdat God zich immers over hem heeft ontfermd door hem te bevrijden uit de diepe duisternis van de afgoderij waarin hij was ondergedompeld (hier zal Calvijn doelen op het Roomse juk). Vervolgens ook de dankbaarheid jegens de Here, omdat Hij hem wilde gebruiken in de dienst van het Evangelie. En dan toont de reformator dat hij ook op zichzelf de geestelijke rijkdommen toepast die hij heeft ontdekt en die hem in botsing brachten met de kerk: hij weet zich volledig afhankelijk van het ‘bloed van die grote Verlosser, dat voor alle arme zondaars is uitgestort’.

n.a.v. W. Balke, J.C. Klok en W. van ’t Spijker (red.), Johannes Calvijn. Zijn leven, zijn werk. Uitg. Kok Kampen 2008, 415 blz., € 35,--.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen