Afrikaner Broederbond dreigt uiteen te vallen

Het- zondagblad „Rapport", waarvan dr. Wimpie de Klerk hoofdredacteur is, meldt dit weekeinde dat de „Broedertwist" nog deze week wordt beslecht. Pikant aan dit bericht is dat De Klerk zelf een van de actiefste en invloedrijkste Broederbonders is.
De controverse binnen de Broederbond speelt zich af rond de figuur van prof. Carel Boshoff, de huidige voorzitter van de bond. Maar Boshoff is ook voorzitter van Sabra, het Zuidafrikaanse bureau voor rassen-aangelegenheden, een door de regering gesubsidieerd wetenschappelijk instituut dat al sinds de oprichting het predikaat „uiterst rechts" heeft. In het verleden kon de Nasionale Partij er steeds op vertrouwen dat Sabra aan de politiek van strikte rassenscheiding een wetenschappelijk tintje zou verlenen. Als zodanig kon men Sabra aanmerken als „denk-tank", niet alleen van de Nasionale Partij maar ook van de Broederbond.

Veroordeling
Maar met de hervormingsplannen van Botha is dit beeld van Sabra drastisch veranderd. Want thans blijkt, dat Sabra in een geheim verslag de plannen van Botha volledig heeft afgekraakt. In plaats van de voorgestelde machtsdeling tussen blank, Indiër en kleurling wil Sabra een strikte scheiding tussen deze bevolkingsgroepen.

Sabra blijkt een voorstander te zijn van een apart thuisland voor kleurlingen. En met dit standpunt schaart Sabra zich heel duidelijk aan de zijde van de Conservatieve Partij van Andries Treurnicht.
Nog deze week komt Boshoff met een verklaring over het standpunt van Sabra ten aanzien van de regeringsplannen en waarnemers zijn van mening dat in deze verklaring eenzelfde veroordeling zal staan als in het uitgelekte verslag. Hiermee zal Boshoffs positie in zowel Sabra als de Broederbond onhoudbaar zijn geworden.

Want de Broederbond heeft al vorig jaar, toen de buitenwereld nauwelijks van Botha's plannen had vernomen, de hervormingsplannen goedgekeurd. Zo gaat dat nu eenmaal al jaren in Zuid-Afrika: regeringsplannen worden niet eerst aan het parlement voorgelegd. Zij moeten in eerste instantie door de Broederbond worden goedgekeurd alvorens zij wijdere bekendheid verkrijgen.

Men heeft dus nu de situatie gekregen waarbij voorzitter Boshoff van Sabra zich tegen Botha's voorstellen uitspreekt, terwijl voorzitter Boshoff van de Broederbond voor die voorstellen blijkt te zijn.

Boshoffs positie in de Broederbond blijkt te worden aangetast en ondermijnd door de aanhangers van Botha, met name door de vroegere voorzitter, de huidige minister van onderwijs, dr. Gerrit Viljoen. Deze heeft aan „Rapport" laten weten, dat Boshoff zich niet moet bemoeien met Botha's hervormingsplannen. Letterlijk verklaarde Viljoen: „Ek verwys na prof. Boshoffs verklaring verlede jaar waarin hij gese het dat Sabra nie met grondwetplanne sal peuter nie". En mocht Sabra toch gaan „peuter" dan zal volgens Viljoen de regeringssubsidie in heroverweging genomen worden.

Rol van Vorster
Volgens geruchten bestaat er tussen Viljoen en Boshoff persoonlijke onenigheid, waarbij Boshoff al zou hebben aangekondigd dat hij de Sabra in het kamp van de Conservatieve Partij zal trekken. Nu al verwijten leden van de regering de Sabra dat deze organisatie partijpolitiek bedrijft onder het mom van wetenschappelijk onderzoek. Andries Treurnicht heeft volgens insiders de wens te kennen gegeven om een breuk in de gelederen van de Broederbond te forceren. Ook hij is, net zoals elke Afrikaner die iets in de melk te brokkelen heeft, Broederbonder. Hij zou van plan zijn om een alternatieve Broederbond op te richten. De Conservatieve partij zou tevens bezig zijn haar aanhangers benoemd te krijgen in allerlei Afrikaner cultuurorganisaties, studie-inrichtingen, ja zelfs kerkeraden. Oud-premier en oud-staatspresident John Vorster speelt bij dit alles ook een rol, maar het is niet bekend aan welke kant hij staat. Soms duikt hij op de een of andere culturele bijeenkomst waarbij hij het concept van machtsdeling, zoals voorgesteld door Botha, scherp hekelt. Maar even later steekt hij een toespraak af die doorspekt is van loftuitingen aan het adres van de Nasionale Patij.
Het rommelt in de eens zo hechte gelederen van het Afrikanerdom.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen