Wat betekent "gospel"?

Allerlei vreemde woorden doen in versneld tempo hun intrede in onze Nederlandse taal. Jongeren weten doorgaans wel wat bits en chips zijn, en wat een kick of een hit is. De joekels van billboards die onze straten en pleinen ontsieren, gaan ervan uit dat zelfs woordspelingen in het Engels het straatpubliek niet ontgaan. En grijze kerkmensen fluisteren elkaar voordat de dienst begint toe wie er op de "intensive care" ligt. Een woord dat veel van onze jongeren naar ik vermoed ook zullen kennen is het woord gospel. Graag wilde ik dat onze jongeren zich voor zij verder lezen afvragen wat hun eerste gedachte is bij het lezen van dit woord. Misschien kijken ze wel een beetje raar op als ik zeg dat gospel betekent: evangelie, blijde boodschap van verlossing voor verloren zondaren door het geloof in de gekruisigde Christus, de Zaligmaker. De bekende opdracht van de Heere Jezus aan Zijn discipelen aan het slot van Markus 16 luidt in de Engelse Bijbel: „Go ye into all the world, and preach the gospel to every creature." Een geweldig woord dus, dat woord gospel. Eigenlijk hèt Woord.

„Springlevend"
Kun je begrijpen dat ik opkeek toen ik een tijdje geleden in een vrij groot regionaal, zogenaamd neutraal dagblad een kop aantrof die luidde: De Gospel is springlevend. Wat nu? Triomf voor het Evangelie? De foto die erbij stond maakte al snel duidelijk dat het hier om een ander gospel ging dan het éne gospel, het éne evangelie, waardoor wij gered en behouden kunnen worden. Op die foto zag je op een podium enkele wat wij, om niet te discrimineren, Surinaamse vrouwen en mannen noemen, hun armen en handen theatraal ten hemel geheven. Het ging om een show van een soort kamerkoor. Inderdaad, een gospel choir trok afgelopen winter door Noord-Nederland. Wat zei het NoordHollands Dagblad ervan? Enkele passages. „Rhetta Hughes, de ster uit "The glory of gospel" die momenteel langs de Nederlandse zalen trekt, is blij verrast door het grote enhousiasme van het pubhek." „De zaal wordt een eenheid. Blank, zwart, man of vrouw, iedereen wordt gegrepen door de heftige emoties. De gospel is springlevend." De tien formidabele zangers en zangeressen van "The glory of gospel" leggen op het podium hun hele ziel en zaligheid in het uitdragen van de boodschap achter de gospel: het overleven. Avond aan avond moeten ze opnieuw de emoties doorstaan die hun voorouders de gospel deden bedenken. Rhetta Hughes: „Het is een moeilijke show. De gospel is puur en eerlijk. Dat moet je weten over te brengen op het publiek, anders loopt iedereen in de pauze al weg." Dat gebeurde in elk geval niet tijdens de voorstellingen in Noord-Holland. De zangers, onder wie twee authentieke "big mama's" en de diepe, melodieuze Zuid-Amerikaanse bassen, zorgden ervoor dat de zaal aan het einde van de voorstelling vaak was veranderd in een swingende massa.

Slaven
De eerste helft van de voorstelling staat in het teken van de geschiedenis van de gospel, die begon toen Afrikanen gevangen werden genomen en als slaven naar Amerika werden verscheept. De spirituals maakten het leven voor hen nog enigszins draaglijk, het gaf hun de kracht om ondanks alle ellende toch door te gaan op de plantages. Hughes ziet de gospel nu als een positieve erfenis van de verschrikkingen die haar voorouders moesten doorstaan. „De geschiedenis is belangrijk. En hoe verschrikkelijk het ook was, er komt toch altijd iets positiefs uit voort. De zwarte Amerikanen gaan gebukt onder hun zware verleden als slaven. Europa had de holocaust. Iedereen heeft zijn eigen verhaal en bedenkt manieren om het leed te verzachten. Daaraan danken wij onze muziek." Rhetta Hughes heeft zich haar hele leven verwant gevoeld met de songs die haar voorouders haar nalieten. „Met de gospel ga ik terug naar het Afrika van mijn herinnering. Zoals zoveel zangers ben ik in de kerk begonnen. De priester deed er niet toe, het koor was veel belangrijker." Volgens Hughes is de gospel meer dan gewoon een lied. „De gospel onderga je, beleef je. Alle oer-emoties komen los. Sommige mensen bezoeken psychiaters, maar je kunt beter een gospel zingen. Het is een medicijn waar je geen nadelige gevolgen van ondervindt." Het "Praise the Lord" en "Hallelujah" domineren de gospel. Toch hoef je volgens Hughes niet gelovig te zijn om gospels te kunnen zingen. „Het is meer een soort meditatie, een vervanging voor vriendschap, troost en een uitlaatklep voor verdriet. Ik kan me de laatste keer dat ik in de kerk was zelfs niet eens meer herinneren. Ik heb genoeg aan de gospel."

Bederf
Wat kunnen wij uit het bovenstaande leren? Dit. De moderne mens van de 21e eeuw is de religie, het Evangelie, niet langer direct-vijandig gezind. Nee, hij buigt het naar zich toe en vermaakt zich ermee. Hij verlaagt het heilige tot amusement. Maar op deze wijze wordt het beste door bederf het slechtste. De negro-spirituals waren oorspronkelijk inderdaad liederen waaruit de christenen onder de negerslaven hun kracht putten. Ik heb ooit een jongerenkoor gehoord dat een aantal ervan op ontroerende wijze en op een zo oorspronkelijk mogelijke manier ten gehore bracht. Men leze ook "De Negerhut van Oom Tom". In de show van Rhetta Hughes doen ze dienst om lage hartstochten te activeren. De oplettende krante- en tijdschriftlezer zal opmerken hoe in brede lagen van de gereformeerde en evangelische gezindte gewaarschuwd wordt tegen tendensen in deze richting. Niet ieder medium is geschikt om voertuig te zijn van Gods boodschap tot ons mensen. Er is zang en muziek die door de Engelsen een "abomination" genoemd worden. God heeft er geen behagen in. Hij zegt dan: „Doe het getier van voor Mijn aangezicht weg." Laten met name onze jongeren een kritische kijk hebben op cultuuruitingen die aan het christelijk geloof ontleend zijn of zelfs pretenderen dat uit te dragen. Zij kunnen zo'n kritische, zelfs sceptische houding ten opzichte van zulke uitingen niet missen.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen