Voor en over de drempel van Gods huis

Bijbelstudie n.a.v.Prediker4: l7 - 5; 6

'Bewaar uw voet als gij tot het huis Gods ingaat ' (Prediker 4:17)

heivormd predikant Katwijk aan Zee

In het boek van de Prediker tekent zich een kentering af. De beschouwingen uit de voorgaande hoofdstukken nemen de vorm aan van vermaningen. Er komt een positieve inslag in het boek naar voren. Prediker heeft zijn blik laten gaan over alle terreinen van het leven. Het was zijn opzet met wijsheid, van God gegeven, het leven in al zijn uitingen en verschijningsvormen te doorzoeken. Maar één terrein bleef van Predikers vorsen tot nu toe vrijwel uitgesloten: de tempel, het Huis van God.

Het heiligdom van God is niet hetzelfde als het werk, het leven en de maatschappij. Hier is men op heilige grond voor het aangezicht van de heilige God, méér dan ergens elders. De tempel is de plaats bij uitstek van Gods openbaring in deze wereld. Daarom ligt zij ten diepste niet onder de doem van het „ijdel, ijdel, het is alles ijdelheid". Wij mensen kunnen ons licht op allerlei dingen laten vallen. In de tempel valt het licht van Gód op óns! Niet onze vragen aan God zijn hier aan de orde maar Gods vragen aan ons.

„Bekruip> t u nooit de vrees dat alle kerkelijke machinerieën kunnen draaien terwijl toch het léven wegvloeit^ Omdat de hoogspanning niet (meer) wordt ervarend"

Nivellering

Ontegenzeggelijk is Predikers tijd een eb-getijde. Israël als volk en natie verliest gehalte.

Uiteraard deelt de religie in dit proces. De tempel wordt omlaag gehaald, getrokken in het vlak van de wereld, zogezegd. Waarom zou er in het huis van God iets exclusiefs te beleven zijn^ Zijn onze vragen aan God niet belangrijker dan die van Hem aan onsi

De mondige mens wist de grenzen van het heilige uit. Het Huis van God lijdt op die manier aan functieverlies. Het wordt een verlengstuk van het alledaagse waar het de mens is die de toon aangeeft. Waarom zouden we ons moeten richten naar goddelijke en daarom vaste normen en waardeni Wij maken zelf uit wat •wezenlijk is! De mens van deze eeuw is wellicht minder modern dan het lijkt... Ook toen overvleugelde blijkbaar het subjectieve het objectieve.

De verschijningsvormen van die tijd zagen er misschien anders uit dan het huidige voorkomen van de secularisatie. Het tempelbezoek liep niet hollend achteruit. De kerkelijk-religieuze machinerie draaide nog op voile toeren. Er werd geofferd en gepreekt en toch liep de religie leeg. Er manifesteerde zich innerlijk gehalteveriies.

Vandaar uit moeten wij Predikers vermaning verstaan: Bewaar uw voet als gij tot het huis van God ingaat en wees liever nabij om te horen dan om het slachtoffer van de zotten te brengen" (4:17).

Besef wat u doet...

Prediker gebruikt een beeld, dat van het lopen. Je kunt onnadenkend lopen, maar je ligt ondersteboven eer je het weet. Kijk uit waar je je voeten neerzet. Laat tot je doordringen wat je doet en ook waarom je iets doet. Hij neemt hier op de korrel de uitwendige godsdienstigheid, waarbij de vorm onberispelijk in orde is. Daarachter echter verbergen zich sleur en dorre gewoonte, waardoor godsdienst een zielloos gedoe wordt. Beter is het om in Gods Huis goed te luisteren dan er het offer van de dwaas te brengen. Die komt even binnen, doet zijn plicht en vertrekt weer. God kan weer tevreden met hem zijn.

Zeker, wat er gebeurt, is op zich met verkeerd, sterker nog: het is voorschrift van de mozaïsche wet. Ieder moest op gezette tijden zijn offer brengen. Het gaat ook niet over het dat maar over het ftoe. Wie offert, zi| erop bedacht te verschijnen voor het aangezicht van de heilige God. Het moet te doen zijn om een wezenlijke ontmoeting met Hem. Gehoorzamen is het eigenlijke en het is beter dan offeranden. Ontbreekt het eerste, dan wordt dat niet recht getrokken door een stroom van offers en geprevelde plichtplegingen.

Predikers woord heeft aan actualiteit

met ingeboet ondanks alles wat er sindsdien veranderd is nu tempel en altaren zijn verdwenen, omdat de offerdienst tot voorbijgaan werd gedoemd op de grote Verzoendag m het offer van Golgotha.

Maar wat is onze godsdienst^ Bekruipt u nooit de vrees dat alle kerkelijke machinerieën kunnen draaien terwijl toch het léven wegvloeit^ Omdat de hoogspanning ruet (meer) wordt ervareni Be\A? aar uw voet... Kerkgaan is óp gaan tot God! In heilig hoogland verkeren. De Heilige spreekt en ook de gemeente van heden verschijnt met „offers voor Zijn heilig' ogen". Geijkte kerkgang is nodig. Gemeten aan de normen van Gods heiligheid en hoogheid. In een religie waarin het evenals voor Israël ook voor ons gaat om het horen naar wat God te zeggen heeft.

Kijk er zondag uw voeten eens op aan. Zij brengen u ter kerke'? Hoe? En waaromi Samenspraak gevraagd met uzelf.

Als u uw hart bereid hebt, breid dan uw handen tot God uit.

Over de drempel

Na de gezindheid van de gang naar het Huis Gods nu over de woorden die daarbinnen gesproken worden. „Wees niet te snel met uw mond en uw hart haaste niet een woord voort te brengen voor Gods aangezicht want God is in de hemel en gij zijt op de aarde. Daarom, laat uw woorden weinig zijn"(5: l).

Hier hebben wij zoveel als een gebedsmstructie. Daarbij valt de parallel met woorden van Jezus op, Die zei bij het bidden geen ijdel verhaal van woorden te gebruiken als de heidenen die menen door hun veelheid van woorden verhoord te worden. Lange gebeden kunnen een vloek in Gods oren en een plaag voor de mensen zijn.

Wat is bidden anders dan het spreken van een klein, onwaardig mens tot de hoge en heilige Godi Daar past schroom, eerbied en soberheid. Woordenwerveling beweegt de Heere niet, een zucht is voor Hem genoeg. De man achter in de tempel kon het in een paar woorden zeggen: „Wees mij, zondaar, genadig". En de Kananese had genoeg aan: „Heere, help mij!"

Op onze plaats gezet

„God is in de hemel en gij zijt op de aarde..". Hoe diep is dat woord! Bij tijden lijkt het of God en mens van plaats verwisseld zijn. De pratende mens en God, Die het alles aan moet horen...

Ooit opgemerkt dat lang geloven en gedurig wandelen op de weg van het gebed een mens hoe langer hoe stiller en soberder maakti Ten overstaan van God en mensen. Er blijft niet zoveel om te vertellen over. Woorden worden weinig. Hoe minder ontdekt, hoe meer gepraat. Hoe meer ontdekt, hoe minder woorden. Spreken als God te spreken geeft. Daarbuiten is er zoveel schuim dat vervliegt op de u'ind. Op veel godsdienstig gepraat is Predikers adagium van toepassing: ijdelheid der ijdelheden. Teut en babbel, een zot duo, heerst alom, tot in goedkope stichtelijkheid toe.

Juist in Gods Huis geeft een vorm van „stilheid" de toon aan, zelfs lofzang is in stilheid tot God.. „Laat U mijn tong en mond en 's harten diepste grond toch welbehaag'lijk wezen", een regel voor elke preekstoel en consistorie en iedere raadszaal.

Godsdienst zonder praktijk

Nog een derde pijl heeft Prediker op zijn boog. Laat het uit zijn met godsdienst zonder praktijk, woorden zonder daad. „Wanneer gij een gelofte aan God zult beloofd hebben, stel niet uit dezelve te betalen; want Hij heeft geen lust aan zotten; wat gij zult beloofd hebben, betaal het. Het is beter dat gij niet belooft dan dat gij belooft en niet betaalt" (5:3, 4). Het is een grote dwaasheid allerlei schone geloften te doen en die niet na te komen en je bent er niet klaar mee door voor het aangezicht van de engel - de dienaar van het heiligdom - te zeggen dat het een onbedachtzame opwelling was. Waarom zou God zich over uw woorden vertoornend

Het is uit het leven gegrepen. Als God... dan zal ik! Benarde situaties leverden menige gelofte, plechtig gesproken, op. Menige beloofde bekering bleef in het ziekbed achter. Menige gulle bui verschrompelde bij veranderende omstandigheden. Niet uitstellen om te betalen! Gods oren horen goed en God vergeet niet.

Tuchtigt Hij ons, liggen er soms onvervulde gelofteni Selectieve vergeetachtigheid baat niet tegenover Hem die boek houdt. Vrees Hem. Woorden en werken moeten kloppen.

Roepen wij in de woestijn van vele loze beloften, ook aan mensen4-Ook in de politiek? Er worden zovele stelligheden gedebiteerd totdat blijkt dat eigen kussen in 't geding is. En vergeten zijn alle krachtige woorden! Wat wil Prediker met onsi Meerdere malen bond hij ons reeds op het hart dat het leven op zich een lege, zinloze cirkelgang is. Nu zegt hij: het Huis van God, het Woord van God, de ware dienst van God, zij vormen het enige vaste punt in de driftstroom van al wat komt en gaat. Wat in dat Huis is te horen, is van blijvend belang en richtinggevend voor het particulier en maatschappelijk leven.

Op veel godsdienstig gepraat is Predikers adagium van toepassing: ijdelheid der ijdelheden. Teut en babbel, een zot duo, heerst alom, tot in goedkope stichtelijkheid toe".

Kijk vanuit Gods openbaring in Zijn HUIS het leven in. Zonder die heeft het bestaan in de breedste en diepste zin van het woord, geen kompas en geen bodem. Dat is de schreeuwende ellende van een tijd en een wereld die aan zinloosheid van het leven sterft.

In Gods Huis te verkeren op de wijze die Hij verlangt, brengt ons het leven op niveau. Het verleent er visie en perspectief aan. Het brengt ons in het laagland van de tijd op de hoogte van het heil dat nooit vergaat.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen