De zuivere kerk is hier niet

De Nederlandse Geloofsbelijdenis (artikel 29) noemt drie kenmerken van een ware kerk. Het eerste kenmerk is de zuivere prediking. Wat verstaat u daaronder?
“Dat is de prediking waarin God op het hoogst wordt verheerlijkt en de mens op het diepst wordt vernederd. Dat is een uitdrukking die heel veel uitleg nodig heeft. Het betekent dat het in de prediking gaat om de verheerlijking van Gods Naam in het toebrengen van zondaren en de uitbreiding van Zijn koninkrijk. De zuivere kerk is hier niet Ds. Silfhout: Zolang de waarheid wordt gebracht, mag je niet De zuivere prediking wordt ook gekenmerkt door een zeker evenwicht in aan de ene kant benadrukken dat God zorgt voor Zijn eigen eer en dat Hij ons mensen niets verplicht is. En aan de andere kant de volle verantwoordelijkheid van de mens die onder de prediking verkeert. Dat blijft altijd een spanning. Ik heb op catechisatie wel eens gezegd: ik zou best een serie preken kunnen houden waarin alleen maar Gods soevereiniteit wordt benadrukt en Gods verkiezing. Maar dan ben ik heel eenzijdig bezig en dat mag niet. Het Woord is zo rijk.”

Het tweede kenmerk van de ware kerk is de zuivere bediening van de sacramenten.
“Bij de zuivere bediening van de doop wordt aangegeven dat Hij Zijn naam wil verbinden aan de naam van een kind. En tevens dat ook het wonder van de wedergeboorte moet plaatsvinden. De zuivere bediening van het Heilig Avondmaal houdt in dat de drie punten van het zelfonderzoek uit het formulier worden gepraktiseerd: jezelf mishagen vanwege je zonden, jezelf verootmoedigen, de beloften geloven dat mijn zonden om Christus’ wil vergeven zijn en ware dankbaarheid. Alleen dan zal de Avondmaalsbediening vruchtbaar zijn.”

Wanneer houdt de kerk op ware kerk te zijn als het over de sacramenten gaat?
“Dat vind ik een moeilijke vraag. Als je een gemeente hebt van enkel avondmaalgangers, heb ik de neiging te veronderstellen dat er iets mis is. Want de Bijbel zegt dat er altijd kaf onder het koren is, goede en kwade vissen, wijze en dwaze maagden. Aan de andere kant, als in een gemeente van vijfhonderd leden jaar in jaar uit twee of drie oude mensen aan de bediening zitten, heb ik daar ook vraagtekens bij. We geloven dat de Heere doorgaat met Zijn kerkvergaderend werk, zolang de zon en de maan aan de hemel staan en dat doet Hij ook vandaag. Dat geloof ik vast. Ik merk dat ook jongeren ernstig met deze dingen bezig zijn.”

Ten slotte noemt de Nederlandse Geloofsbelijdenis de kerkelijke tucht.
“Waar geen tucht wordt geoefend, is de kerk op sterven na dood. Jongeren hebben vaak het idee dat kerkelijke tucht zich alleen uitstrekt tot het zevende gebod. Dat komt omdat dat meestal een openbare zonde is. Bij verborgen zonden, waar een vorm van ‘stille censuur’ wordt opgelegd, weet de gemeente van niets. Wij hebben hier wel eens een periode gehad dat vijf mensen onder de stille censuur stonden. Als iemand wel schuldbelijdenis doet in de gemeente heeft dat ook een helende werking. Dat heb ik eens heel duidelijk gemerkt toen iemand schuldbelijdenis had gedaan en daarvan aan de gemeente mededeling werd gedaan. Daarna is er nooit meer over gesproken. De betrokkene is weer helemaal opgenomen in de gemeente.”

Roken is dodelijk. Toch wordt dat niet als openbare zonde gezien. Waarom niet?
“Kerkelijke tucht begint in de gemeente zelf, in het elkaar onderling vermanen. Vervolgens ook in de prediking, in het aanwijzen van de zonde. Sommige zonden kun je niet met de kerkelijke tucht behandelen. Dan heb je de halve gemeente onder de tucht staan. Roken hoorde er vroeger gewoon bij. Er is geen man die niet roken kan, zei mijn moeder. Maar dat verschuift in de tijd. Daarom is het goed dat er nu tegen gewaarschuwd wordt. Je kunt mensen er echter niet voor onder censuur zetten. De kerkelijke tucht is bedoeld voor openbare en verborgen zonden. Bij de vraag hoe daarmee om te gaan, is ook van belang in hoeverre de zonde ergernis geeft in de gemeente.”

Is de tucht bedoeld om zuiverheid in de kerk te krijgen?
“Ja, we moeten daar wel naar streven. Maar zullen het nooit bereiken. De zuivere kerk is Boven. We moeten ook ervoor oppassen dat we zeggen: des Heeren tempel is deze. Met andere woorden: alleen in de Gereformeerde Gemeenten vind je nog het ware geloof. Daarmee maak je het werk van de Heilige Geest wel heel beperkt, tot een heel klein Nederlands kerkverbandje. Ik heb contacten in oudgereformeerde kring, met hersteld hervormden, binnen de Christelijk Gereformeerde Kerken. En daarmee mag ik ook wel eens van hart tot hart spreken. Wel geloven we dat de Heere ook onder ons wil wonen met Zijn Woord en Geest. We hebben de plicht om te waken voor afwijken naar links en naar rechts. En dat is allebei even moeilijk en even noodzakelijk.”

Hoe kan de zuiverheid van de leer bewaakt worden?
“Het is goed als de predikant met de kerkenraad zo nu en dan bij de leer stilstaat. Ik heb indertijd een hele avond besteed aan dat kritische boekje van Blaauwendraad dat toen net verschenen was. We zijn toen tot de conclusie gekomen dat bepaalde zaken afweken van de gereformeerde leer, zoals die onder ons gepreekt wordt op grond van Gods Woord. Dan heb je een gemeenschappelijk vertrekpunt, ook naar de gemeente en jongeren toe!”

Bespreekt u ook uw eigen preken?
“Nee, eigenlijk niet. Wel wordt binnen de kerkenraad verslag gedaan van de huisbezoeken. En dan melden de broeders wel eens dat gemeenteleden bezwaar hebben tegen de dominee of zijn preken. Dan zeg ik: ik ben blij dat u dat zegt en als u het ook vindt, dan hoop ik daarvoor open te staan. Het is natuurlijk best pijnlijk als ze aan je preken komen, laat ik maar eerlijk zijn. Ik heb pas nog een keer een gesprek gehad met twee ouderlingen. Geen diepgaande kritiek, maar over bepaalde elementen in de preek die meer aandacht zouden kunnen krijgen. Als mensen met kritiek komen, kan ik zeggen: ‘U heeft een probleem, u wilt niet voor de waarheid vallen.’ Maar zo moet je daar niet mee omgaan. Ik probeer – en dat is moeilijk hoor – altijd eerst te luisteren als mensen daarover komen spreken. Waar gaat het ten diepste over?”

Hoe kunnen jongeren omgaan met liggingsverschillen binnen de Gereformeerde Gemeenten?
“Zolang de waarheid wordt gebracht, mag je niet weglopen vanwege liggingsverschillen. Als je daaraan gaat toegeven dan wordt de ene gemeente steeds meer de wat lichtere en de wat zwaardere wordt steeds zwaarder. Die ontwikkelingen moeten we met z’n allen zien te voorkomen. Het gaat er in Gods koninkrijk niet om of ik me fijn voel in een gemeente, maar of de Heere Zijn Woord wil toepassen.”

Christus heeft gezegd: Ik ben de Waarheid. Wat betekent dat voor de gemeente?
“Christus spreekt altijd de waarheid. Zowel in de nodigingen als in de bedreigingen. Daar mag je niet aan twijfelen. Hij heeft ook gezegd dat de Heilige Geest in al de waarheid leiden zal. Dat betekent dat de Geest mensen laat zien dat Christus de Waarheid is en leidt tot Christus als de Weg, de Waarheid en het Leven. Ik kan vijfentwintig keer in Johannes 14 lezen: In het huis Mijns Vaders zijn vele woningen. Maar als de Heere dat gaat toepassen, zoals Hij dat bij mij heeft gedaan, dan is het zo waar en zo zeker dat je er niet aan kunt twijfelen. Als je vanuit die waarheid met jongeren spreekt, dan voelen ze dat het waar is.”

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen