Opties: Het spel zonder nieten?

door drs. A. P. de Jong

Optieregelingen

De oorspronkelijke doelstelling van optieregelingen is om de deelnemers (met name het management), in het belang van de onderneming en de aandeelhouders, door middel van een financiële prikkel een grotere betrokkenheid en motivering te geven. Een stimulans om bovengemiddeld te presteren en om langer bij de onderneming te blijven werken en niet over te stappen naar een andere werkgever. Door diverse auteurs, waar onder oud-minister van financiën, Ruding, is erop gewezen dat de huidige praktijk in Nederland hier niet mee overeenstemt. Uit onderzoek van Hay Consultants, een belangrijk adviesbureau op het gebied van beloningsstructuren, blijkt dat slechts 12 procent van de ondernemingen harde prestatiecriteria verbindt aan het toekennen van opties. In de VS is dat 72 procent.

Het lijkt mij laakbaar dat het topmanagement zich een fors optiepakket toekent, bij de mededeling dat de winst is gekelderd (zoals bij de technische handelsonderneming Otra) of bij de aankondiging van een forse reorganisatie met massa-ontslagen (British Gas, Philips). Overigens moet wel bedacht worden dat de opties in beginsel nietten laste van het bedrijf, maar van de aandeelhouders komen. Door de uitbreiding van het aantal aandelen moeten zij de winst en de waarde van de onderneming met meer aandelen (en aandeelhouders) delen.

Spelregels

RD) De RMU heeft zich in de achterliggende jaren positief uit­ gelaten over winstdeling door het personeel. Optieregelingen acht ik grotendeels in lijn met winstdelingsregelingen en daarom in principe niet verwerpelijk gelet op de oorspronkelijk doelstelling. In de huidige praktijk kan ik mij echter niet vinden. Die lijkt er met name op gericht te zijn om op korte termijn een zo groot mogelijk bedrag belastingvrij te incasseren.

In navolging van de Vereniging van Effectenbezitters (VEB) en anderen, zou ik daarom willen pleiten voor de volgende spelregels: - een verbreding van de toepassing tot een zo groot mogelijk deel van het personeel;

- veel meer openbaarheid rond toekenning en uitoefening van opties door topmanagers van beursgenoteerde ondernemingen en goedkeuring door de aandeelhoudersvergadering; - uitoefening van de opties pas na 3 of 5 jaar om korte termijn winststreven ten koste van de langere termijn continuïteitsstreven te voorkomen; - waarde van de opties hooguit 50 procent van de hoogte van het salaris.

Staatssecretaris Vermeend van financiën heeft nu voorgesteld om de waarde van de opties volledig bij het inkomen op te tellen. Bovendien moeten de betrokkenen de winst die ze behalen bij verkoop binnen drie jaar ook nog eens bij het inkomen tellen. Opties die na drie jaar worden verkocht, behandelt de fiscus hetzelfde als gewone beleggingen.

Angelsaksische wind

Hoe dan ook, de ontwikkeling

als zodanig echter baart mij zorgen. Voorzitter De Vries van de VEB wijst er in het NRC mijns inziens terecht op dat er een Angelsaksische wind waait door het bedrijfsleven. Het streven naar winstgroei krijgt de overhand boven het meer defensieve streven naar continuïteit. Het gevaar dreigt dat alle belangen onderschikt worden aan de financiële belangen van de aandeelhouders. Immers optieregelingen zijn in veel gevallen bedoeld om de (materialistische) belangen van management en aandeelhouders parallel te laten lopen: winst voor de een betekent winst voor de ander. Een dergelijke benadering past niet bij de wederzijdse verantwoordelijkheid van management en personeel die zich dient te richten op alle belanghebbenden en niet alleen op de kapitaalverschaffers.

Winst is een voorwaarde voor continuïteit, maar mag nooit een doel op zichzelf worden. En arbeid mag vanuit christelijk perspectief niet verworden tot gewin, maar moet dienend van karakter zijn. Dienst aan God tegenover dienst aan mammon!

Drs. A.P. de Jong Is als relatiebeheerder werkzaam bij de ING bank.

Nagekomen bericht:

Het kabinet heeft besloten om één belasting te heffen op aandelenopties die werknemers en managers in het bedrijfsleven krijgen. Deze mogen kiezen tussen het moment waarop ze opties krijgen of het tijdstip waarop ze deze verzilveren.

De fiscale vrijstelling voor aandelenopties die binnen geldende spaarloonregelingen zijn aangeschaft, w/ordt verruimd. Dit blijkt uit een door het kabinet voor advies aan de Raad van State voorgelegd wetsvoorstel.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen