Zacharias Ursinus, Stervenskunst, Uitgeverij De Groot Goudriaan, Kampen, 2003, 71 blz., Prijs € 14,90.

Boekennieuws

Toen Heidelberg in 1563 door de pest werd getroffen, schreef Zacharias Ursinus (een van de opstellers van de Heidelberger Catechismus) een klein boekje onder de titel Erinnenmg. De titel deed de mensen eraan herinneren dat zij zich op de dood moesten voorbereiden. Ruim 400 jaar later verschijnt voor het eerst een vertaling in het Nederlands. Vanwege de inhoud behoort het boekje tot de 'ars bene moriendi' literatuur. Hierin gaat het over de kunst van op een goede manier sterven. Vandaar de titel van het boekje: Stervenskunst.

In een helder voorwoord gaat de vertaler, dr. G. den Hartogh, predikant in de Gereformeerde Kerken, in op het verschil tussen 1563 en 2003 (het jaar van de verschijning van het boek). Hij beschrijft hoe tegenwoordig bij het overlijden van 'groten' uit de maatschappij (prinses Diana, Pim Fortuyn en prins Claus) zich hysterische toestanden voordoen met bloemen en applaus. De vertaler vraagt zich af of de moderne mens hiermee niet de onzekerheid ten aanzien van de dood camoufleert. Vandaag de dag zijn velen het spoor bijster. Hooguit komt men nog tot de vraag: waarom! Tegen deze achtergrond vindt de vertaler het boeiend dat Ursinus ervoor kiest hoe we met de werkelijkheid van het lijden en de dood moeten omgaan. Daarom is dit werkje uit 1563 nog steeds actueel. Naast een voorwoord heeft de vertaler ook een leerzame inleiding en een analyse van de tekst toegevoegd. Samen beslaat dit de helft van het boekje.

De andere helft bevat het eigenlijke geschrift. Ursinus begint met te stellen dat de aanblik van het stoffelijk overschot en de begrafenis mensen tot overpeinzing van de dood moet brengen. Dit werkt hij uit in vier onderdelen. In het eerste onderdeel beschrijft hij in welk doodsgevaar wij ons allen bevinden. Er bestaat geen grotere zekerheid dan dat we eens zullen sterven. Maar wanneer wij uit het leven worden weggeroepen, is onzeker. Voor allen die buiten Christus zijn, is er niets verschrikkelijker dan de dood. Vervolgens gaat Ursinus in op de oorzaak van het sterven. Door de zonde is de dood en het lijden gekomen. Voor de schuld moet betaald worden. Dit moet leiden tot verootmoediging voor Gods Majesteit. Het derde onderdeel gaat over de enige troost, namelijk de vergeving der zonden en de verlossing van de eeuwige dood. Dit is de basis van alle andere troost. Tenslotte gaat Ursinus in op de vraag hoe wij ons op een zalig sterven dienen voor te bereiden. Het geschriftje eindigt met een gebed.

Ik veroorloof me enkele opmerkingen te maken. Helaas komen de in het boekje geciteerde Bijbelteksten niet uit de Statenvertaling. Ook is het jammer dat de uitgever de vertaling met Heer i.p.v. Heere heeft geaccepteerd (pp. 49, 51, 54, 61, 64, 71). Verder had de vertaler best de vrijheid mogen nemen om kortere zinnen te maken. Regelmatig bemoeilijken extreem lange zinnen de leesbaarheid: 12 regels (p. 48), 15 regels (p. 54), en zelfs 20 regels (pp. 45, 60). Een en ander doet echter niet af van de waarde van dit kleine werkje. We zouden het boekje kunnen karakteriseren als een nadere uitwerking van Zondag 1 van de Heidelberger Catechismus. Het woordje 'troost' neemt een centrale plaats in. Wie de te hoge prijs geen bezwaar vindt, zal een klein juweeltje in handen krijgen.

Capelle aan den IJssel, H.J. Agteresch.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen