TER OVERWEGING

dr. P.J. Visser, Kloof en brug: omgaan met religie in een postmoderne tijd. Uitg. Buijten & Schipperheijn 2002 (uitgave van de Willem de Zwijgerstichting), 46 blz. € 4,30 (bij donateurschap € 7,- per jaar voor twee uitgaven).

De deeltjes van de Willem de Zwijgerstichting zijn altijd klein van omvang, maar van dit deeltje mag zeker gezegd worden dat de waarde van de inhoud omgekeerd evenredig is met het geringe aantal bladzijden. De auteur (Ned. Herv. predikant op geref. grondslag te Den Haag) schetst de huidige (multi-culturele) situatie van het post-modernisme na eerst de gang van de geschiedenis geschetst te hebben. Dat postmodernisme gaat niet langs de kerk heen (blz. 16). Wij hebben allen zo onze ideeën wat goed voor ons is en rekenen met onze eigen maat… Met alle religie is de mens echter los van God. Het omgekeerde is echter gelukkig niet het geval: Hij zoekt de mens, hoewel die niet naar Hém zoekt (blz. 20). Vervolgens zet de auteur de lijnen uit tussen de inclusieve visie (openbaring in Christus niet exclusief) en de exclusieve (Christus alleen). Zijn eigen visie zit tegen de laatste aan, echter met deze aantekening: ‘De Schrift spreekt wel over Gods verwerping op grond van onze verwerping van Christus, maar voor het overige hebben wij ons een beslist en stellig oordeel over andere mensen in positieve of negatieve zin te onthouden’- met een verwijzing naar H. Bavinck. Hier gaat het werkelijk op het scherp van de snede en wordt alle reden gegeven om verder fundamenteel door te denken.

Tenslotte wordt een mogelijkheid geschetst om tot gesprek met de postmoderne mens te komen.

Concordantie op het Liedboek voor de Kerken. CD-rom, windowseditie versie 1.0. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2002, € 52,50.

Iedere predikant kent het gemak van een concordantie. Ze zijn er op de bijbel, op de belijdenis-geschriften, maar ook op de psalmen en gezangen. Nu is er een nieuwe computereditie van de concordantie op het Liedboek verschenen. Het zoeken naar liederen bij de te bepreken tekst wordt er sterk door vereenvoudigd: zoeken op trefwoorden, bij bepaalde bijbelpassages, en ook (en dat lukt bij een boekenuitgave niet) het beluisteren van een eventuele onbekende melodie: het wordt allemaal mogelijk met deze CD. Onze kerken hebben een zeer gevarieerde zangcultuur - en daar wordt genoeg over gediscussieerd. Daar waar uit de nieuwe berijming en uit het Liedboek (al of niet beperkt) wordt gezongen, zal deze uitgave met vreugde worden ontvangen, door predikanten of door hen die een middag/avond, compleet met liturgie moeten verzorgen voor een groep in de gemeente. Voor de laatsten zij nog vermeld dat de teksten van de liederen eenvoudig in een tekstverwerkingsbestand zijn op te nemen, hetgeen het typewerk aanzienlijk vereenvoudigt.

Ard en Mariëtte Vreugdenhil, Uitzien naar Vader. Een vader en moeder schrijven over het plotseling sterven van hun dochtertje. Uitg. Kok Kampen 2002, 190 blz. € 9,90.

Er zijn er meerderen die weten wat het betekent: zomaar ineens, zonder aanwijsbare oorzaak ontvalt je een van je kinderen. De ontreddering, de vragen, de geestelijke nood waarin je als ouderpaar en als gezin terecht komt… Het is een proces waarvoor - als het gaat om de geestelijke verwerking - geen regels zijn te geven; en als ouderling of dominee voel je juist dan zo machteloos… Wel kan het helpen wanneer mensen die zelf zoiets hebben meegemaakt, dat op schrift stellen. Dat is hier gebeurd: een gezin uit de kring van de Geref. Kerken (vrijg.), in Bunschoten, vertelt het verhaal. Een aangrijpend boek, als het gaat om de weken direct na het gebeuren, als het gaat om de tegengestelde gevoelens bij een nieuwe zwangerschap, maar ook als het gaat om de kracht van de Here, die hen in dit alles vasthield.

Adrian Verbree, Eclips. Verslag van een burn-out. Uitg Plateau Barneveld 2003, 198 blz. € 13,75.

38 jaar en dan als dominee met emeritaat. Reden: burn-out. Het kan iedereen overkomen, dus ook dominees. Maar juist in dat ambt zijn er sommige factoren die juist dan een valkuil kunnen worden: onvoldoende assertiviteit, het verwachtingspatroon van de gemeente, de wetenschap dat jouw traktement (in een bepaalde fase van het leven aan de karige kant) door weinigen wordt opgebracht, daar bovenop de wetenschap dat jouw ziek-zijn weer extra kosten met zich mee-brengt, voordat de WAZ-uitkering kan starten… Het overkwam ds. Verbree, predikant binnen de GKV. Op openhartige wijze legt hij er verslag van af. De molen van gesprekken en behandelingen, tot zelfs opname in het GPZ aan toe, de toenemende druk op zijn echtgenote die daardoor zelf ook te zwaar belast wordt op den duur… Het is allemaal zo herkenbaar. En het doet ons des te meer vragen om duidelijke kaders waarbinnen we als predikanten onze levenslange dienst aan de Here kunnen beoefenen. Opdat we zelf gezegend zijn en anderen door ons gezegend kunnen worden. Want het moet een signaal zijn dat een hulpverlener aan het eind van een gesprek tegen hem zei: ‘Wat is er toch mis met dat vak van jullie? (…) Je bent de vijfde deze maand.’ (blz. 113)

Werkgroep Kerk en Prediking, Postille 2002-2003. Uitg. Boekencentrum Zoetermeer 2002, 277 blz.€ 22,90.

Bij predikanten zijn postilles bekend; ze vormen een hulpmiddel om de gedachten rond een preektekst op orde te krijgen. De ene schets spreekt je aan, de andere minder - maar doet je doordenken op de vraag: hoe dan wel? In de nieuwe editie van de hier besproken - al decennia lang verschijnende - Postille is het niet anders: ‘ze bevatten het nodige voorwerk om gebruikers gedachten aan te reiken bij de voorbereiding van hun eigen preek.’ (blz. 5). Juist daarom vind ik het experiment om daar op kerst van af te wijken en te kiezen voor de preken zelf, niet geslaagd (blz. 43-54), zelfs niet als er achteraf een bepaalde verantwoording wordt geboden. Maar overigens zullen preekvoorbereiders weer veel vinden waar ze op door kunnen borduren. Uit ‘onze kring’ leverde prof. Den Hertog vier schetsen uit het boek Handelingen (blz. 183-197).

ds. A. van der Veer, Engelen op je weg. Dagboek voor zon- en feestdagen. Uitg. Kok Kampen 2002, 120 blz. € 17,90.

Weer een dagboek in de reeks waar de voorzitter van de EO al een aantal jaren ‘garant voor staat’. Deze keer met teksten over de engelen als uitgangspunt. Daarbij worden ook niet die engelen vergeten die ‘hun oorsprong ontrouw werden’ (Judas:5-7) vergeten, en speciaal die ene, die wij kennen onder de naam satan. Een mooi boek met bijbelse overwegingen. Een extra compliment voor de werkelijk schitterende uitvoering met uitgebreide illustraties.

dr. Ad van der Dussen, De omgekeerde wereld. Over de strekking van de bijbelse verkondiging van Gods verkiezing. Een Telos-boek. Uitg. Buijten & Schipperheijn 2002, 92 blz. € 10,-.

Ds. Van der Dussen (Ned. Geref. predikant te Eindhoven) heeft een stevig boekje geschreven over de verkiezing. Een onderwerp dat, zo zegt hij, nogal eens vermeden wordt, vanuit verschillende overwegingen. Hij is er in geslaagd om zó te schrijven dat de lezers de overtuiging krijgen dat hij echt met hen in gesprek wil zijn. Dat gebeurt met een open bijbel. En de lijnen die in de bijbel over dit onderwerp naar voren komen, worden volstrekt eerbiedig hoog gehouden. Zo staat de auteur pal voor de souvereine verkiezing door God van mensen die dat op geen enkele manier verdiend hebben. Deze lijn wordt in de eerste 6 hoofdstukken aangetoond voor Israël, en via een brede bespreking van Rom. 9-11 voor de heidenen (en toch weer terug naar Israël), ten/vijl in hoofdstuk 7-9 de aandacht wordt gericht op de persoonlijke verkiezing. Daarbij wordt het ‘in Christus’ uitverkoren zijn stralend naar voren gehaald. En er wordt hoop geboden voor én op bekering aan-gedrongen bij hen die nog niet ‘in Christus zijn’. Want er is ruimte in Gods genade (blz. 76v, met verwijzingen naar 1 Petr. 2:7v in relatie met 3:1). Elk hoofdstuk sluit met enkele inhoudelijke vragen, zodat het boekje geschikt gemaakt is voor gespreksgroepen. Ook worden daar de degens gekruist met theologen van vroeger en nu, waarbij de auteur zijn vakgebied - de dogmatiek - eer aan doet.

In het Woord vooraf verklaart de auteur zijn verbondenheid met de gereformeerde belijdenis. Te-gelijk kondigt hij aan dat hij - om recht te doen aan de Schrift - ‘enige kritische vragen aan het adres van de Leefregels’ zal geven, blz. 8. Nu, dat valt nogal mee. Op blz. 43v wordt de vinger gelegd - niet ten onrechte - bij de citaten in de DL uit Rom. 9-11 (terwijl het daar toch over de verkiezing van Israël gaat) en op blz. 82 gaat het om het verband tussen verkiezing en verwerping: twee lijnen die niet parallel lopen, hetgeen in de DL (l,6 in relatie tot II,6 en 7) duidelijker tot uitdrukking had kunnen komen.

Peter Scheele, Koehandel. Paulus legt het nog een keer uit aan de hand van zijn eigen brief aan de Galaten. Een Telos-boek. Uitg. Buijten & Schipperheijn Amsterdam 2002, 70 blz. € 8,50.

Peter Scheele (bekend van o.a. de EO) is in de huid van Paulus gekropen en heeft zo een toe-lichting geschreven op de brief aan de Galaten. Zo moet u de ondertitel lezen (die wel erg lang is uitgevallen). Op de achterflap staat: ‘vertaald naar onze tijd’. Dat is ontegenzeggelijk het geval; er is duidelijk geactualiseerd en dat is te waarderen - al wordt er soms wel erg veel bijgehaald. Met de taal bij die vertaalslag heb ik echter wel de grootste problemen. Zelf ben ik niet wars van duidelijke taal op en onder de kansel; toch is het voor mij sterk de vraag of dit taalgebruik de grenzen van het betamelijke in het met-de-Schrift-omgaan niet te buiten gaat. Ik geef daar dan ook liever geen voorbeelden van; het gaat me echt te ver. Het is een goede zaak om jongeren te willen bereiken en met hun taalgebruik te rekenen. Toch zou déze poging - zo denk ik - voor een aantal jongeren wel eens een groot struikelblok kunnen zijn om met de boodschap in contact te komen. En dat is nu, als ik de opdracht aan het begin lees, net wat de schrijver wil vermijden. Het is jammer, want voorts wil ik wel zeggen dat er in het algemeen sprake is van een goed verstaan van de boodschap van dit scherpe bijbelboek.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen