De leerstoel weer bezet

Het moet ons allen tot grote vreugde stemmen dat de bijzondere leerstoel, die uitgaat van de Gereformeerde Bond, aan de rijksuniversiteit van Utrecht weer bezet is, nadat ze lang vacant geweest is doordat er verschillende jaren na het overlijden van Prof. Dr. J. Severijn nu pas een opvolger kon worden benoemd. Sedert oktober geeft Prof. Dr. C. Graafland reeds zijn colleges, die door een groot aantal studenten bezocht worden. En op donderdag 7 december hield hij zijn inaugurele oratie, waarin hij duidelijk wilde maken wat de gereformeerde theologie eigenlijk is en de nadruk legde op de continuïteit en de actualiteit van de gereformeerde theologie. Groot was de belangstelling voor deze plechtigheid niet alleen vanuit de universitaire wereld, maar ook van vele anderen, waaronder veel predikanten.

De nieuwe hoogleraar herdacht zijn voorganger, Prof. Dr. J. Severijn, met ere en hoogachting. Daarbij stelde hij de vraag wat nu eigenlijk gereformeerde theologie is. Er komen onder de gereformeerden van nu nogal wat verschillen openbaar. Daaruit blijkt dat het water in de theologische vijver van de gereformeerde belijders niet stilstaat. Maar ondanks alle geschillen is er toch een diepe verwantschap. En ook dwars door de verschillende kerken heen kan men spreken van een diepe verbondenheid van die gereformeerde belijders. Wat Groen van Prinsterer gezegd heeft van de gerefor-, meerde gezindte dat zij haar eenheid vindt in de gereformeerde belijdenis, geldt ook nu nog. De nieuwe professor wil in deze traditie zijn werk doen. Hij wil graag de continuïteit van het gereformeerd belijden benadrukken, maar bij zijn theologiebeoefening toch tegelijk staaft. in de actualiteit van het heden. Hij wil terugzien naar de reformatie en daarmee telkens naar de Schrift gaan. Want de legitimiteit en de geldigheid van de gereformeerde theologie is dat ze bijbelse religie is. We zijn gereformeerd, omdat we overtuigd zijn van de bijbelse legitimiteit van het gereformeerd belijden. De reformatie was trouwens geen stroming in de theologische wetenschap alleen, maar ze was een geloofsbeweging.

Prof. Graafland ging vooral in op de vraag wat nu eigenlijk gereformeerde theologie is. Daarbij nam hij over wat Prof. Severijn gezegd heeft: De leer van de praedestinatie is de scheidslijn. Gereformeerde belijders zijn de mannen van de praedestinatie. Calvijn heeft immers reeds gezegd dat in de verkiezing het hart van de kerk klopt. Het is genade om genade te ontvangen. Daarbij mag zeer zeker de verantwoordelijkheid en de roeping van de mens niet op de achtergrond komen. Ook dat is een legitieme lijn vanuit de Heilige Schrift. Maar het heil komt van God en het heilsgebeuren gaat van God uit. Hier staat de gereformeerde theologie in lijnrechte tegenspraak met de huidig gangbare theologie. Die gaat van de mens uit. De verkiezing is een wezenlijk punt van de gereformeerde theologie, maar ze mag niet heersen over andere legitieme lijnen die uit de Schrift te trekken zijn. Er zijn gereformeerde theologen geweest .— denk maar aan Kohlbrugge - — die sterk de nadruk hebben gelegd op de leer van de rechtvaardiging van de goddeloze. Er moet inderdaad evenwichtigheid zijn tussen verkiezing Gods en verantwoordelijkheid van de mens. Daarbij moet de gereformeerde theologie levend zijn en staan

in de actualiteit van het heden. De leer der praedestinatie is en blijft een kerngegeven, maar het gaat mis als men alles op de noemer van de verkiezing zet. Het verbond met zijn beloften en de roeping zijn er immers ook.

Een tweede kerngegeven van de gereformeerde theologie is, zegt Prof. Graafland, dat de Heilige Schrift Gods Woord is. Ze is grondregel en bevestiging van ons gemeenschappelijk geloof. Het goddelijk gezag van de Heilige Schrift is onder de gereformeerde theologen altijd erkend. Een gereformeerd theoloog is gebonden aan en onderworpen aan de Heilige Schrift als Gods Woord. Tegenwoordig zegt men wel dat theologie bedrijven eigenlijk exegese is, hermeneutiek, verklaring van de Bijbel. Maar er zijn toenemende onzekerheden over de inhoud van de Heilige Schrift. Men wil daarom in dialoog treden met de Bijbel. Men wil ook een verband leggen tussen bijbel en krant en vragen wat die bijbel dan in het heden tot ons te zeggen heeft. Maar een gereformeerd theoloog kan zich alleen maar onderwerpen aan de Bijbel als Gods Woord. Vandaar dat de gereformeerde theologie zo'n eigen geluid heeft. Een gereformeerd theoloog kan alleen maar een ootmoedig mens zijn: Spreek, Heere, want uw knecht hoort. Zo moeten we luisteren naar Gods Woord, dat ontdekkend en oordelend, bevrijdend en vernieuwend is.

En een derde kerngegeven is de gereformeerde belijdenis. Die belijdenis wijst de grenzen van de kerk aan. Die belijdenis bindt ook. Maar toch maakt die gereformeerde belijdenis ook ruimte. In dit verband sprak Dr. Gaafland over de katholiciteit van het gereformeerd belijden. Maar er zijn grenzen. De inzet van de belijdenis is om belijdenis te doen van 't heil des Heeren dat in de Schrift is geopenbaard. Dat heeft de kerk vandaag nodig dat ze ademt in de verfrissende traditie van de gereformeerde belijdenis, waarbij de gereformeerde theologie moet oplichten in het heden. Daarbij mag het ene stuk van de leer niet worden verabsoluteerd ten koste van het ander. Continuïteit moet er zijn met het verleden, maar de actualiteit van het gereformeerd belijden in het heden mag niet ontbreken. Gereformeerd zijn is daarbij door en door bijbels zijn. Daarbij moeten we weten dat ook de gereformeerde theologie staat in de spanning van het ten dele. Ook de gereformeerde theologie is nog slechts een benadering van de volle en rijke en heerlijke boodschap van het Woord.

Reformatie en nadere reformatie mogen ook niet van elkaar losgemaakt worden. Daarbij moeten we duidelijk stellen hoezeer we nodig hebben door de Heilige Geest vernieuwd te worden om theologie te bedrijven. Er kan geen leer zijn zonder beleving. Daarom moet er grote nadruk worden gelegd op het werk van de Heilige Geest. Theologie beoefenen is een zaak van de Heilige Geest. Hij brengt tot het klare verstaan van Gods Woord. De actualiteit kan daarbij niet zonder de continuïteit. Maar juist die continuïteit, datgene dat in de belijdenis van de kerk beleden wordt, wil in de actualiteit van het heden bezig zijn.

In het bovenstaande hebben we enkele indrukken gegeven van hetgeen Prof. Dr. C. Graafland in zijn inaugurele oratie heeft opgemerkt. Het raakte de kern van de gereformeerde belijdenis, het raakte de kern van het christelijk geloof. We willen de nieuwe professor Gods zegen toewensen op zijn arbeid. Hij heeft een zware taak, maar ook een mooie taak. Hij mag meehelpen aan de opleiding van de die-

naren des Woords.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen