Zwemmersjeuk

Meneer Van Zeumeren komt op mijn spreekuur met een merkwaardige huidaandoening. Rondom zijn knieën bevinden zich vele tientallen rode bultjes, die heftige jeuk veroorzaken en lijken op insectenbeten. Het begon enkele dagen geleden, toen Van Zeumeren even een losgeraakt bootje in een brede sloot naar de kant wilde brengen. Hij droeg op dat moment een korte broek en sokken. De uitslag lijkt precies op de niet door kleding bedekte plaatsen te zitten. Hij heeft niets gemerkt van steekvliegjes of andere insecten. Bovendien stond hij tot zijn middel in het water. Ik schrijf wat medicijnen voor tegen de jeuk en ben benieuwd naar het verdere verloop.
Later op de dag belt Van Zeumeren nog even terug. Hij heeft het waterschap gebeld en een deskundige zal nog contact met ons opnemen. Even later heb ik de man aan de telefoon. De bewuste aandoening blijkt in de zomermaanden regelmatig voor te komen en wordt veroorzaakt door kleine larfjes die per abuis de mens als gastheer zien.

Tussengastheer
De levenscyclus van de Trichobilharzia ocellata, ook wel vogelzuigworm genoemd, is een verhaal apart. Dit wormpje leeft als volwassen diertje in de bloedvaatjes van de darm van watervogels, zoals eenden, en voedt zich met het vogelbloed. Het wormpje kan zich echter niet voortplanten in het lichaam van de vogel. Wel legt het eitjes, die met de mest van de vogels in het water terechtkomen. Uit deze eitjes komen minilarfjes, miracidiën genoemd.
Deze larfjes zijn niet in staat om andere vogels te besmetten, maar hebben een zogenaamde tussengastheer nodig. Al zwemmend gaan ze op zoek naar zoetwaterslakjes. Wanneer ze het lichaam van de slak zijn binnengedrongen, kunnen ze zich daar vermenigvuldigen tot een ander soort larfjes, de zogenaamde cercariën, die gedurende de winter in het lichaam van de slak blijven. Wanneer de temperatuur van het water stijgt, komen deze cercariën met duizenden tegelijk uit de slak tevoorschijn. Ze zwemmen naar het wateroppervlak, waar ze proberen binnen te dringen in de pootjes van jonge watervogels. In het lichaam van de jonge vogels laten ze zich door de bloedstroom meevoeren tot ze in de bloedvaten van de darm zijn aangekomen. Daar ontwikkelen ze zich tot volwassen zuigwormen.

Vergissing
Het gebeurt regelmatig dat de larfjes zich vergissen en de huid van een zich in het water bevindend mens binnendringen. Voor de larfjes is dit een dodelijke vergissing: ze zijn niet in staat zich daar verder te verplaatsen en sterven in de huid. Voor de mens is deze vergissing slechts hinderlijk: de dode larfjes zorgen voor een soort allergische reactie in de vorm van heftig jeukende rode bultjes. De aandoening wordt daarom ook wel zwemmersjeuk genoemd.
De behandeling beperkt zich tot het onderdrukken van de allergische reactie; bestrijding van de larfjes heeft geen zin omdat deze toch al dood zijn. Wel wordt in sommige gevallen geprobeerd het zwemwater te zuiveren door in het voorjaar de slakken te bestrijden.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen