Digibron cookies

Voor optimale prestaties van de website gebruiken wij cookies. Overeenstemmig met de EU GDPR kunt u kiezen welke cookies u wilt toestaan.

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies

Noodzakelijke en wettelijk toegestane cookies zijn verplicht om de basisfunctionaliteit van Digibron te kunnen gebruiken.

Optionele cookies

Onderstaande cookies zijn optioneel, maar verbeteren uw ervaring van Digibron.

Bekijk het origineel

Boekbespreking

Bekijk het origineel

+ Meer informatie

Boekbespreking

5 minuten leestijd Arcering uitzetten

Rob H. Matzken, De psychonauten zijn geland. Buijten & Schipperheijn, Amsterdam 1978, 171 biz., ƒ 20, - .

De benaming 'psychonauten' wordt door schr. aangewend om mensen of : ; machten' aan te duiden, die 'de ziel (psyciie) van anderen kunnen sturen (nautica) in een door lien gewenste richting'. Zij bedienen "zicin van de 'psycinonautica', die zich doet i< ennen als een uitgekooi< t systeem om de mensen te beïnvloeden; met name ze psychisch zo te veranderen dat ze vatbaar worden voor nieuwe ideeën en ideologieën die de psychonauten gewenst voorkomen.

De schrijver, docent aan de Evangelische Hogeschool te Amersfoort, een hoogst nuttige instelling die beoogt a.s. studenten tussen middelbaar en hoger onderwijs een anti-seculariserende injectie te geven, beschrijft in dit werk, als Pijlboek no. 4 uitgegeven, bijzonder duidelijk en met kennis van zaken, hoe in deze tijd van normverlies en gezagsverlies de mens in onzekerheid raakt of is geraakt. Hij wordt zo een min of meer gewillig object voor wat nieuwe geestelijke wereldmachten door hun Woordvoeders hem willen aanpraten. Daaraan gaat dan een proces van 'ontlediging" of kenosis vooraf van de waarden en taboes die altijd hebben gegolden, waarden die vaak een bijbelse achtergrond hebben al wordt dat niet meer erkend of doorzien. Dit proces boekt zo veel succes omdat de gevoelens van onzekerheid en 'het niet meer weten' zo algemeen zijn en de tijdgeest bepalen.

Schr. geeft aan hoe 'de psychonauten landen' inde kerk, in de ziel (hier inzonderheid beschouwd als element in de trits lichaam-ziel-geest), in de school (de nog weinig gevormde jeugd is het kwetsbaarst), 'bij de dokter" (verschuivingen in de medische ethiek inzake abortus en euthanasie), in het bedrijfsleven.

Dit hele manipuleren (want dat is het voluit) blijkt in grote mate te worden bepaald door de z.g. Frankfurter Schule, een sociaal-wijsgerig denksysteem dat het westerse denken door een knap gehan-

teerd, dialectisch systeem wil leiden tot een neomarxisme dat zich in de grond aan het christendom weinig of niets meer gelegen laat liggen.

Schr. is van oordeel, dat nü het rationalistische denken op zijn retour, en het 'nieuwe denken' nog niet algemeen is. Hij beveelt daarom voor deze tussenperiode aan een naar voren schuiven van Christus en Zijn Woord als effectieve ontkrachting van de machten, een Christo-therapie. Hij werkt dit uit in een tweede boek. De Psychonauten verdrijven.

Dit werk De Psychonauten zijn geland lijkt mij belangrijk. Het is een bij-de-tijdse bijdrage om ieder die wat achtergronden kan en wil doorschouwen te helpen deze tijd te verstaan. Het is zeer helder en duidelijk geschreven. Schr. is kennelijk een uitstekend didacticus. Daardoor heeft hij ook iets apodicti.sch in zijn betogen; zodoende komt men wel eens in het onzekere te verkeren over de betrouwbaarheid van zijn modellen. Een praktische lijst van minder algemene of zelfs nieuw-bedachte termen is niet vergeten.

Het boek verdient een ruime lezerskring ook onder ons.

Dr. W. J. Ouweneel, Jeugd in een stervende eeuw, Buijten & Schipperheijn, Amsterdam 1977, 200 biz., ƒ 15, 90.

Schr. is een bekend voorvechter van het creationisme, dat tegenover het evolutionisme het bijbelse alternatief van de schepping recht doet. Al­ leen daarom al heeft hij onze volle sympathie.

Hij stelt dat het moderne denken, dat nu via het onderwijs de jeugd belaagt, onvoldoende wordt weerstaan door een oudere generatie van christelijken huize, indien die nog wel de waarheid kent maar ontzinkt aan het levend geloof waarmee dat moderne denken zich niet verdraagt. Deze generatie kan daardoor dit denken niet aan, en zo dreigt de jeugd, het ontoereikende van de levenshouding ook van de 'christelijke' ouderen doorziende, daarheen te drijven, gevangen in de denkkaders van het moderne mens-en wereldbeeld.

Ten diepste is volgens schr. het evolutionisme verantwoordelijk voor dit wereldbeeld en daarmee voor het moderne denken. Hij beschrijft dit in hoofdstuk 2 voor enkele natuurwetenschapgebieden, terwil de filosofie en daarbij ook de theologie dit moderne denken zochten te incorporeren.

Dit alles is in dit Pijlboek no. 4 zeer boeiend en onderhoudend beschreven. Men kan zich afvragen of nu juist het evolutionisme wel zo'n sleutelpositie heeft ingenomen als schr. meent; of het evolutionisme dan wel de aanzet tot het moderne denken de kip dan wel het ei waren. Niettemin is duidelijk dat het buitengewoon nuttig is om te worden ingelicht over de aspecten van al deze samenhangen die tot de huidige geestelijke verwarring buiten en helaas ook binnen de kerk hebben geleid. Een verwarring waaraan vooral de jeugd met haar niet meer vanzelfsprekende binding aan tradities het slachtoffer dreigt te worden.

Schr. behandelt een en ander verdienstelijk en spitst het aan het eind bijzonder indringend toe op de tegenwoordige jeugd, zodat een heel waardevol boek is ontstaan.

Misschien moeten, met alle sympathie en dankbaarheid voor het gebodene, hier en daar de zaken wel eens wat genuanceerder worden uitgedrukt. Schr. noemt op blz. 148 de geoorloofde vraag: 'wat gebeurde er nu eigenlijk aan het begin van de wereldgeschiedenis - hoe verscheen de mens op het wereldtoneel' en suggereert dat God ons in de Schrift 'kan en wil inlichten over onze herkomst'. Accoord, maar toch niet zonder meer over de.fysische gang van zaken? Dreigt hier het rationele, waar schr. terecht voor pleit tegenover het irrationele denken van tegenwoordig, zo niet rationalistisch te worden aangeverfd? Ook elders kijkt men theologisch wel eens vreemd op. Tenslotte: is er geen enkele Duitse literatuurbron waaruit kon worden geput? Wij moeten dunkt mij bedenken, dat Amerikaans pragmatisme de zaken wel eens concreter wil maken dan ze in werkelijkheid zijn. Maar dit zijn slechts details'. Wij zijn verheugd dat in deze tijd een boek verschijnt dat op dit niveau in de baaierd van meningen, ontstaan door het loslaten van fundamentele noties die de Reformatie weer in de Schrift had ontdekt, dit geluid 'laat horen. Van harte aanbevolen.

G. B. Smit

Dit artikel werd u aangeboden door: de Gereformeerde Bond

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 juni 1979

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's

Boekbespreking

Bekijk de hele uitgave van donderdag 21 juni 1979

De Waarheidsvriend | 12 Pagina's