Landgoed Staverden

Wie vanuit Elspeet richting Harderwijk gaat, komt door het landgoed Staverden. Karakteristiek zijn de beken en het witte kasteel, dat uit ongeveer uit 1835 dateert. Het landgoed is ongeveer 750 ha groot en is eigendom van het Geldersch Landschap. Het grootste gedeelte is voor iedereen vrij toegankelijk. Staverden bezit al bijna 700 jaar stadsrechten. Er is van die rechten echter nooit gebruik gemaakt. Staverden is altijd een buurtschap gebleven. Enkele honderden meters voorbij het kasteel staat een kapel en op het kleine kerkhof achter de kapel is te zien hoe gering het aantal inwoners van Staverden altijd is geweest.

Pauwen
Omstreeks 1400 werd het landgoed door de hertogen van Gelre in leen gegeven. En zoals dat volgens het leenstelsel gebruikelijk was, werd het onroerend goed Staverden "met eenige daeraan verbonden rechten ter betaling van diensten in leen uitgegeven". Voor Staverden bestonden die diensten onder meer uit de verplichting witte pauwen te houden en pauweveren te leveren, waarmee de hertog zijn helm versierde. Graaf Reinald II liet in het zegel een waaier met pauweveren opnemen. Zijn helm en ook de paarden werden uitgedost met pauweveren. Meer dan twee eeuwen lang hebben de munten van de hertogen het helmteken met de witte pauw gedragen. De witte pauwen zijn er nog altijd, en dat ze een bijzondere functie hebben vervuld is te zien. Boven de toegangspoorten is de helm met de pauw terug te vinden, ook de windwijzer op het kasteel bestaat uit een witte pauw, en op het kapelletje komt het dier ook terug. In het huidige wapen van Ermelo komt een witte pauw voor. kasteel Staverden werd daarom ook wel pauwenburcht genoemd. Wie de wandeling vanaf de parkeerplaats maakt komt vanzelf langs de witte pauwen.

Bosanemoon
Door het afwisselende landschap en de vochtige graslanden is er zeker in het voorjaar veel te zien. De bosanemoon is op het landgoed rijkelijk aanwezig. Nog voordat de bladeren de bodem in de schaduw zetten, bloeit de bosanemoon er volop. Maar ook wateraardbei, waternavel, holpijp, egelboterbloem, schildereprijs, zomp en sterzegge zijn te vinden. Het water trekt natuurlijk de nodige padden en kikkers. In de beek leeft vis en het water is hier nog helder; u hoeft niet vreemd op te kijken als u een ijsvogel over de beek ziet scheren. Als het rustig is kun je de vogel rond de gracht bij het kasteel waarnemen; wie zijn kenmerkende roep kent, zal hem zeker horen.

Ijsvogel fotograferen
De ijsvogel is schuw, maar als je je verdekt opstelt kun je hem gadeslaan of zelfs fotograferen, wat mij is gelukt. Om de vogel te lokken had ik een stok boven het water geplaatst, waar vandaan het beestje een goed uitzicht op de beek zou hebben. Op zo'n vier meter afstand ben ik verscholen achter wat takken gaan wachten en na ongeveer een kwartier zat de ijsvogel op de tak die ik er voor hem had neergezet. Hij bleef een paar minuten zitten, poetste een beetje zijn veren, dook vervolgens even het water in en ging verder met de schoonmaak. Na een tijdje vloog hij verder richting het kasteel. Een vrouwtjesijsvogel is van het mannetje te onderscheiden doordat zij een oranje-rode ondersnavel heeft. Een andere niet veel voorkomende vogel is de kleine specht, die ik er ook een paar maal heb gezien. De kleine bonte specht komt voornamelijk in loofbossen voor. De bossen rond Staverden bestaan voor een groot deel uit beuken, die de zwarte specht gebruikt om in te broeden.

Rustgebied
Een deel van het landgoed is rustgebied ten behoeve van het wild. Edelherten en reeën kun je er dus tegenkomen. Staverden is omringd met weilanden, waar o.a. de edelherten volop voedsel kunnen vinden. In de vroege ochtend zijn de edelherten tussen de boerderijen waar te nemen. Het gebied behoort tot de vrije wildbaan en de dieren kunnen dus gaan en staan waar ze willen. Een rustgebied voor het wild is in het weekend zeker niet overbodig, want met mooi weer maakt men hier graag een wandeling. Wil je wat van de dieren zien, dan kun je beter in de vroege ochtend komen. Overal kom je beekjes tegen; ik noemde al de Staverdense beek, die dwars door het gebied loopt. Maar ook talloze kleine beekjes slingeren er door het landschap.

Wandelingen
Het landgoed Staverden is het hele jaar door vrij toegankelijk. Er zijn verschillende wandelingen uitgezet. De wandeling vanaf de parkeerplaats loopt achter het kasteel langs en dit gebied is afwisselend: weilandjes, akkers, houtwallen en beekjes, op sommige plaatsen wat parkachtig. Een ander stuk, dat aan de andere kant van de verharde weg ligt, bestaat voornamelijk uit bos. Hier heb ik edelherten en reeën gezien. Op een mooie ochtend zag ik twee eekhoorns die aan het paren waren. Vanwege de akkers en de vochtige weilanden vindt ook de das op landgoed Staverden zijn leefgebied. Zo zijn er een aantal bewoonde dassenburchten. De das houdt van een afwisselend landschap en is een alleseter; wormen, slakken, kevers, muizen en fruit worden door dit grootste roofdier van Nederland gegeten. Op de Veluwe weet de das aardig stand te houden, maar daarbuiten vallen er veel verkeersslachtoffers. Het verkeer is dan ook de grootste bedreiging voor de soort.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen