De Franse Geloofsbelijdenis

GELOOFSLEER

Belijdenis van het geloof, met onderlinge overeenstemming gedaan door de Fransen, die wensen te leven overeenkomstig de zuiverheid van het evangelie van onze Heere Jezus Christus. A.D. 1559.

Art. 3: Geheel deze Heilige Schrift is vervat in de canonieke boeken van het Oude en Nieuwe Testament, en wel als volgt: De vijf boeken van Mozes, te weten: Genesis, Exodus, Leviticus, Numeric, Deuteronomium. Ook Jozua, Richteren, Ruth, het eerste en tweede boek Samuel, het eerste en tweede boek Koningen, het eerste en tweede boek Kronieken, ook Paralipomenon genoemd, het eerste boek Ezra. Eveneens Nehemia, het boek Esther, Job, de Psalmen van David, de Spreuken of uitspraken van Salomo, het boek Ecclesiastes of Prediker, het Lied van Salomo. Ook het boek Jesaja, Jeremia, Klaagliederen van Jeremia, Ezechiël, Daniël, Hoséa, Joel, Amos, Obadja, Jona, Micha, Nahum, Habakuk, Zefanja, Haggaï, Zacharia, Maleachi. Eveneens het heilig Evangelie naar de heilige Mattheüs, naar de heilige Marcus, naar de heilige Lucas en naar de heilige Johannes. Ook het tweede boek van de heilige Lucas, ook wel Handelingen der Apostelen genoemd. Eveneens de brieven van de heilige Paulus: één aan de Romeinen, twee aan de Corinthiërs, één aan de Galaten, één aan de Efeziërs, één aan de Filipensen, één aan de Colossensen, twee aan de Thessalonicensen, twee aan Timotheüs, één aan Titus, één aan Filémon. Ook de brief aan de Hebreeën, de brief van de heilige Jakobus, de eerste en de tweede brief van de hei­ lige Petrus, de eerste, tweede en derde brief van de heilige Johannes, de brief van de heilige Judas. Eveneens de Apocalypse of Openbaring van de heilige Johannes.

Art. 4: ij weten dat deze boeken canoniek zijn en de zeer zekere regel van ons geloof, niet zozeer vanwege de algemene overeenstemming en goedkeuring van de kerk, als wel vanwege het getuigenis en de inwendige overtuiging van de Heilige Geest, Die ons ze doet onderscheiden van andere kerkelijke boeken, waarop, al zijn ze nuttig, men niet één geloofsartikel kan gronden. Psalm 19:9; 12:7

Inleiding

De vorige keer zagen we in de Franse Geloofsbelijdenis dat God Zich aan de mensen openbaart. Dat gebeurt op twee manieren: allereerst door Zijn werken en vervolgens - en dat veel klaarder - door Zijn spreken. Van wat God gesproken heeft is een deel neergeschreven op het heilig blad: de heilige Schrift. En wel datgene waarvan God het nodig heeft geoordeeld dat het voor de kerk bewaard moest blijven. De artikelen 3-5 geven nader aandacht aan die tweede openbaringsbron. In deze bijdrage staan we stil bij art. 3 en 4, de volgende keer hopen we dan wat na te denken over art. 5. In art. 3 gaat het over de canon van de heilige Schrift, dus over de vraag welke boeken precies tot haar behoren. Art. 4 vertelt waarom de kerk deze boeken als canon erkent.

De bijbelse canon

In onze wereld zijn ontelbaar veel boeken geschreven. Welke daarvan behoren tot de heilige Schrift? Daarmee stellen we de vraag naar de canon van de Bijbel. Het woord canon komt oorspronkelijk uit het Grieks. Het betekent eigenlijk 'rietstok' en werd in niet - overdrachtelijke zin gebruikt in de betekenis: liniaal, richtlat, richtsnoer. In overdrachtelijke zin kan het betekenen: richtsnoer, maatstaf, norm, voorbeeld, ideaal. Bij canonieke boeken nu denken we aan die boeken, die voldoen aan de hoge norm dat ze Woord van God zijn. Art. 3 geeft de canonieke boeken weer in de onder ons gebruikelijke volgorde. Het zijn de 39 boeken van het Oude Testament en de 27 bijbelboeken van het Nieuwe Testament. In art. 3 is overigens niet aangegeven welke boeken tot het Oude en welke tot het Nieuwe Testament behoren. Dat doet de Ned. Geloofsbelijdenis wel. De omvang van de heilige Schrift is hiermee in ieder geval duidelijk omschreven. In deze 66 boeken openbaart God Zich aan de mensen. Ze zijn daarmee nadrukkelijk onderscheiden van wat we de apocriefe ('verborgen') boeken noemen. De laatste boeken horen in de heilige Schrift niet thuis. Het is trouwens opvallend dat de Franse Geloofsbelijdenis deze apocriefe boeken niet noemt. De Ned. Geloofsbelijdenis doet dat wel en wijdt er zelfs een heel artikel aan.

De Heilige Geest en de canon

Art. 3 geeft dus duidelijk aan wat wij voor heilige Schrift moeten houden. De canon is nauwkeurig afgebakend. Maar hoe wéten we dat juist déze boeken de heilige Schrift of het Woord van God zijn? Hebben ook niet anderen hun heilige boeken, de moslims hun koran de hindoes hun veda's bijvoorbeeld? En zijn er ook op christelijk erf niet talloze boeken geschreven die niet in die canon staan? Waarom eigenlijk niet? Art. 4 legt voor ons uit hoe het zit. Het geloofsartikel spreekt heel stellig: Wij weten dat deze boeken canoniek zijn en de zeer zekere regel van ons geloof. Als je wéét, dan twijfel je niet, maar ben je volkomen zeker van je zaak. De kerk speelt bij dit weten een niet onbelangrijke rol. God heeft haar immers de heilige Schrift toevertrouwd. Zij kan daarom met gezag zeggen: déze 66 boeken zijn samen de heilige Schrift. Van de kerkvader Augustinus is zelfs de befaamde uitspraak: Tk althans zou het evangelie niet geloven als het gezag van de katholieke kerk mij daartoe niet bewoog.' Echter, de kerk kan ook dwalen. Haar gezag is bovendien een afgeleid gezag. Zij heeft niet het eerste en ook niet het laatste woord. Daarom is het gezag van de kerk uiteindelijk niet doorslaggevend om de aangegeven canon voor Gods heilige Schrift te houden. Er is echter een betere reden. Want niet de kerk heeft uitgemaakt wat ze wel en wat ze niet voor heilige Schrift moet houden, dat heeft de Heilige Geest voor haar gedaan. Door een bijzondere zorg van de Heilige Geest heeft de kerk namelijk déze boeken als Gods heilige Schrift ontvangen en door de innerlijke overtuiging van de Heilige Geest als zodanig ook van harte erkend en haar 'geloofs-amen' daarop uitgesproken. Achter de canon staat dus de Heilige Geest zelf. Hij heeft de kerk zo verlicht dat ze hier niet zou dwalen. Daarom belijdt de kerk dat alleen de heilige Schrift de enige regel van het geloof is. Andere boeken, hoe diepzinnig en geestverrijkend die ook mogen zijn, komt deze hoge eer niet toe. Zij moeten die geheel aan de heilige Schrift laten, omdat alleen van haar geldt: De redenen des HEEREN zijn reine redenen, zilver, gelouterd in een aarden smeltkroes, gezuiverd zevenmaal' (Ps. 12 : 7).

P. Vermeer, Wilsum (D)

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen