Hoe groot is jouw ecologische voetafdruk?

Iedereen gebruikt producten en energie om te leven. Denk aan gas, water, elektriciteit, benzine, eten, fietsen en auto’s of kleding. Voor het maken van al die producten is ruimte nodig. Ook voor het verwerken van het afval van die producten is grond nodig. Zo neemt iedereen een bepaalde oppervlakte aan grond voor zijn rekening. Dat stukje grond wordt ook wel je ‘ecologische voetafdruk’ genoemd. Een kleine boer in een ontwikkelingsland heeft bijvoorbeeld niet veel meer dan een klein stukje grond nodig. Een stukje voor de paar schapen en de moestuin die hij heeft. Het drinkwater en het water om te wassen, haalt hij uit de beek die langs zijn huis stroomt. Bij de gemiddelde Nederlander ligt dat heel anders. Die heeft een veel grotere ‘voetafdruk’. Zo groot, dat de bronnen in Nederland alleen niet voldoende zijn. Voor de levensstijl van de gemiddelde Nederlander zijn ook natuurlijke reserves en bronnen in andere landen nodig. Vooral het energiegebruik in Nederland legt een groot beslag op de hulpbronnen die wereldwijd beschikbaar zijn. Als alle bewoners van de aarde dezelfde levensstijl zouden hanteren als wij Nederlanders, zouden er twee aardbollen nodig zijn om iedereen te voorzien van schoon water en andere dingen.

Gedachteloos de kraan open Je kunt dus zeggen dat de levensstijl van Nederlanders ten koste gaat van het milieu, van de natuur en de natuurlijke bronnen. Vervuiling, ontbossing, opwarming van de aarde, uitsterven van diersoorten
– bijvoorbeeld door overbevissing
–, het opraken van energiebronnen: alles heeft te maken met hoe wij leven. Als je eerlijk bent, zul je van de gereformeerde gezindte moeten zeggen dat ons consumptiepatroon
– zeker als je het vergelijkt met die arme boer – niet bepaald veel afwijkt van dat van de gemiddelde Nederlander. Hoe vaak koop je niet gedachteloos je boodschappen in de supermarkt? Hoe vaak gebruik je niet gedachteloos je scooter of auto? Hoe vaak draai je niet gedachteloos de kraan open of de verwarming een graadje hoger? Je gebruikt drinkwater om de tuin voor je pa te sproeien, z’n auto te wassen. En wat kun je het gewoon vinden ver weg op vakantie te gaan en daarvoor een eind te rijden. Ook gaan we vaak met de natuur slordiger om dan met onze eigen bezittingen. Je bent misschien erg bezorgd voor je scooter of computer. Maar wat doet het je als je leest dat de natuur door onze westerse levensstijl achteruit gaat?

Rentmeesterschap
De schepping van de aarde is het werk van de Heere. De mens heeft van zijn Schepper de opdracht gekregen heerschappij uit te oefenen op de aarde (Genesis 1: 26) en om de aarde te bebouwen en te bewaren (Genesis 2 :15). In het Nieuwe Testament wordt gesproken over een ‘rentmeester’ die de goederen van zijn meester – de eigenaar – moest beheren (Mattheüs 20 en 25 en Lukas 16). Wij zijn geen eigenaar van de aarde. Maar van de Bezitter van de aarde hebben wij wel de opdracht gekregen die aarde als rentmeester te beheren, er goed voor te zorgen. Alles wat we op de aarde ontvangen, hebben we ‘geleend’ van de Heere. We moeten die geleende goederen in stand houden tot eer van God en tot heil van onze naaste. De schepping mogen we gebruiken, maar niet misbruiken. De natuur mag door ons gebruik niet kapot gaan. En eenmaal zullen we rekenschap moeten afleggen van hoe we met de bezittingen van de Heere zijn omgegaan. Calvijn zegt het in zijn Institutie zo: “Al die aardse zaken zijn ons door Gods goedheid gegeven en tot ons nut bestemd, in die zin dat ze onderpanden zijn waarover eens rekenschap afgelegd moet worden. We moeten er dus zo mee omgaan dat in onze oren steeds deze woorden klinken: Geef rekenschap van uw rentmeesterschap.”

Leven tot eer van een Ander
Christenen zijn dus geroepen voorzichtig om te gaan met de schepping, met deze wereld. Als je nu weet dat bijna alles wat je gebruikt, (veel) energie heeft gekost bij het produceren er van, moet je daar dan niet zuinig mee omgaan? Denk bijvoorbeeld aan het zuinig gebruiken van water, gas en brandstof. Aan het meewerken aan recycling van producten zoals kleding, glas, papier of plastic. Wat is het behoud van de natuur en de schepping je waard? Ben je gemotiveerd om je in te zetten voor het behoud daarvan? Of ben je er alleen op gericht om jouw manier van leven te kunnen behouden en het zelf zo goed mogelijk te hebben? Denk je er wel eens aan dat je niet leeft voor jezelf, maar dat het gaat om de eer van een Ander? Hoe richt je je leven in? Redeneer je vanuit je zelf, wat je zelf nodig hebt en fijn vindt? En koop en gebruik je dus maar gewoon alles wat je nodig denkt te hebben?

Zuinig met de aarde doen
De diepere vraag is of je alleen leeft voor het hier en nu of dat je ook zicht mag hebben op een ander leven, na dit aardse leven. Als dat zo is, zul je ook momenten hebben waarop je een diep besef hebt dat het aardse leven tijdelijk is en voorbij gaat. Dan zoek je in deze korte tijd op aarde niet naar een zo mooi en zo fijn mogelijk leven met zo veel mogelijk voorspoed. Dan probeer je te leven tot de eer van de Heere. Daarmee hangt ook samen een goede zorg voor de schepping. Dan besef je dat je het water uit de kraan, de warmte in huis, het eten wat je iedere dag hebt, de kleren die je aandoet en al die andere dingen van de Heere ontvangt. Als je daarvan doordrongen bent, zul je er ook zuinig mee om gaan. Dan denk je met schaamte aan zoveel mensen die het minder hebben. Calvijn wijst er op dat de Heere in de Bijbel aandringt op soberheid, ingetogenheid en matigheid. Dan zul je proberen aan je rentmeesterschap een goede invulling te geven door op een goede manier te zorgen voor de bezittingen van de Koning van hemel en aarde.

Geen rechten
Door de opstand van de mens tegen God in de zondeval is de schepping vervloekt. Door de zonde is de schepping verstoord. De dood heeft overal zijn stempel op gezet. Lees bijvoorbeeld Romeinen 8: 20-22. Dat zie je overal in de wereld in de natuur. Denk maar aan de olieramp in Mexico. Door de zonde zijn wij het juiste rentmeesterschap kwijt geraakt. We kunnen daar niet goed meer mee omgaan. Hoewel je je best moet doen om zo goed mogelijk voor de schepping en de natuur te zorgen, zal het ons nooit lukken het zo te doen als het zou moeten. Eigenlijk hebben we dus geen enkel recht meer om nog maar één vierkante meter hier op aarde te beheren. Wat een goedheid van de Heere dat Hij ons nog in het leven laat. Ons op Zijn aarde laat rondlopen! Alles wat we ontvangen, krijgen we uit Zijn genadige hand. Heb je dat al eens gezien?

Nieuwe hemel, nieuwe aarde
In Openbaring 21 kun je lezen dat er eenmaal een nieuwe hemel en een nieuwe aarde zal komen. Dan zal de schepping – die door ons zo slecht is onderhouden – gezuiverd, gelouterd en vernieuwd worden. In die nieuwe hemel en die nieuwe aarde zullen uit genade mensen mogen wonen die hier op aarde slechte rentmeesters zijn geweest. Dan zullen zij volmaakt leven tot eer van God.

Deze tekst is geautomatiseerd gemaakt en kan nog fouten bevatten. Digibron werkt voortdurend aan correctie. Klik voor het origineel door naar de pdf. Voor opmerkingen, vragen, informatie: contact.

Op Digibron -en alle daarin opgenomen content- is het databankrecht van toepassing. Gebruiksvoorwaarden. Data protection law applies to Digibron and the content of this database. Terms of use.

Printen